A
B
D
cuaeuphoniam gentis aliens ; vt modo mihi port Ferulas
leéÜQnis Maronianæ,poftq;defiidatam varicofi Arpinatis;
opulentiam,loquacitacemq-„ qualî de hilario verereno-
uusfalcoprorumpas ? Æftiroari minime poteft, quanto
mihi, cæterilqucfit rifui, quoties audio,' quod te præfente
formidetFaceielinguæfuçbarbàrusbarbarifmum.Adftupet
tibiepira>ias interprctanti, curua Germanorum fene-
<5tus,& ncgociis mutuisàrbitrum te, difcêptatoremq; de-
lumit.'Nouus BurgundionumSolonin legibus diflerên-
I disjïïouus Amphion inçithariSjied trieor'dibusremperâ-
|dis,amaris,fi:equcntaris,cxpeteris,oble(SlaSieligeris>aahi-
beris,dccernis,audiris. Et quanquam æquè corpdnbus ac
I fenfu ridigi fine, indolatilelq;, amplcâuntur in te pariter
&difcunt l'ermonem pa t ri u m, cor L a 11 n u ii}. R eftar hoc V-
; num,virfaeetiffime,vtnihilofegniùs.velcum vacabit,a-
! liquid le&ioni o peris impendas, cûftodiâfq; hoc,prout es
1 èlegantilÉmus,temperamentum^vt itta tibdingua tenca-
, tur,ue tidearisjillabxerceatur,vtrideas. Vale.
E P I S T O L A VI. >
Sidonius Apoüinarifuo falutem.
CVm primùm æftas deceflïcaufumno.&Aruérnorum
timor potuitaliquamifperratione temp oris tempe
1 rari, Viennam veni : vbi Thaumaftum germanum tuum,
j quem pro iure vel ianguinis,vcl ætatis.reuerendafamilia-
! ritate compledtor, mosftifîimum inueni. Qui quanquam
! recenti coelibatu granditer afficiebatur,, pro te tarnen pa-‘
rumminusanxiuserat. Timebatenimjverebaturque, né
quanvtibi calumniam turbo barbaricus, autmilitaris cô-
cinnaretimprobicas.Namq-, confirmât magiftro militù.m'
Chilperico, viftoriofiffimovîroircktu venenato quorü-
I piam feeleratorum fuiflè iècreto infufurratum, tup præci-
puè machinatu,oppidum Vafionenfe partibus nouiPrin-
{cipisapplicari. Sed quid hinc tibi,tuilq; fulpiciomsincu-
f titur, rapclm doce recurfu familiarium paginarum; ne vo.-:
bis follicitudinis,aut prælèntiæ meæ opportun iras pereat.
Curas mihi peculiariter erit, fi quid tarnen cauendum exi-
ftimabis, vt te faciat autgratia impetratalècurumy auc explora
ta iracundia cautiorera. Vale.
