geyallen komen zij nu eens verstrooid, dan eens laagsgewijs opeen-
gelioopt, in de lagen der neptunische formatie voor. De kolen vormen
in het eerste geval nesten, in het tweede vlotten. Afzonderlijke
brokken van verkiezelde boomstammen komen bet meest voor in
bet regentschap Lebak in Bantam en in den zuidwesthoek der
Preanger of de zoogenaamde Djampang-districten; zij zijn van
geheel denzelfden aard ais de laagswijze opeengehoopte brokken
van stammen die in het binnenste van Lebak worden aange-
troffen in bet dal der Tji Oedjong, in eene jongere mergellaag,
die zich hier endaar op deoudere tertiaire, fossiele kolenvlotten
omsluitende lagen beeft gelegerd. Bij de meeste dier fragmenten,
die van één tot zeven voet lang zijn, is de structuur van bet
hout nog, zelfs met bét bloote oog, zeer duidelij'k zichtbaar.
Het grootste deel der massa van die blokken is overgegaan in
bruinachtigen of bleeken boornsteen; docb daartusschen worden
deels witkleurige, deels donkergekleurde en op vuursteen of
agaat gelijkende stukken aangetroffen, terwijl hier en daar een
fraaie, halfdoorschijnende chaleedon in aderen door de blokken
loopt. Merkwaardig is bet dat de boomsoorten waartoe deze fragmenten
bebooren, uitsluitend tweezaadlobbig zijn. De inboorlingen
bescbouwen ze ais van hedendaagscbe vorming en afkomstig van
een boom dien zij sempoer tjai (water-sempoer) noemen, en waaraan
zij de eigenscbap toekennen van, in modder gelegd, in tien jaren
tijds te versteenen. Door dien naam „sempoer tjai“ wordt de
Dillenia speciosa aangeduid, terwijl sempoer zonder die bijvoe-
ging de naam is van Colbertia obovata, wier bout, naar de in-
lander beweert, niet aan versteening onderhevig is. Docb deze
verkiezelde boomstammen geven slechts een nieuw bewijs, boe
weinig de natuuronderzoeker zich op de fantastische voorstellingen
der inlanders kan verlaten. Terwijl de verkiezelde boomstammen
bij millioenen voorkomen, is de Dillenia speciosa in die streken
uitermate zeldzaam, en de bijzondere eigenscbap aan baar hout
toegekend schijnt geheel uit de lucbt gegrepen. Bovendien bewijst
de ligging dier verkiezelde fragmenten, zooals zij door Junghuhn
in de beekkloven werd waargenomen, uamelijk in eene mergellaag
die vaak tot eene aamnerkeljjke hoogte door andere aardlagen,
waarop zich nieuwe wouden verheffen, bedekt i s , — en nimmer
aan de oppervlakte des bodems dan hier en daar ten gevolge
van uitspoeling door bet beekwater — dat deze boomstammen,
ofschoon misschien van jongere dagteekening dan die waaruit de
dieper liggende kolenvlotten zijn ontstaan, even stellig van tertiaire
wouden afkomstig zijn. Intusscben is Jungbuhn, op grond der wijze
waarop geheel gelijksoortige verkiezelde boomstammen, ofschoon
dan ook meer verstrooid, in bet dal der Tji Siki, aan Bantams
zuidkust, in verband met de ook daar aanwezige kolenvlotten
voorkomen, eer geneigd om aan te nemen, dat de verkiezelde boomstammen
afkomstig zijn van dezelfde wouden, die de bouwstoffen
voor de vorming der kolenvlotten geleverd bebben. Zij zijn dan
te beschouwen als overblijfselen van bij de opheffing van het
gebergte verbrijzelde lagen, die met de nieuw gevormde massa’s
modder en zand over de koppen der reeds aanwezige lagen als
een nieuwe laag zijn uitgebreid. Maar moeilijke vragen blijven
hier voor toekomstige onderzoekers ter beantwoording over.
Yanwaar de groote hoeveelbeid oplosbaar kiezelzuur, die in de
lagen waarin de verstrooide boomstammen liggen, de verkiezeling
te weeg brengt, en vanwaar dat deze verkiezeling zieh niet tot
de in kolen overgegane, dieper liggende boomen heeft uitge-
strekt ?
De kolenvlotten zijn uit geologisch oogpunt minder raadsel-
aebtig, en daarom in zeker opzicht minder belangwekkend, dan
de verkiezelde boomstammen, maar zij verdienen bijzondere aandaebt
om de groote waarde die zij voor de toekomstige ontwikke-
ling van Java’s nijverheid, vooral met het oog op de verbe-
tering der communicatien door den aanleg van spoorwegen, bezitten
zouden, indien Junghuhn’s günstige meening omtrent de bruik-
baarheid en ontginbaarheid dezer kolen door nader onderzoek be-
vestigd werd. Ongelukkig valt, volgens de berichten der in-
genieurs voor bet mijnwezen, op dezen lof vrij wat af te dingen.
De kolenvlotten door Junghuhn besebreven, worden allen aangetroffen
in de residentie Bantam, in de afdeeling Lebak. Die
in bet binnenste van Lebak, in het dal van de Tji Oedjong en
haar zijriviertje de Tji Lajang, werden reeds in 1825 door den
8*