Geen ongegronder waan dan wat door sommige oppervlakkige
ethnologen is geleeraard, dat het eene volk in recht, moraalen
geheele wereldbeschouwing de antipode van het andere zouzijn;
ten mmste indien die stelling iets anders moet beteekenen, dan
dat, ten opzichte van recht, moraal en wereldbeschouwing, de
verschillende yolken op een verschillend standpunt Yan ontwik-
keling staan, — een waarheid die niet behoeft verkondigd te
worden, omdat zij door niemand wordt in twijfel getrokken.
Bedrieg ik mij niet, dan komen de hoofdtrekken'waarin alle
dorpsgenootschappen overeeiikomen, op het Yolgende neder. Zij
bestaan uit een zeker aantal familien die zieh in een onbewoonde
landstreek hebben nedergezet en met meer of minder scherpheid
de grenzen van een gebied hebben afgebakend dat zij gezamen-
lijk als hun eigen beschouwen. Dit gebied splitst zieh in drie
deelen: het eigenlijk dorp, ingenomen door de woningen en
erven der Yerschillende tot de vereeniging behoorende huisgezin-
nen; een door gezamenlijke krachten ontgonnen gedeelte, waarop
de groöte cultuur, d. i. die der voorname voedingsmiddelen
plaats vindt; en daarbuiten een zekere uitgestrektheid woeste
grond, die voorloopig als gemeene weide gebruikt wordt, maar
de gelegenheid geeft tot uitbreiding der ontginningen, indien
het aantal der huisgezinnen toeneemt. In de woning met het
daarbij behoorend erf oefent ieder huisYader een aartsYaderlijk
gezag over de leden van zjjn gezin, maar voor de regeling der
gemeenschapp'elijke belangen en de handhaving der rechten Yan
het genootschap naar buiten, wordt door de gezamenlijke huis-
vaders een dorpshoofd gekozen, wien een raad Yan oudsten
wordt ter zijde gesteld, tenzij, wat somtijds het geval is, die
raad uit de gezamenlijke Yolwassen mannen bestaat. Het bouw-
land wordt misschien altijd in den aanvang als gemeenschappelijk
eigendom van alle leden der gemeente beschouwd, en
waarschijnhjk zelfs gemeenschappelijk bewerkt, zoodat de Yruchten
ondfer allen verdeeld worden. Allengs echter gaat men over tot
een verdeeling der akkers onder de rechthebbenden, zoodat, ter-
wijl aan het dorpshoofd een. grooter aandeel wordt toegekend,
aan elk der overigen een gelijk deel ten gebruike voor een of
meer oogsten wordt toegewezen. Doorgaans vindt het gemeenschappelijk
bezit nu zijne uitdrukking slechts in de periodieke
herdeeling, die tevens de mogelijkheid buitensluit, dat een lid
door het voortdurend gebruik van een stuk grond van betere
hoedanigheid boven de anderen zou worden bevoordeeld. De
vermeerdering der huisgezinnen maakt de uitbreiding van het
bouwland door nieuwe ontginningen noodzakelijk, tenzij volk-
plantingen worden uitgezonden naar de nog onbezette wildernis,
die allengs tot zelfstandige dorpsgenootschappen opgroeien. De
ontginningen in de mark zelve, zoo zij niet door gezamenlijke
krachten plaats hebben, worden de bron van individueele rechten,
die echter veelal slechts voor een tijd erkend worden, zoodat
de nieuw ontgonnen landen na korter of langer tijdsverloop
met de gemeentevelden worden samengesmolten. Het niet ontgonnen
deel der gemeentegronden blijft onverdeeld. Yoor zoover
er gras groeit voor beestenvoeder geschikt, laat ieder der gemeente-
leden het door zijn vee beweiden, terwijl brandstof, bouwmate-
riaal en allerlei boschproducten, die ieder slechts voor het
inzamelen heeft, van het overige verkregen worden.
Aan deze beschrijving beantwoorden in het algemeen alle
dorpen en kampongs op Jav a , hetzij ze ieder op zieh zelve staan,
of onderscheidene tevens tot eene grootere eenheid, eene negärä,
zijn vereenigd. Er is echter een onnoemelijk aantal van plaatse-
lijke verscheidenheden. Soms zijn verschillende kampongs onder
een hoofd of loerah vereenigd en vormen de zoogenaamde kaloe-
rahan '). De dorpshoofden dragen in verschillende deelen des
eilands verschillende -namen en worden op verschillende wijzen
gekozen. Het lichaam hunner raadgevers heeft zeer verschillende
samenstelling, ofschoon op J a v a , even als in Hindostan, van
de raadpleging van alle volwassen mannen, behalve voor de
keuze van het gemeentebestuur, nimmer sprake is. Bovenal bestaat
er groot verschil ten aanzien der rechten van de ingezetenen
op de bebouwde gronden, zooals reeds boven bjj de beschouwing
der rechtstoestanden werd in het licht gesteld 2). Indien, gelijk
niet onwaarschijnlijk i s , het gemeenschappelijk grondbezit in de
j) Tgl. blz. 589. 2) Blz. 351 vy.