E P I S T Ö L A V il. "
i tutis.Hi iunt,qui.nQui5 opibus ebrij,vt ôc minima cogntT
fpas,per vcendiintemperantiam,prcduntimperitiâpoflï- ,
. dendi. Nam liben,terincedijnr arniati ad epulas, albati ad j
: exequias,pe]liti adecelefias,pullati.ad nuptias,callorinati I
ad litanias. Nullum illis genus hominum, ordinum,tèn>-1
porum,cordieft. Inforo Scythæ,in cubiculoviperæ, in
conuiuio feurtæ, in exabtionijbus h ar p y ç,i n collo c u tio n i-
bus ftatuæ,inquæftionibus beiîiar.in traîlatibtis cochleæ,
in contrabfcibus trap.eziræ.ad intelligendum faxei.ad iudi-
candüm lignei,adfuccenlendum flaminei,âd ignofeendü
fetrcij.ad amicitias pardi, ad Facetiasyrfi, ad fallendü vul-
peS^ad iupeibiendum tauri,ad cofifumendum minotau-
ri. Spesfirmasinrerum mon bus babcrit,dubia tempora
certiùs amant, ôc ignauia pariter confcientiaq; trépidantes,
cùmfincin præro.rijs leones, in çaftrislepores,timerit
foedera,ne difcuciantm,bella,nepbgnent.Quorum fi nà-
res afflauerit vlpiam rubiginofi aura marfiipij, confeftim
vidébisillic & oculos Argi, & manus Briàrei, & Sphinga-
rum vhgùel, & periuriàLabmedontis, & Vlyflisargutias,
& Sinonis'fallacias, ôc fidem Polymneftoris ,& pic tare m
PygmalionisadhiberK Hismoribusobruuntvirum non
minus bonitate,Qudm poteftatcpræftantenaiScd quidfa-
ciat vrais vlidiqj;venenato vallatus interprète ? Quid in-
quam faciat, cui natura cum bonis,vicajcum mail's eft? Ad
quorum confilia Phalaris cruentior, Mida cupidior, An-
éus iadtan tior, T àrquihius fiiperbior, Tiberius callidior,
Caiuspericulofior, Claudius focordior, Neroimpurior,
Galba auarior, Otho audacior, ViréHius Fumptuofior,
Domitianus truculentiorredderetur. Sanè quodprinci-
palitermedeturafflidtis,temperatLucumonem noftrum
Janaquil fua, & aures mariti virofa fufUrronum fæce cô-
pletasoportunitate ialfîfermonisèruderat. Cuiusftudio
feire vos parèft, nihil interim qüietifratrum comrriuhium
apudanimum communis patroni iuniorum Gibyratarü
venena npcuiïk,neq;,quicqua.m f”Deo propitiante) noçi-
tura ; fimodo quandiu prælens poteltas Lugdunenfem
Germaniam regit,nollrum,fuumq;Geimanicum prçfens
Agrippina.uipderetur. Vale.
E P I S T O L A V I I I . ‘
SÎdonius SecUndino fuofalutem*
SidoniusTbaumattofuo falutem.
TNdagauhnus tandem , qui apud Tetrarcham noftrum
Agermani tui, & è diuerlo partium noui Principis amicitias
criminarentur, fi tamen fidamlodaiium iàgacitatem
clandeftina delatorum non fefellere veftigia. Hi nimirû
funt, vt idem coràm pofitus audifti, qu os le iamdudû per-
peti inter çlementiores Barbaros Gallia gémit. Hi Funt,
quostimentetiam quitimentur. Hifunt,quos hæcpecu-
liariter prouincia manet inferre calumnias, deferre perio-
nas,afFerre minas, auferre fubllantias. Hi iunt, quorum
laudariaudisinotiooccupationes, in pace prxdas, inter
armafugas, inter vina viâorias.‘Hi funt,qui caulâs morâ-
tur adhibiti, impédiunt prætermifii, fallidiun t admoniti,
obliuifcuncur locupletati. Hi funt, qui emunt lires, ven-
duntihterceflîones,députant arbitros,iudicandadi£lanr,
didlata conuellunt, attrahunt litigaturos, protrahun t au-
diendOs,trahuntaddiâos,retraburat trâfigentes. Hi funt,
quos fi petas etiâ nullo adueriante beneficium, piget pro-
mittere, pudet negare, poenitet praeftitifie. Hi iunt^ quorum
coippararioni,digitum tollerentNarcilTus.ÀfiaticiiS;
Mafia, Marcellus,Carus,Parthenius,Licinus,&Pàllas.Hi
funt,qui inuîdent tunicatis o tia,ftipe n d ia paludatis,viatica
veredarijs,mercatoribusnundinas, munufculaiegatis,
portoriaquadruplatoribus, prædia prouincialibus , fia1,
m onia municipibus, àrcarijs pondera, menfuras alleèlis,
falariatabularijs, dilpofidones numerates, prætorianis
fportulas,ciuitatib.inducias,veâ:igaliapublicanis,reuerétiam
clericis, originem nobilibus, confeflï/ru prioribus,
congreffum æqualibus, cindisiura,difcihdtispriuilegia,
fcholas inftituendis, mercedes inftiruentibus, litcrasinfti-
Dtu quidem eft,quod te hexametrisfamiliariüsinier-
uientetn ftupetes,praedicantpfq; leblitabamus. Erat
fiquidemmäteriaiocunda, leu nuptialps tibi thalamorü
faces,fiue per|bfi!e regijs idlifius ferre deferiberentur. Sed
triplicibus trochans nuper in naetrum hendecafyllabum
cpmpaginatis nihil ne tuo quidem iudieiöffimile fecifti.
