ten zuiden van Oedjong Tanah lig t, en ten noorden der; stad
een rjf oostwaarts in zee uitsteekt, tegen den westmoeson is
beschut. Prauwen van niet te grooten diepgang kunnen er dicht
bij den wal ankeren, doch de bank die zieh sedert jaren voor
het havenhoofd gevormd heeft, brengt eene branding te weeg,
die het uitvaren met gevaar doet vergezeld gaan.
Yan de reede van Tjeribon de kustlijn oostwaarts volgende,
ontmoet men de landpunten of oedjongs Pangerangan, Losari
en Brebes, daarna de opene en ondiepe reede van Tagal, ver-
volgens de hoeken Pamalang en Weleri, waartusschen de even-
eens open reede van Pekalongan ligt, dan op de hoogte van
Kendal den hoek Karang Woelan, en eindeljjk de weder geheel
ongedekte reede van Samarang, die door hären siechten anker-
grond en sterke branding, waardoor vooral in den westmoeson
vele ongelukken veroorzaakt worden, zulk eene treurige berucht-
heid heeft erlangd. Over de werken tot verbetering waarmede
men zieh in de laatste jaren bezig houdt, vinden wij elders
gelegenheid te spreken.
Langs de oostzijde der groote bocht is de kust weinig geac-
cidenteerd tot dat men Oedjong Boegel heeft bereikt, weldra gevolgd
door Oedjong Samat en Oedjong Koeniran, die de zuider- en noorder-
grens vormen van de bocht van Djapara. Deze, gedekt door de eiland-
jes Pandjang en Telok, bood vroeger zelfs aan groote schepen
eene veilige ankerplaats aan, doch is thans door de aanhou-
dende werkzaamheid der polypen zoo ondiep geworden, dat geen
schip meer achter die eilandjes kan ankeren, en men zelfs beweert
dat men den afstand tusschen de kust en Poelo Telok zou kunnen
doorwaden. Een tweede bocht, doch van geen beteekenis hoege-
naamd, vormt zieh een weinig meer noordwaarts, tusschen Oedjong
Piring of Miring en de reeds genoemde Oedjong Djati, vanwaar
de kust bijna cirkelboogvormig omloopt tot aan Oedjong Batoe,
de noordelijkste punt van het schiereiland dat de residentie
Djapara vormt. Tegenover dezen hoek ligt het eiland Mandalike,
een begroeid,. door gevaarljjke klippen omgeven koraaleiland
van een paal in den omtrek, als schuilplaats van zeeroovers
berucht.
Yan Oedjong Batoe loopt de kust oostwaarts met eene geringe
neiging naar het zuiden tot een tweede Oedjong Boegel, het
punt in het eerste hoofdstuk bedoeld, toen wij de grootstebreedte
van Java vonden aangewezen door een lijn, die, de lengteas des
eilands rechthoekig snijdende, van Oedjong Boegel naar dezuid-
kust wordt getrokken. Yan dezen hoek Boegel loopt nu de
kustlijn weder in een naar binnen gekeerden cirkelboog zuid-
oostwaarts om en vormt daarna, zieh recht oostwaarts voortzet-
tende , de reede van Rembang, die door de vele koraaleilandjes
met riffen en banken gevaarlijk wordt gemaakt. Een weinig
verder steekt noordwaarts de hoek van Boendoe lirang u it, en
vandaar loopt de kustlijn in over het algemeen oostzuidoos-
teljjke richting voort tot aan Oedjong Pangka of den hoek van
Sidajoe, aan den ingang der straat van Madoera. In de ruimte
tusschen beide laatstgenoemde hoeken verdienen alleen de landpunten
Auer-auer, Batoe Sawang en Pakis opmerking, met de
tusschen de beide eerstgenoemde gelegen reede of bocht van
Toeban, die in vijf vademen waters eene goede ankerplaats
oplevert.
Wij zijn thans in de beschrijving van Java’s kustlijn tot een
merkwaardig punt genaderd, het gedeelte dat de zeeengte
omzoomt, die het hoofdeiland van Madoera scheidt. De algemeene
richting dezer zeeengte is eerst zuid- en dan oostwaarts. De
ingang bevindt zieh tusschen Oedjong Pangka aan de Javaan-
sche en Tandjong Wodon aan de Madoereesehe zijde, en heeft
eene breedte van omstreeks 30 kilometers. Doch deze mönd der
straat verengt zieh allengs, totdat hij bij den hoek van Menari,
waar tegenover op Madoera Oedjong Piring ligt, plotseling
overgaat in het zoogenaämde “Nauw”'. Yöör den i n g a n g van het
Nauw bouwde de Maarschalk Daendels op een rotseilandje, Poelo
Menari geheeten, het fort Lodewijk, later tot fort Oranje, nog
later tot fort Erfprins herdoopt, doch in 1857 gesiecht, omdat
het alle militaire waarde verloren had.
Het Nauw zal aan zijn ingang omstreeks vijf kilometers breed
zijn, en wordt nog nauwer tusschen Tandjong Sawoe en Tandjong
Boeloe, waar de kusten van Java en Madoera het meest