worden uitgehuwelijkt door een mannelijken yoogd (wali), en als
zoodanig treedt haar vader, bij ontstentenis van dezen haar groot-
yader, en zoo yeryolgens haar broeder, hroederszoon, vadersbroe-
der en zoon yan dezen op. Is er geen lid yan hare familie die
haar kan uithuwelijken, dan moet de rechter als haar wali op-
treden. Op Jaya doet zulks een hoofdpriester of pangoeloe, die
in dit geyal wali hakim heet. De wali heet dwingende yoogd
als hg het recht heeft een meisje zonder hare toestexnming uit
te huwelijken; doch dit recht is beperkt tot den vader en den
grootvader, en houdt op yoor eene weduwe ofyerstooten vrouw,
die nooit tegen haar zin tot een nieuw huwelijk kan gedwongen
worden. Tot yoltrekking yan het huwelijk is strikt genomen de
yerklaring der wederzijdsche toestemming door den man en den
wali der vrouw of door hunne gemachtigden in tegenwoordig-
heid yan twee getuigen toereikend. Doch yeelal geschiedt die
yerklaring yoor een rechter of geestelijke, ofschoon in dit op-
zicht de gebruiken der onderscheiden Mohammedaansche landen
zeer verschillen. Op Jaya wordt het huwelijk voltrökken yoor
een pangoeloe of hoofdpriester, of meer gewoonlijk in zijne plaats
voor een ketib, eene soort yan geestelijken die wij beneden nader zullen
leeren kennen. Den priester yoor wien het huwelijk voltrok-
ken wordt, spreekt men aan met den anders weinig gebruike-
lijke naam yan kali (het Arab. qadhi, d. i. rechter). Bij de yoltrekking
des huwelijks kan ook het bedrag der huwelijksgift (Jav. mas
kawin of srikawin) bepaald worden, die de bruidegom aan de
bruid behoort te geven en die haar persoonlijk eigendom wordt.
Blijft de bepaling achterwege, dan acht men het bedrag der
huwlijksgift afhankelijk yan hetgeen de landsgewoonte, over-
eenkomstig den stand yan bruid en bruidegom, vordert. De huw-
lijksgift bedraagt op Javä onder personen van geringen stand
doorgaans twee realen in zilver. GemOenlijk wordt zij niet da-
delijk uitbetaald, daar de man toch beheerder der goederen yan
zijne vrouw is; maar zij blijft een wettige schuld, die bij schei-
ding moet betaald worden, of bij overlijden yan den man staande
het huwelijk aan de vrouw uit zijne nalatenschap wordt uitgekeerd.
Behalve dezen echt-Mohammedaanschen bruidschat, wordt op
Java, naar oud-Polynesische adat, ook een koopprijs aan den
vader der bruid voldaan, toekon of toembassan geheeten. Personen
die nog niet huwbaar zijn, kunnen voorloopig door hunne
wali’s in het huwelijk verbonden worden, onder de gewone for-
maliteiten; doch het hangt dan van de echtelingen af, ofzij nabereikte
huwbaarheid in het huwelijk blijven of het verbreken willen, —
natuurlijk, wat de vrouw betreft, het geval uitgezonderd, dathaar
wali een dwingende voogd was. Men zou zulk een voorloopig
huwelijk naar onze opvatting eene verloving noemen; maar het
wordt door de moslemen als een waar huwelijk beschouwd,
welks verbreking dan ook in de gewone vormen der echtschei-
ding plaats heeft.
De echtscheiding is hoofdzakelijk van tweeerlei soort: de talak,
door den man uitgesproken, eenvoudig omdat hij dit wil, en de koeloek
(verbastering yan het Arabische chol’ah), die de vrouw door
opoffering yan de huwelijksgift en soms door eene grootere scha-
deloosstelling van den man koopt. Deze laatste wordt dadelijk
onherroepbaar, wanneer de man zijne toestemming verleend heeft;
doch op de talak kan -de man des verkiezende terugkomen zoolang
de ’iddah duurt, d. i. de tijd gedurende welkende vrouw,
ter voorkoming van bloedsvermenging, geen anderen man huwen
mag. De duur yan dit tijdperk is drie maanden en tien dagen,
maar wanneer de vrouw tijdens het uitspreken der talak zwan-
ger is, duurt het in ieder geval tot hare verlossing. Wanneer
echter de man de ’iddah laat voorbijgaan, zonder de vrouw weér
tot zieh te nemen, en in het algemeen, wanneer hij de talak tot
driemaal toe heeft uitgesproken, is ook deze scheiding niet
meer voor herroeping vatbaar. Zoolang de ’iddah duurt moet de
man de vrouw onderhouden en gaat het recht der echtgenooten
om van elkander te erven niet verloren.
Eene onherroepbare scheiding verhindert echter de vernieu-
wing van het huwelijk niet. Heeft de man de ’iddah laten voor-
bijgaan, dan is de vrouw vrij; maar wanneer beide dit verlangen
mochten, kunnen zij dadelijk weder door een nieuw huwelijkscontract
verbonden worden. Doch indien de man de talak driemaal heeft uitgesproken
, dan kan het huwelijk tusschen die echtgenooten niet her