TWEEDE BOEK.
E THNOGRAPHI E .
E E R S T E HOOFDS TUK.
Bevolkingsstatistiek.
;/Aan Java’s strand verdrongen zieh de volken;
Steeds daagden nieuwe meesters over ’t meer:
Zij volgden op elkaár, gelijk aan ’t zwerk de wolken;
De teig des lands alleen was nooit zijn heer."
Kort en kernachtig teekenen deze dichtregelen dien koofdtrek in
Java’s gescMedenis, die het meest tot de vorming van het ka-
rakter zijner tegenwoordige bevolking schijnt te hebben bijgedra-
gen. Yan het oogenblik dat de kolonisten uit Hindostán op dit
eiland hun eersterijk stichtten, tot op bet tegenwoordige tijdstip
waarop het geheele eiland aan den schepter van Nederland ge-
hoorzaamt, is de. eigenlijke inlandsche bevolking nooit haar eigen
meester geweest, maar heeft zij zieh steeds voor den wil van
vreemde heerschers moeten buigen. De Javasche vorsten en
adellijke geslachten behooren zelven oorspronkeljjk tot een ander
ras dan de massa der bevolking, en nauwelijks waren de beide
bestanddeelen in die mate tot één volk samengesmolten, dat het
juk der heerschers niet meer als het juk van vreemdelingen ge-
voeld werd, of er kwamen andere vreemde volken uit het Westen
opdagen, die ook de vorsten en denadel dwongen op hunne
beurt een vreemd gezag te erkennen.
Het is een algemeen bekend feit dat wat men thahs, in tegen-
stelling met de Europeanen en vreemde Oosterlingen, die teza-
men nog geen zeventigste deel der bevolking uitmaken, de inlandsche
bevolking van Javanoemt, uit drie volksmassa’s is samengesteld,
die het eiland onder elkander verdeelen: de eigenlijke Javanen,
de Soendaneezen en de Madoereezen. E r schijnt geene oorspron-
kelijke rasverscheidenheid tusschen deze volken te kunnen worden
aangenomen. Yeelmeer moet aan de bevolking van den ganschen
Indischen Archipel, met uitzondering alleen der Papoea’s op de
oostelijkste eilanden, een gemeenschappehjke oorsprong worden
toegekend. Zij vormen te zamen het Maleische ra s, dat zijn
naam ontleent aan den stam waarmede de Europeanen het vroegst
in nauwere aanraking kwamen, en dat een der hoofdgroepen uit-
maakt waarin zieh het gansche menschelijk geslacht laat splitsen.
Hoe groot bij oppervlakkige beschouwing de verscheidenheid der
bevolking van den Archipel ook wezen möge, bij diepere studie
komt in lichaamsbouw en geaardheid, in zeden en in begrippen,
de eenheid in tallooze sporen onmiskenbaar aan het licht. Het
is alleen de isoleering der groepen bij hare verspreiding over
eene uitgestrekte eilandenwereld, het verschil van den bodem
dien zij bewoonden, van de lucht die zij inademden, van de
bedrijven waartoe de kring waarin zij geplaatst waren hen noopte,
van het voedsel dat land of zee hun boden, bovenal echter de
verschillende mate en de verschillende duur van vreemden invloed,
door volken van de meest uiteenloopende afkomst op hen geoefend
en in sommige gevallen met gedeeltelijke vermenging gepaard,
waaruit zieh, te midden der eenheid van ra s , de groote verscheidenheid
van volksstammen in Insulinde verklären laat. Die vreemde
invloed heeft zieh op geen ander eiland zoo lang en zoo krachtig
als op Java doen gevoelen; doch ook hier niet in dezelfde mate
op ieder deel der bevolking. Is ons vroeger gebleken dat bodem
en klimaat in de verschillende deelen des eilands aanmerkelijk
verschillen, een blik op de oude historie in het volgende boek
zal ons leeren, dat hetzelfde van de lotgevallen der verschillende
deelen van de bevolking, bepaaldelijk van den invloed door
vreemden op hen geoefend, kan gezegd worden. Het groote verschil