maar in de koudere streken der derde door de grootere bergeend'
(Anas superciliosa) vervangen wordt, levert in hare eieren een bij
de inlanders geliefköosd gerecht. Yooral de bewoners Tan de dessa’s
Grati en D am , bij de ßanoe Kelindoengan in Pasöeroean, maken
veel werk van de inzameling dözer eieren, die met een laag natte,
van zout doortrokken aarde uit'de vischvijvers bedekt en in dien
toestand heinde en ver verzonden worden.
Schadelijke vogels zijn vooral de ook bij ons zoo behende,
sierlijke, blauw-grijze gelatiks of rijstvogeltjes, die men bij na-
derenden oogst in zwermen van vele duizendcn als dichte wolken
over de rijstvelden ziet zweven, en die het geheele product met
vemietiging zouden bedreigen, zoo niet de Javaan door een web
van touwen, waaraan tallooze zeilen en poppen bevestigd zijn,
de vrueht van zijn arbeid tegen hunne vraatzucbt wist te beschermen.
Daarentegen is de boerong perkoetoet, eene soort
van tortelduif (Turtur Malaccensis), bij de Javanen zeer geliefd, en
houden zjj dien vogel in kooien, die öf onder bet uitstekend dak
bunner woningen bangen, öf aan lange bamboestaken, vöör de
woningen opgericht, in dier voege bevestigd zijn, dat zij met
touwen op en neder kunnen gelaten worden. Deze dieren zijn
niet veel grooter dan een vuist, de vederen zijn grijs van ver-
schillende scbakeeringen en sierlijk gescbulpt, de buik is wit en
om den bals loopen fijne, zwarte kringen. De Javanen zijn groote
kenners en nauwkeurige waamemers van de teekenen waaraan
men de goede perkoetoets berkent, en voor een duifje dat de
vereischte teekenen bezit en de verlangde tonen voortbrengt, worden
fabelachtige prijzen, soms meer dan duizend gülden, besteed; want een
goede perkoetoet kan niet slechts een fraai krachtig geluid uiten, maar
brengt zijn gelukkigen bezitter ook allerlei zegeningen aan. Men ver-
haalt zelfs dat de Javaan leeft in het geloof, dat zijn tortel, wanneer
hij eenmaal den ouderdom van honderd jaren bereiken mocht,
hem dagelijks een gouden ei zou leggen. Het zou niet bet zon-
derlingste bijgeloof zijn dat men onder de inlanders aantreft;
maar zeker is het dat het gekir dezer vogels den Javaan aange-
naam in de ooren klinkt. Yogels trouwens die zieh door schoon
gezang onderscheiden, zijn in de tropische gewesten even zeldzaam,
als er een prächtige vederdos algemeen is. Ook de wouden van
Java herinneren ons volstrekt niet aan dat
lastprieel vol ton gen ,
Dat nimmer ’t hart verveelt,
waarvan onze grootste dichter zingt. Eerst wanneer de reiziger
de hoogstammige wouden der derde zone op eene hoogte van
omstreeks 5000 tot 7000 voet betreedt, verneemt hij de stem
van een liefelijken zanger, wiens tonen wijd en zijd door het
loofgewelf weerklinken. Het is de Javasche bergzanger, de ma-
noek kaso (Muscicapa cantatrix), die zieh zelden laat zien, daar
hij zieh gewoonlijk in het dicht gebladerte verbergt, die bij voorkeur
aan steile, met hooge boomen bewassen hellingen zieh ophoudt,
en zijn nest bouwt uit de baardmossen, die in deze hooge streken
overal van de takken der woudreuzen afhangen.
In veel lager streken, in de kreupelboschjes die men in de
eerste zone in de nabijheid der bebouwde streken vindt, woont
een andere bij de inlanders geliefde, tot de- sturnidae of spreeu-
wen gerekende vogel, de Gracula religiosa, die naar zijn geluid
door de Javanen bejo-bejo genoemd wordt. De inlanders scheppen
er vermaak in dezen vogel, die voor de leerzaamste van het
gansche gevederde geslacht gehouden wordt, tot allerlei kunsten
af te richten. Dr Epp ') zegt, dat men deze vogels zonder veel
moeite leert spreken, lachen, hoesten, niezen en dat zij de rol
van verliefde, van dronkenman, van potsenmaker zeer natuurlijk
vervullen. Het is een fraaie vogel, zwart van kleur met don-
kerblauwen weergloed; de vleugels zijn met witte strepen getee-
kend, de snavel is oranje, en hij heeffc gele pooten, een gelen
halskraag en g e l e k r i n g e n om de .oogen. E r zijn nog onderscheidene
andere vogels die de Javanen, hetzij om hun slag of omdat zij
kunnen leeren spreken, in kooien of in hunne woningen houden,
terwijl zij de reeds vermelde gelatiks leeren van de kruk te vlie-
gen en water te putten, zooals bij ons aan vinken en puttertjes
geleerd wordt.
. Het is ons reeds meermalen gebleken,dat de inlanders er een
>) Schilderungen aus Holl. O. Ind. 155.