eigen is ’). Nog verdient opmerking dat voor de Javanen het
moeloedfeest en het straks te vermelden feest bij het einde der
vaBten de gewone termijnen zijn voor halfjaarlijksohe betalingen,
zooals van de padjög of landrente.
Dat de achtste maand, sja’bdn, Jav. saban, inzonderheid
aan de herinnering der voorouders gewijd is, en daarom de
roewah-maand, de maand der geesten, genoemd wordt, is reeds
boven uiteengezot s). De daarop volgende negende maand, rama-
dhän, Jav. ramölan, is bestemd voor de groote jaarlijksohe
vasten, en heet daarom veelal sasi poewäsä of sasi päsä, de
vastenmaand.
De vasten behoort aan te vangen zoodra de nieuwe maan der
negende maand aan den hemel gezien is. Zij duurt die geheele
maand van zonsopgang tot zonsondergang, en is zoo gestreng
dat men zieh niet alleen van alle genot van spijs en drank
moet onthouden, maar ook van het rooken van tabak, het ge-
bruik van parfumerien, in 66n woord van alles wat eenige ver-
frissching of verliohting zou kunnen schenken. Vele Javanen
trachten zieh het vasten dragelijk te maken door een prop tabak
in den n eu s, doch door de meer nauwgezetten wordt dit hooge-
lijk afgekeurd. Ook van den omgang met vrouwen en alle
wellustige handelingen moet zieh de vastende onthouden. Gedu-
rende den nacht evenwel mag men zieh voor de onthouding des
daags schadeloos stellen; men mag zoo spoedig mogelijk na zonsondergang
en zoo kort mogelijk voor zonsopgang zieh voeden. Yooral
neemt men een maaltijd bij het aanbreken van den dag, ookop
Java onder den Arabischen naam sahoer bekend, en waarvan
het tijdstip in de Yorstenlanden door een teeken op de trom
wordt aangegeven. Zwakte, ziekte, verontreiniging door het
kraambed of andere omstandigheden stellen vrij van het vasten,
en elke toestand van onreinheid* maakt het nietig. Is de verhin-
dering een tijdelijke dan haalt men de verzuimde vastendagen op
een anderen tijd des jaars in ; is zij een blijvende, dan zondert
') Lane, Modern Egyptians, Sth edit. 443,
Bl.; 822,
men dagelijks een zekere hoeveelheid levensmiddelen af tot
spijziging van armen. Is men zelf oorzaak der verontreiniging
waardoor de vasten geschonden is, dan is het niet genoeg later
de vasten in te halen, maar moet men bovendien een kaff&rah
betalen.
De Javanen vari alle standen nemen de voorschriften omtrent
de vasten van ramölan vrij nauwgezet in acht. Zij zijn trouwens
in hun nabij den evenaar gelegen eiland, waar, in welken tijd
des zonnejaars de vastenmaand ook vallen möge, de lengte van
den tijd der onthouding die van den tijd waarin het genot ge-
oorloofd is , slechts weinig te boven g aa t, vrij wat minder
bezwaarlijk dan in gewesten waar de dagen zeer lang en de
nachten zeer kort kunnen zijn. Bij de inlandsche rechtbanken
worden in de vastenmaand geene zaken behandeld, en vorsten
en hoofden houden op sommige dagen dier maand op de aloen-
aloen vöör hunne woning uitdeelingen van spijzen ten behoeve
der armen, die onder den naam van malömmans bekend zijn.
Dit heeft plaats op den avond van den 21sten, 23sten, 25sten,
27sten en 29sten dag, en wel ter herinnering dat de Profeet, ge-
durende zij ne afzondering in eene spelonk, weigerde. voor zieh
zelven gebruik te maken van de spijzen die hem op die avon-
den werden aangeboden, waarop zij onder zijne volgelingen werden
verdeeld. Luisterrijk zijn die malömmans vooral te Soerakarta,
zooals ons bij de beschrijving dier hoofdstad nader blijken zal.
Wanneer de zonsondergang van den 309ton dag van ramölan
nabij is , dan wordt op de trom het sein gegeven dat de vasten
ten einde is ; dan heerscht er alom vreugde en drukte, dan
dost men zieh in nieuwe kleederen, dan wenscht men elkander
geluk dat de bezwaarlijke tijd der vasten is voorbijgegaan, dan
vereenigt men zieh tot vroolijke maaltijden, waarbij bijzondere
spijzen en lekkernijen worden opgedischt, dan zondert men van
den voorhanden voorraad padi (rijst in het stroo) de pitrah
a f, eene hoeveelheid van omstreeks vier kati's, die als eene Gode
welgevallige gave aan de geestelijkheid wordt ter hand gesteld.
De Europeanen hebben zieh, zeer ten onrechte, door de
overeenkomst dezer feestviering met die van ons nieuwjaar laten