hunne voorbergen gelegen zijn, en waarvan het beroemde plateau
van Bandong, een opgevuld meerbekken op eene hoogte van
2100 k 2200 voet, verreweg het uitgestrektste en belangrijkste is.
De geheel verschillende voorwaarden waaronder zieh hier de
plantengroei ontwikkelt, bestaan echter niet enkel of voorname-
lijk in de bodemgesteldheid; een nog gewichtiger factor -is het
geheel verschillend klimaat. De drukking der lucht wordt minder
en ondergaat meer onregelmatige afwijkingen; de temperatuur is
merkelijk lager; de betrekkelijke vochtigheid der lucht, wel
verre van altijd, zooals men naar algemeene regelen verwachten
mocht, minder te zijn dan in de lagere streken, is tijdelijk en
plaatselijk vaak aanmerkelijk grooter, deels door den invloed
dien de zware wouden in deze en de derde zone daarop oefenen,
deels omdat de zeewind groote massa’s dampen naar de hoogere
streken opdrijft, die zieh in de koelere temperatuur veel spoe-
diger verdikken en vaak eensklaps in hevige stortregens, met
onweersbuien gepaard, nederstroomen. Het zal ons straks blijken
dat vooral de derde zone de gordel der wolken en nevelen
mag genoemd worden, en dat zieh nabij-hare benedengrens
de wolken het dichtst samenpakken. Het is niet dan natuurlijk
dat ook de tweede zone, vooral in het vochtige klimaat van
West-Java, de gevolgen ondervindt van de nabijheid eener hooger
gelegen streek waar de lucht vaak geheel van waterdamp ver-
zadigd is.
Voor zoover niet de cultuur ook hier de plaats der voormalige
bosschen heeft ingenomen, is het terrein dezer tweede zone schier
geheel met oorspronkelijke wouden bedekt. Eene uitzondering
daarop maakt, vooral in de Preanger, waar de sedert lang be-
staande koffiecultuur wegens uitputting der gronden vaak andere
plaatsen heeft moeten zoeken, het terrein der verlaten en weder
verwilderde koffietuinen, dat nu eenr overgang vormt tusschen
de bebouwde streken en het maagdelijke woud. In Midden-Java,
waar verscheidene kegelbergen worden gevonden die van den
voet tot aan de kruin schier geheel van hunne oorspronkelijke
wouden beroofd zijn geworden, 'kunnen.die met gras en andere
struiken begroeide berghellingen als een deel van hetzelfde
Plora-gebied worden aangemerkt. Het zijn vooral de Sendärä, de
Soembing, de Merbaboe en de noordzijde van den Merapi die»
behoudens geringe overblijfselen der voormalige wouden in steile
kloven en andere moeilijk toegankelijke plaatsen, op deze wijze
van boomen ontbloot zijn, maar daarentegen met een tapijt van
gras gn kruidachtige planten prijken, met de levendige kleuren van
velerlei bloemen getooid. Slechts op enkele punten wordt dit vervan-
gen door bebouwde akkers, in den omtrek der tot op eene hoogte
van omstreeks 3000 voet verstrooid voorkomende dorpjes gelegen.
Met het oog op de cultuurgewassen mag men deze zone die
der koffiecultuur noemen; want de koffiestruik heeft hier als het
wäre een nieuw vaderland gevonden. Als een gordel die zieh overal
op gelijke hoogte voortzet, hier en daar echter door het lager
afdalende woud afgebroken, om elders in smalle strooken hooger
opwaarts te stijgen, slingeren zieh de koffietuinen om het gebergte.
Intusschen begint in de laatste jaren de theeheester in sommige
streken meer en meer het terrein aan den koffiestruik te betwisten;
want de Java-thee, die langen tijd den kieskeurigen smaakniet
voldoen kon, heeft in de laatste jaren in de gunst der Europeesche
markt groote vorderingen gemaakt. De dorpen der inlanders worden
zeldzamer naarmate men hooger in deze zone stijgt, en de
boschjes van vruchtboomen, die ze omgeven, worden steeds ijler.
De kokos- en pinangpalm dragen nog vruchtin het benedendeel
dezer zone, maar maken allengs voor den arenpalm plaats, gelijk
de rijst voor den armen bergbewoner door de anders slechts als
tweede gewas geplante mais of djagoeng vervangen wordt. Ook
worden in schier alle residentien in dezen gordel tuinen voor de
teelt van Europeesche groenten aangetroffen, die meerendeeis
goed gedijen, mits voor gedurige vernieuwing van het zaad ge-
zorgd wordt. In enkele gedeelten van Midden-Java wordt op deze
hoogte ook tarw verbouwd, waarvan men te Salatiga en Samarang
uitmuritend brood bakt.
De graswildernissen met verstrooide boschjes waarvan wij ge-
waagden , bevatten in deze zone slechts weinig eigenaardige plan-
tenvormen. De vegetatie komt in het algemeen overeen met die
der alang-alang-velden en met kort gras bedekte vlakten in de