te zetten. Bij jonge voorwerpen vertoonen zieh op die verbreeding
twee oogvormige, door eene streep verbonden vlekken, die aan
deze slangen den naam van brilslang hebben doen geven. Deze
teekening verdwijnt allengs wanneer de slangen eene lengte van
drie of vier voet bereikt hebben; volwassen voorwerpen worden vijf
k zes, bij zeldzame uitzondering zelfs tot tien voet lang. De
inlanders noemen de jonge Naja’s oelar sendoek of lepelslang,
naar den lepelvormig uitgezetten hals, de oude oelar babi of
varkensslang, omdat hare zwart-blauwe kleur met die der
Chineesche varkens overeenkomt. Deze slangen kiezen tuinen,
velden en weiden tot hare woonplaatsen. Meestal verbergen zij
zieh des daags onder steenen en omgevallen boomstammen, in
rotsholen of in kelders. Worden zij vervolgd, dan trachten zij
zieh door snelle sprongen te redden; doch als hare krachten haar
beginnen te falen, keeren zij zieh plotseling tegen hare v.ervol-
gers. Zij richten zieh dan bijna rechtstandig op , waarbij haar
de staart tot steunpunt strekt, zetten den hals breed nit, richten
den blik stijf op den haar bedreigenden vijand en werpen
hem onder een vreeselijk gesis, en terwijl zij het bovenlijf naar
voren brengen, een schuimend speeksel toe.
Grelijk van oudsher de Egyptische slangenbezweerders hunne
kunsten uitoefenden met de Naja haje, is het tot den huidigen
dag de Naja tripudians die, tot verbazing der toeschouwers, aan
den wil der goochelaars in Hindostan gehoorzaamt. Men meent
dat zij nu eens door drukking van het ruggemerg de slang in
een soort van verstijving brengen, dan weder haar beheerschen
door den blik of door de tonen der muzijk, waarvoor deze slangen
zeer gevoelig schijnen te zijn. Ofschoon die goochelaars der
slang, door het uitbreken harer giftenden, het venijn trachten
te ontnemen, zijn zij daardoor toch niet volkomen tegen alle
gevaar gewaarborgd, daar zieh spoedig andere giftenden vormen.
Waarschijnlijk is dit de reden, dat de slangenbezweerders van
Java — want ook daar ontbreken die personen niet — liever
hunne kunsten met onschadelijke slangen, pythons of colubrienen,
b. v. de oelar galak (Elaphis radiantus), vertoonen.
De vermelding van Javaansche slangenbezweerders zal aan de
lezers der „Herinneringen uit de loopbaan van een Indisch officier“
ongetwijfeld de geschiedenis van den aan Mac’oly toegebrachten
slangenbeet en zijne wonderdadige genezing door den slangen-
bezweerder Sodiwongso voor den geest brengen. Aanzulkemys-
tieke genezingen door sympathetische kuren wordt op Java
algemeen geloofd. Het geheimzinnig optreden van den wonder-
doctor is door den heer van Rees voortreffelijk beschreven. „Een
slangenbezw eerder, “ zegt hij, „spreekt weinig en gaat meestal
alleen; weinig spreken en alleen gaan maakt indruk op de menigte.
Het is den slangenbezweerder niet genoeg het kruipend gedierte
te beheerschen, en het kwaad weg te nemen dat hunne beten
veroorzaken, hij wil als een hooger wezen vereerd worden.
Daarom begint hij met zieh zelf te vereeren en iets geheimzinnigs
aan te nemen; hij spreekt niet en gaat alleen. Hij vateen giftige
slang met ontbloote hand aan, doch niet zonder daarbij een gebed
te prevelen. Hij bewijst zelfs eerbied aan de doode slang, die
hij afgemaakt in de sawah vindt liggen; hij begraaft ze, al bid-
dende, in een gat op zij de van den weg. Hij verkoopt, in een
woord, veel kunsten en verbergt de eenvoudige waarheid onder
een stapel vormen, — de gewone taktiek bij lieden van zijne
soort, en bij nog andere lieden ook!“. Yoortreffelijk! ma.a.r die
eenvoudige waarheid blijkt toch zoo eenvoudig niet te zijn. Alleen
door het prevelen van eenige koranspreuken, het sprenkelen van
eenig water en het blazen op de wond wordt de genezing vol-
bracht; maar welk is hier het verband tusschen de aangewende
middelen en het plotseling herstelP „Ik kan het niet verklären,“
zegt de schnjver, „maar ik heb ’t gezien Wie twijfelt en
overtuigd wil worden, ga twintig jaren onder de Javanen leven;
wellicht komt hij dan eenmaal in de gelegenheid om een slangenbezweerder
aan het werk te zien.“ De vraag doet zieh voor of
de schrijver goed heeft waargenomen en de bezweerder niet
wellicht de wond heeft uitgezogen, wat de heilzaamste en, vol-
gens Salomon Müller, wel degelijk op Java in praktijk gebrachte
kuur voor slangenbeten is. Moet deze gissing verworpen worden,
dan blijft het nog altijd mogehjk, dat öf de beet door eene
minder gevaarlijke slang was toegebracht, öf slechts weinig venijn
15