In het gebergte waartoe de Sangjang Penteh behoort, door
Junghuhn het gebergte van Malembong genoemd, vernjst juist
op de grenzen van de Preanger en Tjeribon een top,deTjakra
Boeana geheeten en de noordelijke grens vormende eener groote
dalvlakte die zieh slechts weinig boven de oppervlakte der zee
verheft. Zelf gelegen in het centraal-gebergte dat zieh van den
Eoejoeng in het hoogland ter wederzijde der Tji Manoek en in
het Malembong-gebergte voortschakelt, is de Tjakra Boeana
het punt vanwaar oostwaarts nieuwe ketens uitstralen, die het
centraal-gebergte dwars door de residentie Tjeribon voortzetten.
De zuidelijkste dezer ketens, eene lange bergreeks die met eenige
vertakkingen dwars door de residentie Tjeribon loopt, hangt
door een verbindingsrug samen met den uiteen geslagen vulkaan
Sawal, wiens zieh ver uitstrekkende jukken een groot gedeelte
van het zuidelijkste regentschap van Tjeribon, de afdeeling Ga-
loe, beslaan. Op dien verbindingsrug ligt het meer Pandjaloe,
met een eiland dat om zijne heilige, door dicht geboomte over-
schaduwde graven door de Javanen in hooge eer wordt gehouden.
De golvende oevers van dit meer en de rijk bebouwde heuvelen
die het omzoomen, behooren tot de bekoorlijkste tooneelen die
Java oplevert. Wij zagen boven dat in een voorsprong van de
keten die het plateau van Garoet ten oosten begrenst, de krater
van den Galoenggoeng is gelegen. De Sawal en de keten van
den Galoenggoeng vormen de oostelijke en westelijke grens van
de reeds gemelde aan den voet van den Tjakra Boeana beginnende
dalvlakte, die echter in de nabijheid van den Galoenggoeng
met duizenden, deels oudere, deels nog zeer nieuwe heuvelen,
door de uitwerpselen van den krater voortgebracht, bezaaid is.
Door dit dal stroomt de grootste rivier die in West-Java
naar de zuidkust afvloeit, de reeds dikwijls genoejnde TjiTandoewi,
die op den Tjakra Boeana ontspringt. Hare bedding ligt aan-
merkelijk dichter bij den Sawal dan bij den Galoenggoeng, en
haar loop is zoo kalm en effen, dat zij schier over hare geheele
lengte met prauwen bevaarbaar is. Zij stroomt eerst zuidwaarts,
maar wendt zieh om den voet van den Sawal heen oostwaarts,
in dier voege dat zij het Tjeribonsche regentschap Galoe eerst
aan de west-,, dan aan de zuidzijde tegen de Preanger begrenst.
Hare voornaamste zijtakken zijn de Tji Moendoer en de Tji
Djolang, die, in het Tjeribonsche centraalgebergte ontspringende,
zuid-zuidoostwaarts stroomen, tot zij de Tji Tandoewi ontmoeten.
De Tji Djolang vloeit door een diepe dalkloof en vormt door hare
benedenhelft de scheiding tusschen Tjeribon en Banjoemas. Na
de vereeniging met dezen stroom wendt zieh de Tji Tandoewi
spoedig zuidoostwaarts. Zij vormt nu de grensscheiding tusschen
Banjoemas en de Preanger en vloeit door de groote naar haar
genoemde alluviale vlakte, waarin rechts de groote rawa Lakbok,
links de rawa Boeaja en andere uitgestrekte moerassen liggen,
en stört zieh, na nog aan hären rechteroever de tot dus ver
schier evenwijdig met haar loopende Tji Sehel te hebben opge-
nomen, in het zuidwest-einde der Segara Anakan, zooals reeds
in het tweede hoofdstuk beschreven werd.
Wij hebben met deze rivier de grens van West-Java of de Soenda-
landen aan de zuidzijde des eilands bereikt. Ik behoef er nog
slechts bij te voegen, dat op den berg Kratjak, in de keten tusschen
den Telaga Bodas en den Tjikorai, eene der grootere aan
de zuidkust der Preanger uitwa ter ende rivier en ontspringt, die
echter, in hären eerst oost- daarna zuidwaartsehen loop door de
zuidelijke kalkgebergten heenbrekende, het karakter van 'een
wilden bergstroom schier tot hären mond bewaart, en, terwijl
hare geheele lengte omstreeks 50 palen bedraagt, slechts over 5
palen bevaarbaar is. Deze is de Tji Woelan, die zieh omstreeks
7 uren ten westen van de Penandjoeng-baai in zee stört, en de
läge moerassige oevers aan hare uitwatering bij hoogen waterstand
niet zelden overschrijdt.
Ten noorden van de zieh oostwaarts meer en meer vertakkende
centraalketen en door deze van den Sawal gescheiden, ligt in het
hart van Tjeribon de nog werkzame Tjerme of Tjerimai. Hij is een
bjjna geisoleerde vulkaan, die echter zuidwestwaarts door het
hoogland van Telaga, zuidoostwaarts door dat van Koeningan
met de centraalketen verbonden is. Naar alle andere zijden daalt
zijn afgeknotte kruin zacht en gelijkmatig af en gaat over in
het vlakke en läge land waaruit geheel de noordelijke helft van