Deus bonelquidillicinefiefellis,Iepöris,pip?rat2que fa-
cundi« minime tacitus infpexi ? nifi quod .feruentisful-
meningcnij,& eloquij fallalibertas, plusperlonis forte* |
quam caufisimpediebaritur: vt mihinon figuratiüs Con-
ftantini4omum,vitarhq; videatur,velpupugific verfuge,-
1 mello confulAblauiuSjVel momordifle,difticho talicläm
' palatinis foribüs appenfo:
Saturniaureafcla quit requirat ?
Sunt hocgemmea, fed Neroniana.
Quia fcilicet prtediblus Auguftus, rjfdetn fere tempori-
bus ex tihxerat coniugcm Fauftam ealore balnei , filium
Crifpumfrigore veneni. Tutamenninilo feghiüs ppetam
iajtem facetis fatyrarum coloribus intrepidus impende»
Nam tuafcripta.noftrbrumvicijsproficientibustyraHno-*
politarum,locupletabu ntur. Non enim ram mediocriter
intumefcunt,quos noftta iudicia, fscula,loca, forru nacos
putanq vtdenominibusiplorum quandoq; rcminifccn-
disfit pofteritas laboratüra. Namq; improborunv
probra,xque vt prteconia bonorum, im-
morcalia manent.
Vale»
EPISTOE
P I S T O L A IX.
Sidonius Aquiltno fuofalutem.
f|fîinçoîereducp, yir pmniùtti virturutn capaciflîme, fi
1 dignùm tu quoique putas, vt qiiantaslij^emusamk|-
tiarum caulas,tantashabeamus ipfiâmicitias. Auitum eft
quod repolco. teftes mihiinprælentiarumatiinoftrifüpcr
hoenegotio Appllinaris&Rufticus aduocabunturjqubsl
laudabili familiàritacècoiiiùnxerac ]j|érarum., dignité
tum, periculorum, cpnfcientiarumfimilitudp; cumin
Conftantino inçpnftàntiam,in Ibuino facilitatem, in Ge-
rontioperfidiamj'fingulainfingulis, omniain Dardano
criminafinnil cXecrarentUr. Ætatçque media,patres no^
ftri lub vno çontubernio,.yix duradpueritia, in totam a-
dolefcentiam.cueiS,i?prii}(/apiHpnbrio tribqni notarilquc.
milicauefe, tanta cari taréperegrinantes,y tfiiter éo? mini- j
ma fuerit caulà concordite^qiipcffilij amiebrum comme-
morabantuf. In ptincipatu Valentiniaiii imperatptis y-J
nus GalliàrUm(præfüit parti, alt'ef fodalitati., Seditalcj
quodammodo ticuli ambormp compenktionefraterna
ponderauerunc, vr prior fuciitfàfGium temppre, quierat
pofteriordignitare, Vehcum.adnqs,idpft*ventumeftad
hepotes: quoinildecueritpiùscaùere , quàm ne pajen-
tum » .anriquprumquenoftrorum per nos forte videarut
antiquatadileiSlip.Adhoc infimilem fainîliaritatem prae-
teè Kiredirariam praerogatiuam,multifariabppqrtunita-/
te compellimùr.ætas vtriufque non minqs iumfta j-îquam
patria. Vnus nos exercuit ludus,magifterinftituir,vnanos
îætitia diflbluir,feuéritas coercuir,diiçiplina fprmauit.Dç
cactero, ii Deus an nuit, in annis iam feneéhitis jnitia pul-
fantibus,fimus, nifi re(puis,animæ duæ,animus vnusrim-
buamufqucliberosinuicem diligentes, idem vclle, nolle,
refugere, feâari. Hoc pacrum verb iam fupra vota, fi per
Rufticum, ^pbllinaremque, proauorum prædicabiiium.
tam reformentur corda,quàm nomina. Vale.
