eischten wasdom zal hebben bereikt, en de aanplant van minder
goede soorten zal vervangen zijn door dezulke, die de ervaring
als de beste heeft leeren kennen.
Tegenover hen die de inogeftjkheid eener uitgebreide teelt van
voortbrengselen voor de Europeesche markt op Java zonder gedwongen
arbeid zoo lang en met zooveel nadruk ontkend hebben,
is een beroep op den tegenwoordigen toestand der cultuur
van tabak, thee en kina ongetwijfeld afdoende, en wij vertrouwen
dus dat de toekomst ook het oordeel niet zal beschämen van
. hen, die voor de nog overgebleven dwangcultures naar losmaking
der banden hebben gestreefd. De gedwongen arbeid wordt thans
aHeen nog toegepast op de suiker- en koffiecultuur, en is, wat de
eerste betreft, na aanmerkelijke verzachting door de regelingen
van 1860 en 1863, door de suikerwet van den Minister de Waal
van 21 Juli 1870 (Ind. Staatsbl. n» 35) in beginsel geheel ver-
oordeeld. Sedert jaren reeds bestond eene regeling waarbij de
gedwongen arbeid der bevolking eindigde als het riet tot njpheid
was gekomen, en de Europeesche fabrikant zoowel voor het
smjden en transport van het riet, als voor de geheele bewerking
in de fabriek-, overeenkomsten met haar sluiten moest. Ook de
verplichte afstand van gronden door de bevolking, tot een maximum
van een vijfde harer sawahs, *die, overal waar het Gouvernement
goedvond suikerondernemingen te vestigen, met den
gedwongen arbeid aan het riet gepaard ging, was reeds door
onderscheiden bepalingen zooveel mogehjk tegen vroegere mis-
bruiken gewaarborgd. Thans is door de aangehaalde wet bepaald,
dat geene nieuwe suikerondernemingen door tusschenkomst van
den Staat zullen worden opgericht, en dat de beschikking over
de gronden der bevolking, na den aanplant van 1878, voorelke
ondememing met ieder jaar zal worden verminderd, om met den
aanplant van 1890 voor altijd op te houden. Of, voor zoolang
d<* Gouyernements-suikercultuur nog bestaat, de belangen der
bevolking, b. v. wat aangaat het zoogenaamde plantloon '), haar
» f cW » 5 S den arbeid in de velden’ waarin afstand der velden ten behoeve der suikercnltunr begrepen is. tevens E ' ™or den
door de fabrikanten te betalen, door de zeer vage bepalingen dier
wet genoegzaam zijn gewaarborgd, zal ik niet onderzoeken, daar
hier alles op de uitvoering aankomt. De Indische Uegeering
heeft deze zaak niet bij algemeenen maatregel, maar, na een op-
. zettelijk onderzoek, voor iedere fabriek in ’t bijzonder naar plaat-,
selijke omstandigheden geregeld, en voor de vijf eerstvolgende
jaren bouwsgewijze vastgesteld. De uitkomst is voor de bevolking
niet onvoordeelig geweest. Terwijl zij toch in 1871, het
laatste jaar waarin de oude regeling werkte, bij een aanplant van
39,946 bouws, aan plantloon genoot-/ 5,474,656, of f 137.32^
per bouw, en daarvan een bedrag van / 452,410 , of 11.321 per
bouw, voor landrente moest missen, ontving zij in 1872, volgens
de nieuwe contracten, ter zake van „ schadeloosstelling voor den
tijdelijken afstand van hären grond“ , en als „loon- voor den aanplant,
het onderhoud en de bewaking van het riet“ , te zamen
/ 5,918,065 voor den aanplant van 39,674 bouws, d. i. per
bouw f 149.16 J, terwijl zij nu voor deze velden van de betaling
van landrente was vrijgesteld. Yoor ’t overigeis in den loop dien
de suikercultuur na de wet van 1870 heeft genomen, vooral
ook het verschijnsel opmerkelijk, dat naast den gedwongen aanplant
zieh een vrij willige, deels op door de ondernemers gehuurde
gronden, deels krachtens overeenkomsten door hen met de bevolking
aangegaan, gedurig verder uitbreidt. Terwijl de gedwongen
aanplant door het ten einde loopen van sommige contracten
reeds eenigermate in omvang is afgenomen, is dit ruimschoots
door dezen vrij willigen aanplant vergoed. De omvang daarvan
is, van 674 bouws in 1872, in het volgende jaar tot 1831 bouws
gestegen, en voor den oogst van het loopende jaar (1874) zijn
niet minder dan 4,333 bouws vrij willig aangeplant. De niet on-
gegronde bedenking tegen de wet van 1870, dat daarin wel de
opheffing der Gouvernements-siiikercultuur geregeld was, maar
niets was gedaan om de opkomst eener uitgebreide Vrij willige
teelt in hare plaats te verzekeren, is dus door den günstigen
loop der zaken zelven tot zwijgen gebracht: De suikerproductie
der gezamenlijke op contract met het Gouvernement werkende
ondernemingen heeft, door voortgaande verbeteringen in de behan