eigenaardigheden van dialect en opneming van vreemde woorden,
eenzelvigwasmet de taal van West-Java, die intusschen later
ook veranderingen ondergaan heeft.
De bloeitijd van het Kawi is tevens de bloeitijd van de poetische
literatuur van Java. De Hindoe-kolonisten waren het eenig
gedeelte van Java’s bevolking, dat kunsten en wetenschappen
beoefende, het eenige dat een schrift bezat. Alle .alfabets van
den Indischen Archipel, met uitzondering van het Maleische,
dat eene gewijzigde navolging is van ’t Arabische, vertoonen de
sporen van Hindoeschen invloed, maar geen zoo duidelijk als
het Javaansche, dat zelfs in zijn hedendaagschen vorm, maar
nog veel meer in sommige oude vormen, op inscriptien in koper en
steen voorkomende, zoowelin de gedaante en waarde der alleen
de medeklinkers vertegenwoordigende letters (aksärä), als in de
teekens voor de klinkers en andere bjjzonderheden der uitspraak
waarmede dezeals bekleed worden (vandaar sandangan, d. i. be-
k l e e d s e l , genaamd), zijnoorsprongüit het Dewanagariof Sans-
kriet-alfabet duidelijk verraadt. Evenwel heeft het Javaansche alfabet
, door de wegwerping van een aantal letters die het niet
behoefde, de uitvinding der pasangans of aanvoegletters en andere
veranderingen , eene zeer doelmatige en met den aard der taal
waarvoor het gebruikt wordt, overeenkomende vereenvoudiging ondergaan.
Door ook de onnoodige teekens pä-tjerek en ngä-lelet en
den ballast der zoogenaamde kapitale letters weg te werpen, had
men zeker de vereenvoudiging nog verder kunnen voortzetten,
terwijl het gemak van het lezen had kunnen bevorderd worden
door de woorden niet allen aan elkander, maar ieder afzonderlijk
te schrijven — eene nieuwigheid die zieh de regent van Koe-
does in zijne reeds meer dan eens aangehaalde, onder den
naam van Poerwä Lelänä uitgegeven, reis over Java heeft ver-
oorloofd. Desniettemin behoort het Javaansche alfabet niet
alleen tot de netste en fraaiste, maar ook tot de meest geschik-
te om de uitspraak duidelijk en zonder dubbelzinnigheid uit te
drukken, die ooit zijn uitgedacht. Doch die eenvoudigheid heeft
het Javaansche alfabet niet dadelijk bereikt; het heeft ver-
schillende vervormingen ondergaan, waarover het hier evenmin
de plaats is te spreken, als over de raadselachtige letterteekens
in- sommige Javaansche opschriften, die noch op de nieuw-
Javaansche noch op de oud-Indische gelijken.
Op het gebied der oud-Javaansche poezie kan men geene
schrede zetten, zonder zieh aan allerlei zwarigheden te stooten. De
stof der oudste en beroemdste gedichten is aan de literatuur van Hindostán
ontleend; dit is bijna de eenige uitspraak die men zieh zonder
voorbehoud kan veroorloven. Maar zijn die gedichten vertalingen of
vrije bewerkingen? Zijn zjj al of niet met het oog op de thea-
trale voorstelling in ’t wajang-spel ontworpen? Wanneer zijn zij
geschreven ? In welke tijdsorde volgen zij elkander op ? Tot
welke Masse van personen behoorden de dichters ? Zijn de voor-
handene teksten zuiver genoeg om over den oorspronkelijken
vorm te kunnen doen oordeelen, of zijn zij door de onkunde
der afschrjjvers verknoeid, door latere interpolaties verminkt?
Kan men', om hun -inhoud te leeren kennen, zieh eenigszins ver-
laten op de latere Javaansche bewerkingen, hetzij de oudere
in het Kawi miring, d. i. het overhellende, tot de nieuwere
dichtertaal naderende Kawi, hetzij de nietiwere in de heden-
daagsche dichtertaal, die, ofschoon nog moeilijk genoeg wegens
de menigte Kawi-woorden en Kawi-vormen, gewoonlijk b ä s ä
d j a rwä , d. i. taal der uitlegging, genoemd wordt P Of is de
onkunde en willekeur van de overbrengers in de nieuwere taal
te groot dan dat men eenig vertrouwen in de deugdelijkheid
van hun arbeid kan stellen? Geen dezer vragen kan wellicht
• op dit oogenblik met zekerheid of zonder velerlei restricties
beantwoord worden. Aan bouwstoffen ontbreekt het niet. De
Indische gedichten zijn daarter vergelijking, de Kawi-handschrif-
ten zijn niet zeldzaam, en worden op Bali en Madoera zoowel
als op Java aangetroffen, de latere bewerkingen zijn in verschil-
lende vormen voorhanden, de Kawi-taal kan niet vele onoplos-
bare raadselen bieden aan hem die aan de ééne zijde met het
Sanskriet, aan de andere zijde met het modern-Javaansch
grondig bekend is. Maar hoevele geslachten zullen, bij de niet
zeer groote aantrekkelijkheid van het onderwerp, bij het geringe
aantal der beoefenaars, nog voorbijgaan, cer al dat materiaal