aan de reede van Batavia gebracht werd. Toen de Engelschen,
na een verblijf van derdehalve maand, door gebrek aan leeftocht
en sterfte onder de bemanning genoodzaakt werden de blokkade
op te broken, kenmerkten zij hun vertrek door eene daad van
doelloos vandalismus, daar zij niet alleen de batterijen, maar
ook de woon- en pakhuizen, molens en werven en zelfs de fraaie
kerk van Onrust in een puinhoop verkeerden.
De Gouverneur-General van der Capellen deed in de jaren
1828 tot 1825 het maritiem établissement op Onrust herstellen,
en er op nieuw magazijnen, timmerwerven en woonhuizen voor
ambtenaren oprichten, en in 1848 werd de inrichting van een
drijvend droog dok aldaar in overweging genomen, dat echter
eerst in 1856 tot stand kwam. Dit droog dok was op Java zelf
door de schéepsbouwmeesters H. Browne en C°. te Dasoon bij
Lasern vervaardigd. De arbeid wordt op Onrust nog altijd voor een
groot deel door veroordeelden verricht, Het eiland gaat voort goede
diensten aan de marine te bewijzen, maar heeft toch nooit
geheel het vroeger gewicht herkregen, deels omdat het verblijf
aldaar voor de gezondheid schadelijk wordt geacht, deels omdat
het marine-établissement te Soerabaja allengs zoo groot gewicht
heeft erlangd, dat Onrust tot den rang van een hulpwerf en
hulpatelier is verlaagd.
De baai van Batavia is ruim genoeg om 1200 schepen te be-
vatten en wordt door de groote menigte eilandjes die er in en
voor liggen, tegen hevige windvlagen beschiit, ofschoon toch in
den westmoeson wel eens schepen van hunne ankers geslagen
worden. Aan de meeste dezer eilandjes hebben onze voorouders,
zoo gehecht aan hunnen geboortegrond, de namen van vaderlandsche
steden gegeven, waarbij zij veel beter dan bij de inlandsche namen
bekend zijn. Zoo vindt men hier een Middelburg, Amsterdam
, Rotterdam, Schiedam, Purmerend, Haarlem, Hoorn, Edam,
Alkmaar, Enkhuizen en Leiden. Yan deze eilandjes geldt in het
algemeen hetzelfde, wat boven over die bewesten Oentoeng Djawa
werd opgemerkt.
Over dat gedeelte der baai dat wij als de reede van Batavia
kunnen beschouwen, zullen wjj nader spreken, wanneer wij tot
de beschrijving der hoofdstad van Nederlandsch Indie zijn gena-
derd. Genoeg zij het hier aan te merken, dat over hare onge-
zondheid en toenemende omveiligheid gedurige klachten worden
vernomen en dat grootsche ontwerpen tot hare verbetering worden
gekoesterd, die echter nog ver van de uitvoering verwij-
derd zijn.
■Wij vervolgen van den hoek van Krawang onzen tocht eerst
oostwaarts tot Oedjong Sedari, dan meer zuidoostwaarts tot
aan den hoek van Pamanoekan, ten westen waarvan zieh een
I inham vormt, de bocht van Tjiasem geheeten, die eene vrij
I goede ankerplaats in zes vademen diepte oplevert. Yan den hoek
I van Pamanoekan gaan wij in nagenoeg dezelfde richting voort,
■ totdat wij den ver noordwaarts uitstekenden hoek van Indra-
majoe ontmoeten, die wederom aan zijne westzijde aan schepen
van geringen diepgang in de bocht van Indramajoe eene ankerplaats
biedt. De gansche kust van den hoek van Krawang tot
den hoek van Indramajoe is laag, vlak, moerassig, met strandbosschen
bedekt.
Yan den hoek van Indramajoe af is de strekking der kust
| bijna recht zuidoostwaarts tot Oedjong Tanah, en van daar nog
meer zuidwaarts, zoodat zij eene belangrijke binnenwaartsche
buiging maakt. Hieraan beantwoordt eene dergelijke, ofschoon
I kleinere, bij de Penandjoeng-baai aan de zuidkust, en daar van die
inbuigingen af beide kusten oostwaarts met slechts een geringe helling
naar het zuiden in nagenoeg parallelle lijnen voortloopen, vormt
j zieh hier het smalle middengedeelte van Java, dat aan de beide
zij den door een meer massief gedeelte wordt begrensd. Aan de
[ noordzijde begint. de kust weder noordoostwaarts op te loopen
| bij Samarang, terwijl hare strekking vervolgens allengs nog
meer recht noordwaarts wordt tot bij Oedjong Djati. Uit het ge-
zegde volgt, dat zieh van Oedjong Tanah tot Oedjong Djati een
uitgestrekte inham der zee vormt, die het gansche smalle middengedeelte
van Java bespoelt. Langs dien ganschen inham .vindt
men geene eigenlijke baaien, maar slechts kleine bochten, die
I doorgaans geheel open reeden vormen. De eerste is die van
I Tjeribon, welke, daar ze aan de westzijde van den grooten inham