ropeanen de meest geliefde zeevisch, gelijk de goerami dehoogst
geschatte zoetwater-visch is. Hij is bij de Nederlanders op Java
bekend onder den naam van kaalkop, die een eenvoudige verbas-
tering van den inlandschen naam kakap schijnt te wezen, gelijk
er zoovele van dien aard voorkomen. Men Heeffc echter den naam
ook daaruit verklaard, dat de schubben op den kop en den nek
zoo klein en met elkander verwassen zjjn, dat deze deelen ge-
beel kaal schijnen. De naam van ikan kakap meirah (roode
kakap) wordt gegeven aan eene baarssoort die tot twee voeten
lang wordt, en om haar wit en hard vleesch zeer gewild is bij
de Cbineezen. Haar wetenschappelijke naam is Diacope metal-
licus, en zij is slechts eene van de vele soorten van Diacope
en Mesoprion die op de tafels van Europeanen en inlanders met
graagte ontvangen worden.
Een ander tot de percidae behoorend geslacht dat vele eetbare
en geacbte soorten oplevert, is Serranus, of liever het subgenus
Epinephelus, De inlanders vatten deze dikwijls zeer kolossale
visseben samen onder den naam van ikan krapoe, maar geven
aan sommige soorten, in navolging der Holländers, ook wel den
naam van Jacob Evertsen. Deze zeeman had, volgens Bontius,
een taankleurig, door talrijke vlekken geschonden gelaat, waarom
de matrozen zijn naam gaven aan een bij Mauritius gevangen
visch, wiens gele huid met vele zwarte vlekken geteekend was.
Deze in scherts gegeven naam is in Indie algemeen in gebruik
gebleven om Epinephelus variolosus en Epinephelus crapao aan
te duiden. Het vleesch der Serrani is zeer smakelijk wanneer
zij jong zijn, maar wordt bij de oude visschen hard, droog en
moeilijk te verteren.
De berycidae, ofschoon door eenige soorten vertegenwoordigd,
kunnen wij, als van geen bijzonder belang, met stilzwijgen
voorbijgaan; doch onder de pristipomatidae vermeld ik met een
enkel woord de zoowel in soorten als in individu’s talrijke The-
rapons, wier voorkomen ons bij den eersten oogopslag aan de
rivierbaarzen van Midden Europa herinnert, maar wier waarde
niet hoog wordt aangeslagen, en de Caesio’s, waaronder de ikan
ekor koening of geelstaart (Caesio erythrogaster) en de ikan
pinjaloe (Caesio pinjalo), zeevisschen van welke de eerste slechts
een zeer middelmatig, de andere, die tamelijk zeldzaam is, een
voortreffelijk vleesch heeft, de meest bekende soorten zijn. Onder
de mullidae levert het geslacht Upeneus (ikan bidji nangka)
onderscheidene soorten die, hoe klein ook, in groote hoeveel-
heden gezouten of gedroogd worden en bij de inlanders en Chi-
neezen zeer geacht zijn. Onder de sparidae is Chrysophys Berda
(ikan kapas) eveneens van eenig gewicht vöor de voeding der
inlanders, ofschoon hij door de Europeanen versmaad wordt.
Meer opmerkenswaardigs biedt ons de familie der squamipen-
nis of schubvinnigen. Hiertoe behoort in de eerste plaats het
geslacht Chaetodon, in Indie gewoonlijk klipvisschen genoemd,
dat zieh door borstelvormige tanden kenmerkt. De meeste dezer
visschen leven in de zee in ondiep water, en spreiden er, vooral
wanneer het zonlicht er op speelt, eene pracht van kleuren
(rozenrood, purper, azuur-bn fluweelzwart) ten toon, waarmede
nauwelijks eenig ander geslacht van visschen kan wedijveren.
Het ondergeslacht Chelmon onderscheidt zieh door een zonder-
linge verlenging van den sriavel. De meest bekende soort is
Chelmon rostratus, die de kunst verstaat om met dien langen
snuit droppels vocht meer dan een voet in de hoogte te werpen,
en daarmede de insecten te raken die hij zieh tot eene prooi
kiest. De Chineezen bewaren daarom dezen visch in kuipen met
water, waarboven zij insecten aan een stok of draad ophangen,
om zieh met de kunst van dezen bekwamen scherpschutter te
vermaken. Hij wordt echter daarin nog ver overtroffen door den
ikan soempit of boogschutter (Toxotes jaculator), die tot dezelfde
familie behoort., Ofschoon deze den eigenaardigen mondvorm van
Chelmon rostratus niet bezit, weet hij de droppels water tot
eene hoogte van drie en meer voet uit te schieten, en aldus
de diertjes te raken die op het gras of de waterplanten längs
den oever der rivieren hun verbhjf houden.
Als voedsel komen de meeste schubvinnigen nauwelijks in
aanmerking, deels wegens hunne kleinheid, deels wegens hunne
zeldzaamheid.. Uitzonderingen maken echter de ikan ketang-ketang
(Drepane punctata), die zeer overvloedig is en soms wel een