de westelijke grens de rawa Bababaja en verder naar het oosten
de rawa Geblak en yooral de rawa Wawar of Groote Rawa,
die vroeger op eene uitgestrektheid yan niet minder dan 7268
bouws werd begroot, ofschoon de opmeting, wegens den onmerk-
baren overgang yan den waterspiegel in het omringend terrein,
slechts kon plaats hebben door tot de rawa te rekenen al het
land tot aan de grens der gronden in den omtrek die reeds tot
sawah’s gemaakt waren en als zoodanig landrente betaalden.
Alleen in den westmoeson kon hier van zekere waterdiepte sprake
zijn; in het droge seizoen hieven slechts eenige plaatsen in het
midden der rawa met water bedekt, indien water de juiste be-
naming is voor dünne modder, waardoor prauwtjes van de kleinste
afmeting slechts met moeite konden gesleept worden. Onder-
scheidene riviertjes, wier bedding echter in den oostmoeson dik-
wijls droog liep, stortten zieh, soms met onstuimige v aa rt, in de
rawa en deden haar plotseling zoodanig wassen, dat de omtrek
wijd en zijd onder water werd gezet, en de eenige uitloop waardoor
zieh de rawa kon ontlasten, was de Kali Lerang, eene
rivier, indien zij al dezen naam mag dragen, van zeer bijzondere
soort, daar zij eigenlijk slechts eene strook laag land is , waardoor
het water dat' de rawa niet bevatten kan, zieh een doortocht
heeft gebaand. Deze rivier loopt nit de rawa bijna recht oost-
waarts, en parallel met het door zijne duinformatie den water-
afvoer Werende strand, totdat zij op de grenzen van Bagelen en
Jogjakarta de Bägäwäntä ontmoet, waarmede zij zieh bij Tje-
ngot vereenigt. Reeds in 1846 zjjn echter plannen gemaakt om
de rawa Wawar zooveel mogelijk droog te leggen door verbe-
tering van den waterafvoer, en na lange overwegingen hebben
deze plannen in 1861 een begin van uitvoering erlangd. Men
heeft het doel bereikt door de rivieren Kedong Bener en Kedong
Tawon, die, na zieh onder den naam van Kali Poetjang ver-
eenigd te hebben, groote massa’s aan de rawa toevoerden en
dikwijls zelven buiten hare oevers traden, naar de Kali Lo Oeloe
of rivier van Keboemen af te leiden. Reeds eenige jaren te voren
was aan deze laatste rivier, die vroeger, door het duinstrand
in hare afwatering belemmerd, hare wateren links en rechts
verspreidde en ook al voor een aanzienlijk gedeelte aan de Groote
Rawa toevoerde, eene kunstmatige monding verschaft, door van het
punt waar die verspreiding aanving, eene doorgraving naar zee
te maken, die aan het dorp Troentoeng, waar zij längs voert,
den naam van Kali Troentoeng ontleent. Door deze werken is de
waterafvoer in Bagelen belangrijk verbeterd en de landbouw in
niet geringe mate gebaat.
Niet minder merkwaardig is de Groote Rawa die zieh in het
zuiden der residentie Djapara over een deel der regent-
schappen Pati en Koedoes uitstrekt. Wij hebben reeds gezien
dat de berg Moeriä eenmaal een afzonderlijk eiland vormde, dat
door aanslibbing met Java vereenigd is. Om zijn voet slingert
zieh ten zuiden eene breede alluviale vlakte, doorsneden door
de rivier Tangoei Angin, die de grens uitmaakt tusschen de
residentien Djapara en Samarang. In zuidoostelijke richting dringt
deze aangeslibde bodem tusschen de kalkgebergten in het Samarang-
sche regentschap Grobogan tot nabij Koewoe vöoruit, en wel
längs de oevers van de Loese, die door hare vereeniging met
de uit het zuiden körnende Serang de rivier Tangoei Angin
vormt. De Groote Rawa ligt in dat gedeelte dat zieh ten oosten
van de Tangoei Angin, tusschen de uitloopers van den Moeriä en
het kalkgebergte, in de richting van Djewana naar het noordoosten
uitstrekt, en heeft door de rivier van Djewana hare voornaamste
uitwatering. De vlakte is grootendeels van gelijke hoogte als de
oppervlakte der zee en zoo moerassig, dat ook hier aan verbe-
terde afwatering de grootste behoefte bestaat. De rawa die zieh
in haar diepste gedeelte vormt, is ten deele met plantengroei
bedekt en heeft brak water. Maar ook het water der Kali Djewana
is wegens zijn ziltigen smaak ondrinkbaar, zoodat de inwoners
der aan hare oevers liggende stad Djewana genoodzaakt zijn hun
drinkwater eenige palen ver van den oostelijken voet des bergs
te halen.
In de alluviale vlakte van Poeger, in het zuidwestelijk deel der
residentie Bezoeki, ligt een ander groot moeras, de rawaBesek,
dat door onderscheidene beken watertoevoer van de zuidelijke
helling van het Jang-gebergte ontvangt, en zieh ontlast door twee