liteit aan dat onderscheid ten grondslag ligt. Hoevele veranderingen
de Engelsehe adel in den loop der eeuwen möge ondergaan
hebben, hoe schaarsch het aantal dergenen ook geworden zij
die op onyermengd bloed kunnen bogen, toch gaat de oorsprong
van dien adel even zeker terug op de Kormandische baronnen
en ridders die Willem den Yeroveraar naar Engeland volgden,
als de volksmassa afstamt van de Saksers, die door de trotsche
veroveraars tot den staat der diepste vernedering gebracht werden.
De geschiedenis van Europa kent geen tweede voorbeeld
van eene zoo volledige onderwerping van het ééne ras aan
het andere.
Maar wat eenig is in de geschiedenis van Europa, is een gewoon
verschijnsel in die van Azié, en ook Java biedt daarvan een
merkwaardig voorbeeld. Wanneer wij uit de tegenwoordige toe-
standen tot de gebrekkig bekende van vroeger eeuwen mögen
besluiten, was de onderwerping van het grootste deel des eilands,
van alle landen ten oosten van de Tji Losari en Tji Tandoewi,
aan de Hindoesche kolonisten en veroveraars, niet minder volle-
dig, ja werd de afstand tusschen de overheerschers en overheerschten
hier nog veel grooter, en vooral veel onoverkomelrjker, daarer
dé eigenaardige Hindoesche instelling der kästen, die alle ver-
menging buitensluit, op werd toegepast. De hoofden der vreem-
delingen die zieh op Java kwamen nederzetten, behoorden tot
hetzelfde Arische ras dat vroeger Hindostán overstroomd en
zijne bevolking onderworpen had; zij rekenden zieh tot die drie
hoogere kästen die zieh ook in het stamland onderscheidden
door het dragen van den heiligen gordel en aanspraak maakten
op den naam van d w i d j a of tweemaal geborenen. En even als
zij in Hindostán de oorspronkelijke bewoners onder den naam
van Sjoedra’s tot eene vierde käste hadden vernederd, die als
een verachtelijke hoop slave® beschouwd en van de godsdiensti-
ge gemeenschap uitgesloten werd, zoo werd ook op Java de
geheele massa der inlandsche bevolking, die tot de erkentenis
van hun gezag werd gedwongen, met de käste der Sjoedra’s
samengesmolten, met de werkzaamheden van den landbouw en
de uitoefening der geringere handwerken belast en tot allerlei
diensten en leveringen aan hare heeren en meesters verplicht.
Zoowel in Engeland als op Java was de taal der overheerschers
eene andere dan die der overheerschten, en in beide
landen heeft dit onderscheid diepe sporen nagelaten in de taal
die er nog heden gesproken wordt. Toch is de onderlinge
betrekking van het inlandsche en vreemde bestanddeel in het
Javaansch eene geheel andere dan in het Engelsch. In Engeland
is eene taal, Saksisch in haar algemeen karakter, gemehgd in
hären woordenschat, het gemeenschappelijk eigendom der allengs
tot een volk samengegroeide rassen geworden. Op Java doet
zieh een verschijnsel voor dat nergens ter wereld zijne wederga
vindt: een volk dat nevens elkander twee aanmerkeljjk verschil-
lende, slechts weinige woorden met elkander gemeen hebbende
talen spreekt, waarvan de eene, meer zuiver inlandsch in oorsprong
, de eigenlijke taal des volks, de andere, sterk van vreemde
elementen doortrokken, de eigenlijke taal der uit Hindostan
stammende aristokratie is , maar met dien verstände, dat ook de
adel de volkstaal tot het volk, het volk de taal des adels tot
den adel spreekt, en in het algemeen het gebruik der beide talen
en van een uit beide samengesteiden tusschenvorm de nauwkeu-
rige uitdrukking is geworden van de mate van eerbiedigen
afstand, gemeenzame toenadering of trotsche terughouding, die
in de maatschappij en in het huisgezin personen die als meer-
deren en minderen tegen elkander over of als geljjken nevens
elkander staan, aan elkander verschuldigd zijn. Ofschoon dus dat
gebruik van twee talen, of liever van twee taalsoorten (want
eerst beide te zamen vormen het Javaansch), in het algemeen
beantwoordt aan de klove die nog altijd tusschen den adel en
den kleinen man gaapt, is de oorsprong er van uit een verschil van
nationaliteit eenigermate in de schaduw gesteld door de allengs
opgekomen gewoonte om het ook toe te passen op verschil van
jaren en betrekking tusschen personen die voor het overige tot
dezelfde klasse behooren.
De Hindoe-periode op Java, d. i. de tijd die aan de invoe-
ring van den Islam voorafging, is voor ons in de meeste opzichten
nog een onverstaanbaar boek. Zelfs aan de uitgebreide kennis