zooals gewoonlijk, door eene insnijding, aan hem verricht. Het gestörte
bloed wordt in een kopje opgevangen en met de afgesne-
den voorhuid begraven. s Avonds volgt een wajangpartij, en
gedurende ddn of twee weken komt de bong den besnedene dagelijks
bezoeken, om nadeelige gevolgen van de ondergane kunstbewer-
king te verhoeden. Dat de voorbede van priesters bij deze gele-
genheid niet ontbreekt, kan men uit het vroeger gezegde wel
nagaan.
Gelijk in andere Mohammedaansche landen ondergaan ook op
Java de meisjes mede eene soort van besnijdenis, doch reeds op
haarzesde of zevende jaar. De kunstbewerking wordt, onder soortge-
lijke feestviering, binnenskamers door eene vrouw verricht, en
het afgesnedene wordt met een stukje kurkema in katoen’ge-
wikkeld en onder een kelorboom (Moringa pterygosperma) begraven.
Doch keeren wij tot de pilaren van den Islam terug, waaromtrent
de Javanen, met hunne gewone onkunde en begripsverwarring,
ook al in het onzekere schijnen te verkeeren. De zendeling Poensen
hoorde een Javaan de vijf dagelijksche gebeden, de sidekah’s of
offermalen, de opbrengst der pitrah bij het einde der vasten, de
wassching vöör het gebed (woeloe) en de besnijdenis als zoodanig op-
geven 0 , wel een bewijs, wat deze laatste betreff, dat er meer gewicht
aan wordt gehecht dan zij verdient. Door de Javanen wordt trouwens
de onbesnedene veelal bepaaldelijk als onrein en gelijk staande
met een ongeloovige beschouwd 2). Anderen hebben omtrent die pilaren
weder andere voorstellingen, ofschoon de op Java gebrui-
kelijke handboekjes voor godsdienstig onderricht hen dadelijk beter
zouden kunnen inhchten.
De begrippen van den Islam omtrent reinheid en onreinheid
hebben in ’t algemeen veel overeenkomst met die der wetten van
Mozes, en de verordende reinigingen komen in de hoofdzaak
op hetzelfde neder. Aan-'den Islam bijzonder eigen is echter de
onreinverklaring van wijn en alle bedwelmende dranken, en
merkwaardig is het dat de afkeer van onreine dieren zieh ver-
*) Mededeel. X III. 217.
") Mededeel. IX. 192.
reweg het sterkst ten opzichte van varkens en honden openbaart.
In het algemeen worden wijndrinkers en eters van varkensvleesch
door de Javanen als onreinen verafschuwd, en toch zijn er die
deze goede gaven op verre na niet te versmaden achten en hunne
overtreding door allerlei uitvluchten weten te dekken. Elke ver-
ontreiniging waarvan men zieh bewust is, moet door een wassching
of bad, naar bepaalde voorschriften, worden weggenomen.
Maar bovendien moet men zieh, veiligheidshalve, vöör ieder gebed
en vöördat men den Koran aanvat, gelaat, handen en voeten was-
schen. Deze laatste wassching wordt op Java of met een Arabisch
woord woeloe (woedhoe), öf met een Perzisch abdas (äbdast)
genoemd.
De ritueele gebeden, sembahjangs, die de Islam aan degeloo-
vigen oplegt, zijn dagelijks vijf in getal; van de elders wel voorko-
mende samensmelting tot drie vind ik op Java geen gewag gemaakt.
Door de meeste Javanen worden deze huldebewijzen aan Allah —
want als eigenlijke gebeden kunnen zij nauwelijks beschouwd
worden — geheel verzuimd, en dus een der eerste plichten die
de Islam voorschrijft, verwaarloosd. In het algemeen heeten de
gebedstijden op Java met een Arabisch woord wa k t o e ; de
bijzondere namen zijn er eveneens de Arabische, maar naar de
inlandsche uitspraak gewijzigd, en luiden als volgt: soeboeh, de
dageraad, — loehoer of lohor, de middag, — asar, de latenamid-
dag, — mahrib, de avondschemering, — ngisä, de avond. Deze
gebedstijden worden op Java aangekondigd door het slaan op de
bedoeg, en wie de gebeden in achtnemen verzamelen zieh gewoonlijk
tot dat einde in de moskee of in de langgar, en verrichten ze
onder de leiding van den pangoeloe, in wiens plaats echter dik-
wijls een der modins optreedt, of van den dorpspriester. Men
mag echter de gebeden ook in huis of op het veld verrichten.
De gebedstijden zijn door de rechtsgeleerden bepaald naar den
stand der zon en met eenige ruimte gesteld; zij vallen dus niet
in alle Mohammedaansche landen op hetzelfde uur. Zelfs op Java
schijnen verschillen voor te komen. Te Soerakarta wordt, volgens
Winter, het begin der waktoe’s aangekondigd des morgens te
half v ier, op den middag, des namiddags te half vier, bij zons