E Î 1 S T Ô L A . X.
Sidonius Sapaudo fuo falutem*
QIqui4pmhinoPragtriatiuSilluftris, hocifiterrelitqüas
C/animivirrates optimèfacit j quod amore ftndiorum
te fingulariterainarjinquo lblo, vel maxime annum ad-
uertit, veteris periti*, diligentiæque refedifiè veftigia. Et
quidem noniniuriatibifautoreft.namdebeturabeo per*-
oopiofus litcriïhonon Hune olim perorantem&rheto*-
rica fedilia plaufibili orationefrangentem, focer elbqués
vliroin familiaip patritiam adlciiiit.licetilliad hoc(vtfi-
leam de généré, vel cenfu) aecas.venuftas, piidorpatroci-
narentur. Sed vt compcti, fctubelcebat iam etiam tune
vit ferius, & Çormâcdote placuifiè ; quippe cui meriro in-
genij fufFeciflètâdamari. & vèri çptimus quifque morum
praftantius pulçhritudine placet. Potro autfcm -, praster-
ijolanti.a corpOris décoràftîenfa eurrentis aeui profédu,
defeâu4uelabafçunt. Hune quoque.manente fententia,
Gàlliis poft præfeârûsPrifcüs Valeiianusjconfilijs fuis,tri-
bunalibufm ibckuiqiudicium anïiquum pciîèuerantiflî-
mè tenens,vt cuiféientiæ obtentu iunxeratfohp,lcm,iun-
geret & dignitatem. Tua verb tam clara, tam fpeâabilis
dièlio eftjvt illi diuifio Pal*monis,grauitasGàllïonis, ab-
undantia Delphidij, Agreed) difciplma,fortitudo Àlcimi,
AdelpKij tenevjtudo, tigor Magni, dulcedo Viblotij, non
modo nô fuperiora, fedvixæqulparabiliafcribâtur* Sanè
ne videar cibi fub hoc quafi hyperbolic© rhetorucatalogo
blanditus quippiam»gtatificatMrq»^ .folani tibi acrimohil
Quintiliahiipompamq; Palladijcompararinonambigb,
fed potiùs adquieicoi Quapropterfi quispoftvos Latinæ
faueteruditiùhi, huicamicitiargratias agit, & fodalitati
veftr®,fiquidh6minis habeç, tertiusoptat adhiberi. Quâquàm
quod elf grauiuSjtioh fît lads àmbilus ifte faftidium
yobis.excitatiiruS, quiapaueiftudianunc honpranti Si-
rhul de natural!yitio fixant eft ^radicâtumque peélpribus
humaniSjVt qui non intelligunrartesjnon miréhtur artifices.
V alef
, Ê . P I S I O L A Xî,
Sidonius Totgntino fuo falutem*
Myitùmteatnamus» & quidem huiufee dilçdlion
non efterroneusi autfiurtuitusafieèbjs. Namque
vtfodalis,tibideuinâiorfierem,iudicaui. Eft enim con-
fuetudinis meæ, vt eligam ante, pbft diligam. Quænam,
inquis, in me tibi probandaplacuere? Dicam libenter&
brcuiter.qubrum vnum fieri gratia, alceium cata compcl-
lit. Venerorinaâionibus cuis, quod multa bono cuique
imitabiliageris. Colis,vt quifolertiflîmè;ædificas,vtqûi
difpolitilfimèivenariSjVtquiefiîcacilfimèi pàfcis, vtqui
exadillîînèjiocarisi vtquifacetiffitiqèjiudiças, vc qui æ-
quiflimè;fuades,vtquifincenfiimèj commoueris, vt qui
tardiffirhëjplacaris.vt qui celerrithè:redamas, vt qui fide-
lifiimè. Hæcomniaexemplavipendiiam hincab annis
puberibusmeüs Apollinarisfi lèquirur ,gaudco; certè,vt
fequatür,ad'moneo. Inquodocendo, inftituendoque,
modb fub ope Chrifti difpofitaluccedânt, plurimùmJæ-
tor,rnaximam me formulam vitæ de moribus tuis mutua-
turum» Vale.
