vormt liefst een overgang van het kustbosch tot de lommerrijke,
oorspronkelijke wouden.
^ Een meer op zieh zelf staand gebied in de kustflora maken de
uitgestrekte bosschen van waaierpalmen uit, die in West-Java ,
vooral m de nabijheid der zuiderkust, door den gebang-palm
(Corypha gebanga) worden gevormd, terwijl alleen in het oos-
telijkst gedeelte de lontar-palxn (Borassus flabelliformis) daarvoor
in de plaats treedt. De gebang-palm daalt nimmer af tot in de
onmiddellijke nabijheid der kust en verwijdert zieh ook nimmer
op grooten afstand daarvan; de daaruit bestaande bosschen strek-
ken zieh met eene breedte van hoogstens 4 paal en met scherp-
geteekende grenzen uit op een afstand van een halven tot drie
palen van het strand. Beschouwt men zulk een palmbosch van
een hooger gelegen standpunt, dan schijnt het uit millioenen,
van 30 tot 40 voet hooge, lijnrecht groeiende zuiltjes, met vol-
bomen gelijkvormige, kogelronde bladkroonen te bestaan; treedt
men het woud binnen, dan bespeurt men dat die kogelronde
kroonen zijn samengesteld uit verbazend groote waaiervormige
bladen, en dat de zuiltjes uit plomp gevormde, hier tot geringen
omvang samengetrobken, elders bultig uitgezette stammen
bestaan. Yoor den gebang-palm schijnt de zilte waterdamp,
die in de nabijheid der zee in den dampkring verspreid is , eene
eerste levensvoorwaarde te zijn. Het nut dat de inlanders ook
van dezen palm trekken, is zeer groot. De harde buitenwand
van den stam wordt tot huisgereedschap verwerkt en dient, in
horizontale stukken gesneden en aan de ¿¿ne zijde met een gei-
tenvel overtrokken, als bedoeg (trom) om de gebedsuren aan te
kündigen. Het merg levert eene soort van sago op, die intijden
van schaarschte voor hongersnood bewaart. De jonge nog niet
ontwikkelde bladen worden als toespijs bij de rijst gegeten; de
halfrijpe vruchten worden rauw genuttigd of er wordt een ver-
koelende drank uit bereid. Jonge bladeren leveren een soort van
grof garen voor zakben en kleedjes, de oude worden tot dakbe-
dekking of de vervaardiging van zeilen gebruikt. De jonge vruchten
dienen als middel om bij de vischvangst de visch te bedwel-
men en uit de rijpe worden knoopen gesneden en koralen voor
den Moslemschen rozenkrans. De lontar-palm dient op Java vooral
tot bereiding van suiker uit het sap dat in overvloed uit de
vrouwelijke bloemkolven verzameld wordt. Maar ook deze boom
levert sago en eetbare vruchten, van wier uitgekookt sap in
sommige landen een soort van koeken of brooden gemaakt wordt.
De bladeren waren van ouds in het oosten algemeen in gebruik
om op te schrijven en worden nog hier en daar tot dat einde
gebezigd.
Wij verlaten thans de kusten en wenden ons naar het binnen-
land, waar wij in de eerste plaats den blik richten naar de zeer
eigenaardige rawa-flora of plantbekleeding der stilstaande wateren.
De planten die den Spiegel dezer wateren bedekken, hebben
groote overeenkomst met de moerasplanten van Europa. Het meest
trekken onze aandacht de Utricularia’s met hare talrijke gele
bloemen, overeenkomende met ons blaaskruid, en de tarat¿’s of
lotusbloemen, die zulk eene groote rol speien in de Indische
mythologie, en tot dezelfde familie behooren als onze bekende
plompen, die zij echter verre in de pracht der bloemen achter
zieh laten. De witte en blauwe blöemen van Nymphaea lotus en
Nymphaea stellata, en de nog schoonere en grootere rozenroode
bloemen van Nelumbium speciosum zijn ieder aan eene bjjzon-
dere godheid van het Hindoe-pantheon gewijd. In de tusschen-
ruimten der drijvende bloemperken, doör de lotusplanten gevormd,
is de waterspiegel geheel bedekt met de bij millioenen in rozet-
vortn gerangschikte, dicht opeen staande bladeren van Pistia
stratiotes, of wel met het bekende eendenkroos, eene kosmopolitische
plant, die aan alle wereldstreken gemeen schijnt. Bondom de
moerassen is een bekoorlijk tapijt uitgespreid, waarvan verschil-
lende grassen en cyperaceeen de groene grondkleür vormen, met
het geel en rood en blauw der bloemen van verschillende krui-
den en struiken afgezet.
Een geheel anderen aanblik bieden ons de uitgestrekte gras-
wildernissen, die onder den naam van alang-alang-velden bekend
zijn. Zij bestaan uit eene eentonige zilverwitte graszee, die zieh
mijlen ver over de vlakten of zachtglooiende berghellingen uit-
strekt, voornamelijk gevormd door het zware, drie a vier voet