volken naar den schedelvorm betrekking heeft, de vraag ofzijtot
de langschedelige volken (dolichocephalen) of tot de kortschedelige
volken (brachycephalen) moeten gerekend worden. In d e I Geographie
van Ned. Ind.“ van den heer Pijnappel wordt gezegd, dat de
Dajaks en waarschijnlijk alle niet gehindoei'seerde stammen
dolichocephalen zijn, en dit dus de grondtype schjjnt te wezen.
Daarop laat die schrijver de vraag volgen: „Is het brachycepha-
lisme, zoo het bij Javanen en Maleiers werkelijk bestaat, aan
vermenging met Hindoes toe te schrijven ?“ Men zal zeker aarzelen
die vraag bevestigend te beantwoorden, wanneer men weet, dat
ook de Hindoes zelven tot de langschedelige volken gerekend
worden. In het geheel meene men niet, dat, zelfs volgens de
grootste voorstanders der craniometrie, de schedelmetingen spoedig
tot zekere uitkomsten leiden. Dr. 8waving, een der ijverigste
onderzoekers van Maleische schedels, erkent dat men geen volk
naar de meting van enkele individueele schedels rangschikken
kan, maar eerst door meting van een groot aantal schedels van
een en .hetzelfde volk de gemiddelde afmetingen moet zoeken,
om aan dit volk zijne plaats in de classificatie der menschen-
rassen aan te wijzen *). De vraag dringt zich intusschen op, hoe-
vele schedels van leden van een volk men wel moet onderzocht
hebben, om zich op de gemiddelden te kunnen verlaten. Bij volken
die ten opzichte van de lengte en breedte der schedels groote individueele
verschillen vertoonen, zal er altijd grond bestaan voor de
vrees, dat de gemiddelden wellicht een geheel ander aanzien zouden
krijgen, indien men b. v. in plaats van twintig schedels een veertigtal
onderzocht had. In den Catalogus craniorum van Prof. J. van der
Hoeven wordt, op grond van het onderzoek van 22 schedels van
Javanen, de gemiddelde verhouding van lengte tot hoogte en
breedte bij dit volk bepaald op 1000 : 855 : 840. Dr. Swaving
onderzocht 20 schedels van Javanen en verkreeg de gemiddelde
verhoudingen 1000: 865 : 840, dus eene grootere hoogte bij dezelfde
breedte. Bij eene herleiding tot denzelfden maatstaf van de opgaven
in millimeters van de lengte, hoogte en breedte van negen Ja-
>) Nat. T. v. N . I . X X III. 151.
vaansche schedels , door Dr. Bleeker gemeten *), vond ik de vol-
gende gemiddelden: 1000 : 881 : 798. Hier wordt de hoogte
aanmerkelijk grooter, de breedte zeer aanmerkelijk minder. Yol-
gens von Baer is de verhouding der lengte, hoogte en breedte
der schedels in het algemeen gemiddeld als 1000: 750: 800.
De volken waarbij de cijfers van hoogte en breedte grooter worden
dan dit gemiddelde, zijn dus brachycephalen; en de Javanen
behooren derhalve, volgens de uitkomsten van v. d. Hoeven en
Swaving, stellig tot de volken met korten, breeden schedel.
Daarentegen is bij de schedels, door Bleeker gemeten, het gemiddelde
der breedte zelfs iets beneden het algemeen gemiddelde,
zoodat de rangschikking der Javanen onder de brachycephalen
meer of min twijfelachtig wordt.
In de laatste jaren zijn eenige anthropologen opgestaan, die
er ruiterlijk voor zijn uitgekomen, dat, hoe eerbiedwaardig het
streven is van hen die zich voor het verzamelen en onderzoeken
van menschelijke schedels zoo oneindig veel moeite hebben ge-
geven, de uitkomsten die men er door verkregen heeft, voor de
classificatie der menschenrassen van zeer gering nut zijn. Yan-
daar dat b. v. de hoogleeraar Huxley, in de door hem voorge-
stelde nieuwe classificatie van het menschdom, aan de kenteeke-
nen ontleend aan den schedelvorm eene zeer ondergeschikte
plaats heeft toegewezen. De heer Wallace komt, na zijn onderzoek
van schedels van het Maleische, Papoesche enPolynesische
ras, tot het resultaat, dat, i n d i e n wij v e e l g r o o t e r r e e k -
s e n v a n s c h e d e l s b e z a t e n , de gemiddelden wa a r s c h i j n l
i jk kenmerken van ras zouden aan de hand doen waarop men
zich vrij wel zou kunnen verlaten, maar dat, ten gevolge van
het groot bedrag van individueel verschil, uit enkele exemplaren
of uit de vergelijking van een beperkt aantal nooit iets met
zekerheid is op te maken. Deze opmerkingen zjjn vooral ook
toepasselijk op de Javanen, bij wie de individueele verschillen
in de afmetingen der schedels grooter schijnen te zijn dan bij
de meeste andere volken.
') Nat. T. v. N. I . I I . 501.