zijn de fraaie, groenachtig glinsterende en vaak een yoet lnng
wordende barbeel ikan tambra (Barbus tambra), en de ook bij
ons algemeen bekende ikan mas of goudviseh (Carassius auratus),
welke laatste, uit China afkomstig, op Java een tweede vader-
land gevonden beeft. De genoemde yisschen zijn echter niet de
-eenige in zoet water leyende soorten die in vijvers gezet worden.
De heer Holle heeft in zijne „Handleiding yoor de teelt
yan zoetwater-visch“, in bet Ind. Tijdschrift yoor Nijverheid en
Landbouw, niet minder dan 29 daaryoor gescbikte soorten opge-
somd en beschreven. Onder die allen wordt de eerste plaats in-
genomen door den goerami, dien wij later onder de labyrinthi-
formen zullen leeren kennen.
De silurieden, die tot de geducktste roofyisschen behooren,
hebben iets terugstootends in hunne vormen, en kunnen door de
geweerhaakte doornen der eerste rüg- en der borstvinnen pijn-
ljjke wonden te weeg brengen. Yanbier dat sommige volken bun
vleesch, scboon te onrecht, yoor vergiftig bouden; bijzonder
smakelijk is bet echter zekfer niet. Doch de inlanders en Chi-
neezen op Java laten zieh bierdoor niet terughouden om van de
in velerlei, deels in zout, deels in zoet water Levende, soorten
der silurieden, die overal op de vischmarkten overvloedig en
yoor geringen prijs te koop zijn, voor de voeding partij te trek-
ken. De meest bekende der Javasche meervallen is wel de ikan
leleh (Clarias punctatus), die onder anderen in grooten getale
in bet bekende meer yan Grati in Pasoeroean voorkomt, waar
de bevolking deze yisschen beschouwt als de afstammelingen
eener oude vrouw, Leleb geheeten, die tijdens het ontstaan van
bet meer in een visch werd veranderd.
Op de physostomen laat ik de anacantbienen volgen. Yan de
familie der ophidiidae of slangvisschen spreek ik alleen om met
een woord te wijzen op het zonderlinge feit, dat eenige soorten
van Fierasfer, kleine bijna draadvormige vischjes, parasietisch
in de bolotburien (tripang) leven, zoodat men z e , bij het open-
snijdenvan bet dier, in het water dat . in de licbaamsbolte bevat
is, vrij en vroolijk ziet rondzwemmen.
Yan veel meer gewicht zijn de pleuronectidae of platvissehen.
De Europeanen hebben er naar gestreefd zieh op Java voor bet
gemis van hunne bot, tong, schol en tarböt door verwante soorten
zooveel mogelijk scbadeloos te stellen, en zijn er ten deele
niet ongelukkig in geslaagd. Den naam van bot geven zij aan
Hippoglossus Crumei, welken visch, in navolging der Hollanders,
ook de Javanen ikan bot noemen, en dien yan tong, door de
inlanders met ikan lidah vertaald, aan eenige soorten van Pla-
gusia en. aan Solea comuta.
In de orde der acanthopteren is Java rijk aan soorten yan
Gerres, door de inlanders ikan kapas-kapas genoemd. Het zijn
smakelijke zoetwater-yisschen, waarvan vooral de Chineezen groote
liefhebbers zijn, die voor groote exemplaren väak booge prijzen
besteden. Daarentegen wordt het vleesch der in zee levende la-
bridae of lipvisschen voor onsmakelijk en zelfs ongezond ge-
bouden. Zij zouden dus een bewijs te meer zijn voor de waar-
beid van b e t gezegde, dat met al wat blinkt goud is; want er
is nauwelijks eenige andere familie yan yisschen die met zoo
schitterende kleuren prijkt, waarom men aan de labridae soms
den naam geeft van zeepapegaaien. Het verdient intusschen op-
merking, dat de ouden er anders over dachten, en dat aan den
papegaaivisch of Scarus der Middellandsche zee, die- onder de
labridae door kleurendos uitmunt, ook eene eereplaats op de
tafels der Romeinsche lekkerbekken werd gegeven. Onder de
lipvisschen van Java is vooral Epibulus in'sidiator bekend door
het eigenaardig mechanisme waarmede hij zijne prooi belaagt.
Hij bezit namelijk het vermögen om zijne kaken tot eene buis
te verlengen, en dus, terwijl hij roerloos op de loer ligt, de
kleine yisschen die hem argeloos voorbijzwemmen, plotseling te
grijpen. De soorten yan lipvisschen zijn zoo talrijk, dat men er alleen
uit de wateren van Java reeds omstreeks een honderdtal kent.
De familie der percidae of baarzen bevat een groot deel van
Java’s meest geachte yisschen, die echter meerendeeis, wegens
de ruwe huidbekleedsels, minder geschikt .zijn voor inzouting
en droging en daarom doorgaans versch worden gegeten. Onder
alle baarzen komt de eerste plaats toe aan den in zee levenden
Lates calcarifer, den ikan kakap der inlanders, die bij de Eu