E P I S T O L A
Sidonius Catminiofuo falutem.
OVodrariùsadvbs à nobispaginarnCât, noil hoftra
fiiperbia, fedalienaimpotentia facit. Nequefuper
his quicquam planius quæras fquippe cum filentij huius
necéflîtacfem parapud vos metus inrerpreretur. Hoc fo-
lum tamen libéré gemo, quod turbine dilfidentium partium
fegreges facti,mutuo minime fruimuralpedu. Ne-
qùc vnquam patriæfollicitis offertis obrutibusj nifi for.fi
tan cùm ad ai bitrium terrons aheni, vos loflcæ, nos pro-
pugnacu'lategùnt-. Vbiipfeinhocfolum cap riuus addu-
ceriSjVt pharètras faglttis vaçuare,lacrÿmis oculosimple-
re cogaris j nobis quoque non reeufantibus, quod tuala-
tis aliud moliuntur vota, quàmiacula.Séd quia interdum*
etfi non per foederum veritatem, laltemperinduciarum
imagine m, quædam fpei noftt æ liber taris feneftra tefplen-
det;impensèfiagico»vti nos,cùm maximëpotes,aftatu pagin'
® frequentis impertias ; feiens tibiin animis oblclîo-
rum^iuium.illam manere gratiam,quæ obliuifeatur obfi*
dentis inuidiam. Vale» .
È P I S Î Ô L À X I IL
Sidonius Fanny cb'to fuo falutem*
SÊronatum Tolola noftei redire, u hondum, f & crefio
qubdnondùm)velper hæodifce.Iam Glaufetiam per-
git Euanthius; iamque Contraèlas opéras cogit cruderare,
liquid fortedeieâu caducæfrondisagger inforduit. Cer-
tcli quid voraginofumeft, ipfehumoaducdtâ ferobibus
oppletis trepidusexæquat, vtpotebelluam fuamdeval-
le Tarrnis ducaliter anrecefliirùsj mufeulis fimilis inter
lax o (à ^ velbreuia, balenarum Corpülchtiàrh prægüber-
nantibus. At file fie ira celer, quod piger mole, ccù draco
è fpecu vixeüolucüs, iam mecu exanguibus Gabalitanis è
proximo infertür ; quosfingulos fparfos, inoppidatos,
nuncinauditisindi£lion’uingeneribusexhaurir,nuncfle-
xüofacalumniarum fraude cireumretit; ne tum quidem
domum laboriofosredire permittees, cùm tributum an-
nuumdatauerc; Signum & hoe certum eft imminentis
aduen tus,quod caterùâtim,quo Ce cumq; côuerteri t, vin-
cSti tranùntur Vinéula trahentès: quorum dolore lætatùr,
pafeiturfame:præcipùèputchrum arbitracus* anteturpa-
re, quàm punire damna n dos: ctinem Virisnutritjrnulieri»
bus incidic.èquibùs tamen, fi ràraquofdam venia refpe-
xerir* nos vænâlitàs foluit, vanitas illoS -, nullos mifencôt-
dia. Sedexplmandæ beftiæ, tali j hecoratorum piinceps
hiarcus Arpinas , lïeG poetarum Publius Manruanus»
fufiieere pofiùht. Proindc quia dicituc hæcipfapei nicies
~ I ~ Qqqq ~4 appro