Indische leven“ en de „Herinneringen“ yan van Rees over den
strijd van den banting met den tijger en de jacht op de bantings
verhaald is , ontslaat mij van de moeite om er meer van te zeggen.
De herten van Java zijn de roesa (Rnsa hippelaphus) en de
kidang of mintjak (Cervulus muntjac). De roesa leeft op stille
plaatsen, het liefst in uitgestrekte alang-velden, door hoog bosch
afgewisseld of ingesloten. Doorgaans vindt men deze dieren in groote
kudden van 50 tot 100 bij elkander; oude mannetjes worden
enkele malen alleen aangetroffen. Het vleescb geldt bij de in-
landers als fijne lekkernij. Bekend zijn de groote drijfjachten op
de roesa’s, die vooral door de regenten in de Preanger ge-
houden worden, en waarbjj soms bonderden worden afgemaakt.
Men zet zieh bij deze jacht op ongezadelde paarden, en traebt
daarmede het afgejaagde wild voorbij te rennen, om te midden
der vaart den klewang te trekken en met eenen houw de nek-
spieren door te hakken. De kidang is de ree van Java, en leeft
zoowel in het hooge gebergte als in de woeste kuststreken alleen
of bij paren, nergens in groote menigte. De inlandsche grooten
maken er gaarne jacht op, doch vele inlanders hebben van het
vleesch dezer dieren een bijgeloovigen afkeer. Op het eiland
Bawean, dat tot de residentie Soerabaja behoort, vindt men
een hert dat van de soorten van Java aanmerkelijk verschilf,
kleiner dan de roesa en met een langen, harigen staart, dien
het naar boven gekruld draagt, en dat naar den natuuronder-
zoeker Kühl den naam van Rusa Kühlii ontving.
De eigenlijke muskusdieren komen in den Indischen Archipel
niet voor; men heeft aan de verwante soorten, die den muskus-
zak missen, in later tijd den naam van Tragulus gegeven.
Tot dat geslacht behoort op Java de kantjil, de Tragulus Java-
nicus. Dit dwerghertje is ongeveer zoo groot als een haas, sier-
lijk gebouwd, uiterst fijn van pootjes, buitengewoon vlug, doch
spoedig vermoeid, waarom het, vervolgd wordende, zieh liever
verbergt dan de vlucht neemt. Het leeft, meestal eenzaam, zel-
den bij paren, in de hooge bosschen, bij voorkeur aan hunnen
zoom, en schuwt ook de nabijheid der dorpen niet. Het vleesch
is fijn en zacht, maar naar den smaak der Europeanen te zoet.
De knaagdieren zijn menigvuldig. De Javasche haas of klintji
(Lepus nigricollis) bewoont de voorboschjes der hooge wouden
van de heete zone, die hij des nachts in troepjes verlaat, om
voedsel te zoeken op de naburige akkers. Het Javasche stekel-
varken of landak (Hystrix fasciculata) leeft in de holen en sple-
ten der kalkrotsen en levert in zijn blank, maisch vleesch den
inboorling eene gezöchte lekkernij. Muizen en ratten komen op
Java in groote verscheidenheid voor. De meest gewone soort heeft
men vroeger Mus Javanus genoemd, maar ze is in niets onder-
scheiden van de thans ook in Europa algemeene Mus decumanus,
de bruine ra t, die in het midden der vorige eeuw uit hetOosten
tot ons werelddeel is overgekomen, terwijl de door haar schier
verdrongen zwarte rat (Mus rattus) een nieuw vaderland in
Amerika heeft gevonden. De bruine ra t, die zieh met verbazende
snelheid vermenigvuldigt, is ook op Java voor huizen, tuinen
en velden een vreeselijke plaag. Yoorts vindt men op dat eiland
Mus setifer, die zieh liefst in de vrije lucht nabij de oevers der
rivieren ophoudt, de groote, in de bosschen levende Mus ban-
dicota, en de gewone huismuis (Mus musculus), wellicht uit
Europa overgebracht. Enkele malen heeft men er ook de roode
boschrat, Pithechir melanurus, gezien, die haar nest in holle
boomen uit mos vervaardigt. Het geslacht Sciurus (de eekhoorns)
is op Java door acht, het geslacht Pteromys (de vliegende eekhoorns)
door vier, misschien vijf soorten vertegenwoordigd. *)
De meest gewone eekhoorn is Javensis of bicolor, eene
groote soort, gemakkelijk kenbaar aan de lichte, geelachtige
kleur van hals en buik, die bij het zwartachtige der overige
deelen sterk afsteekt. De eekhoorns leiden hun rusteloos leven
meest in de bosschen, maar versmaden ook de vrucht der koffie-
boomen niet. De vliegende eekhoorns zijn nachtdieren, wien
eene huiduitbreiding tusschen de pooten tot valscherm en eeniger-
mate tot vleugelen dient, en die in de holten der boomen nes-
telen. Hun staart is ruig en aan den wortel met stekelachtige
l) Sciurus Javensis, hypoleucus, aureiventer, hippuris, nigrovittatus, platani, in-
signis, melanotis; Pteromys nitidus, elegans, sagitta, genibarbis, Horsfieldi (?).