Tjeribon en de oostelijke zoom längs de groote zuidwaartsche in-
buiging der kustlijn, die wij in het tweede hoofdstuk leerden kennen,
bestaat. De beken die van den Tjermd en het hoogland dat
hem met de centraalketen verbindt, naar het westen en noord-
westen afvloeien, voeren allen haar water aan de Tji Manoek
t°e j aan de noordoostzijde stroomen eenige onbeduidende rivier-
tjes onmiddellijk naar zee. Maar de wateren die van de zuid-
oostehjke helling van den Tjerme en van het hoogland van
Koeningan stroomen, voeden de Tji JLosari of Tji Sangaroeng,
die, in het centraalgebergte ontspringende, noordoostwaarts stroomt
tot Tji Letoek, daar de Tji Tjangkelok opneemt, die, uit het
zuiden körnende, reeds een deel van de grensscheiding tusschen
Tjeribon en Tagal heeft gevormd, en nu, met deze vereenigd,'
de seheiding tusschen beide residentien blijft uitmaken, tot zij
zieh bij den hoek van Losari in zee stört. Hare monding ligt
bijna in denzelfden meridiaan als die der Tji Tandoewi en beide
rivieren worden geacht de grens tusschen het oostwaarts gelegene
eigenlijke Java en de Soendalanden uit te maken.
De ingewikkelde verhouding van bergen en rivieren in West-
Java heeft mij tot dusverre tot grootere uitvoerigheid genood-
zaakt dan in het vervolg noodig zal zijn, daar de loop der rivieren
in Midden- en Oost-Java doorgaans gemakkelijk zal te
verstaan zijn, zonder dat wij in zoo vele bijzonderheden der
terreinformatie behoeven te treden, waarom deze voor de be-
schrijving der bijzondere gewesten kunnen gespaard blijven.
Op het punt waar de grenzen van Tjeribon -, Tagal en Banjoemas
elkander ontmoeten, ligt in het centraal-gebergte de Goenong
Bongkok. Yan dit punt af vormt zijn hoogste kam de grens
tusschen de residentien Tagal en Pekalongan ten noorden en
Banjoemas ten zuiden tot aan het Dieng-gebergte, op welks
hoogsten to p , den Prahoe, de grenzen van vijf residentien, Banjoemas
, Tagal, Samarang, Kadoe en Bagelen samenloopen. Eerst
loopt het gebergte, dat hier geheel van neptunische formatie is,
onder den naam van Goenong Pembarisan, oost-zuidoostwaarts,
met eene gemiddelde hoogte van 2000 voet; daarna wendt het
zieh oost-noordoostwaarts en daalt tevens nog lager, tot het zieh
plotseling in den Slamat, een der hoogste en tevens regelmatigste
kegelbergen van Java, tot bijna 11000 voet verlieft. In de voort-
zetting van den Slamat tot den Dieng, die steeds dezelfde rich-
ting behoudt, is de centraalketen het hoogst van het geheele
eiland. Die voortzetting begint aan de oostelijke helling van den
vulkaan met. eene meer dan 4000 voet hooge bergvlakte, waarop
het dorp Priatin lig t, daalt dan tot eene vrjj gelijkmatige hoogte
van ruim 2500 voet, maar stijgt in den Bägä Djambangan, waar
het gebergte een zuiver vulkanischen oorsprong begint te toonen, tot
6984 voet, om daarna eerst weder allengs te dalen en dan naar den
Dieng op te rijzen. Noord- en zuidwaarts stralen, vooral in de
nabijheid van den Slamat, vele dwarsjukken uit, het meest echter
naar de zuidzijde. Daar Java hier het smalst is en het centraalgebergte,
dat echter veel meer tot de noord- dan tot de zuidkust
nadert, de water scheiding vormt en nergens wordt doorgebroken, kunnen
hier geene aanzienlijke rivieren voorkomen. Aan de noordzijde
zijn de voornaamste de Kali Pamali in Brebes, het westelijk
regentschap van Tagal, de Kali Tjomal in Pamalang, het oos-
telijk regentschap derzelfde residentie, de Kali Oeloe Djami,
die aan de hellingen van den Bägä Djambangan ontspringt en
voor een deel de grens tusschen Tagal en Pekalongan vormt,
en de Kali Pekalongan, die eenige meerdere bekendheid alleen
daaraan dankt dat zij längs de hoofdplaats van dien naam naar
zee stroomt. De beken die naar de zuidzijde afvloeien, en waar-
van de op de oostelijke helling van den Slamat ontspringende
Klawen en de van den Bägä Djambangan afvloeiende Pekaija-
ngan de voornaamste zijn, vereenigen zieh bijna allen met de
Kali Serajoe of rivier van Banjoemas, die wij straks nader zullen
leeren kennen.
Bij den Dieng houdt de centraalketen op een enkele smalle
rüg te zijn. IJij breidt zieh uit tot een hoog gebergte met tal-
rijke kraters, vlakten en meren, onuitputtelijk in merkwaardig-
heden van den meest verschillenden aard, bij welke wij echter thans
niet mögen verwijlen. De hoogste kam van het Dieng-gebergte,
de Prahoe, daalt naar de oostzijde zachtkens in divergeerende lengte-
ribben af, die vervolgens, in minder hooge bergruggen over