tenzorg behoort, en Bantam. Op de plaats waar zij door den grooten
postweg van Batavia naar Serang gesneden wordt, ligt bet dorp
Tji Kandi. Yan een weinig boven dit punt tot aan haremonding
is de rivier bevaarbaar en wordt zij oob zelve vaak met den
naam Tji Kandi genoemd. Zij stört zieh in zee een weinig beneden
Tanara, dat als hoofddepot van bet zout voor Bantam bekend is.
Aan de andere zijde der Tji Kandi zouden wij in de residentie
Batavia uitsluitend vlak en moerassig, alleen naar het zuiden eenigs-
zins njzend land aantreffen, indien niet voor eenige jaren de voor-
maals op zieh zelf staande adsistent-residentie Buitenzorg als
eene afdeeling met Batavia vereenigd was. Deze afdeeling is ge-
beel bedekt met de hellingen en uitloopers van bovengemelde
centraalketen, die zieh hier op de grenzen der Preanger Regent-
schappen in de kolossale berggevaarten van den Salak en den
Gede tot hare grootste hoogte verbeft. Dit gebergte, dat van de
reede van Batavia zichtbaar is, ontleent aan de blauwe kleur die
bet m het versebiet vertoont, zijn gewonen naam van „de Blauwe
Bergen . Tusschen den Halimoen en den Salak verrijst in deze
keten nog de booge top van den Perbakti; den berg Gagak dien
onderscheidene kaarten ten westen van den Perbakti aanwijzen,
heeft Jungbuhn er niet kunnen ontdekken. Op den drietoppigen
Salak volgt verder oostwaarts al spoedig de nog vervaarlijker
massä van den Gede, een der uitgestrektste vulkanen van Java,
die in omvang bet Tenger-gebergte nabijkomt. Behalve den nog
werkzamen Gede in engeren zin, die omhoog is gedreven door
een anderen vulkaan wiens kraterranden hem nog aan de zuid-
oostzijde in een wijden halven eirkel omringen, behoort daartoe de
uitgebrande Pangerango, uit wiens krater zieh weder de Mande-
lawangi heeft opgeheven, met wien de Gede ten noordwesten
door den bergrug Pasir Alang onmiddellijk verbonden is. Vöör dit :
gebergte ten noorden ligt de woudnjke, 4780 voet hooge Mega-
mendoeng, de wolkgetopte, over wiens kruin de maarschalk Daendels
den postweg van Buitenzorg naar Tji Andjoer liet aanleggen,
het hoogste punt dat men op Java met rijtuig bereiken kan. Op
dit punt buigt de Megamendoeng zieh bijna rechthoekig om, en
zet, in de richting van het N. K. 0. naar het Z. Z. W. steeds
hooger rijzende, zieh voort onder den naam van Geger Bintang,
tot hij onmiddellijk in een der lengteribben van den Mandelawangi
overgaat. Tusschen den Megamendoeng ten N ., den Geger Bintang
ten 0 . en den Pangerango ten Z., ligt het prächtige, 2600 voet
hooge plateau van Tji Seroa ingesloten, waar men de hoogst
gelegen suikerplantages van het eiland vindt.
Al deze bergen vormen de voortzetting der centraalketen van
het Kendeng-gebergte, die wij reeds in Bantam leerden kennen
en die zieh ook nog verder oostwaarts in een lageren bergrug
voortschakelt tot äan den 4500 voet hoogen Dendeng Hari, op
het punt waar de grenzen van Buitenzorg en de Preanger met
die van Krawang samentreffen, bij welk punt wij onze beschouwing
van het gebergte voorloopig staken, om kennis te maken met
de rivieren die van daar noordwaarts afvloeien en de residentie
Batavia bevochtigen.
De eerste van eenige beteekenis die op de Tji Doerian volgt, is
de Tji Dani of rivier van Tangeran. Zij ontstaat aan de zuid-
grens der afdeeling Buitenzorg uit de samenvloeiing van een
aantal beken, die deels op'het Gede-gebergte, deels op den Salak
ontspringen, en doorstroomt eerst noordwest--en daarna, schoon
met vele kronkelingen, recht noordwaarts de geheele residentie,
aan beide zijden eenige kleine stroompjes opnemende, tot zij zieh
bij den hoek Ontong Djawa metvijf monden in zee stört. Tot
Tangeran, waar zij door den grooten weg gesneden wordt, is
zij voor groote prauwen, en nog veel hooger voor kleine vaar-
tuigen en vlotten bevaarbaar. Even beneden Tangeran begint een
selokan, de Mookervaart genaamd, die in 1677—1680 op last
van den landdrost Yincent van Mook werd gegraven en de Tji Dani
met de wat verder oostwaarts gelegen Tji Angke verbindt. Deze
laatste, die ook op de hellingen van het gebergte in het zuiden
van Buitenzorg ontspringt en zieh met een aantal haar van daar
toevloeiende beken voedt, blijft niettemin een onbeduidende
rivier, die slechts door kleine vaartuigen bezocht wordt en die
ik geheel zou voorbijgaan, indien zij niet door hare ligging een
weinig ten westen der hootdstad en door den zijtak die haar
met de Tji Liwong of rivier van Batavia vereenigt, eenige meerdere