apleveren het bijzonder eigendom van den bewoner der hut.
Hier kweekt hij zijn kampong- of pager-koffie ') , hetzij hij daar-
mede aan zijne verplichting voldoet of vnj willig een product teelt
dat echter steeds tegen de vastgestelde prijzen aan het Gouvernement
moet geleverd worden. Hooge palmen en andere vrucht-
boomen beschütten de woning voor de brandende zonnestralen
en leveren een overvloed van smakelijke vruchten ofaangename
toespijs bij de rijst. Doch het zou overtollig zijn hier op nieuw
die velerlei boomen, struiken en kruiden op te sommen, dieons
het vorige hoofdstuk reeds als het voortbrengsel der Javaansche
erven en tuinen deed kennen. Slechts aan enkele gewassen die
alleen als sieraad of om de schoonheid en den geur hunner
bloesems gekweekt worden, zij nog een vluchtig woord gewijd.
De meest geliefde van alle bloemen bij de Javanen is de malati
(Jasmmum sambac), een soort van jasmijn met witte, zeer geurige
bloemen, waarmede de vrouwen gaarne het haar versieren en
waaruit men vluchtige olien en welriekende wateren stookt, die
zoowel voor het toilet als tot geneesmiddel gebruikt worden. Weinig
minder worden de kleine, witte, stervormige bloemen van
de kembang tandjoeng (Mimusops elengi) geacht, die om haar
liefelijken reuk aan draden geregen en als kransjes om den haar-
knoop of om den hals gehangen worden. De tot de magnoliaceeen
behoorende tjampaka-boom (Michelia champaka), van wiens zwart
hout men fraaie scheeden voor wapenen en , zoo men stukken van
voldoende grootte kan vinden, zelfs meubelen vervaardigt, wordt
vooral aangeplant om de welriekende gele bloemen, die mede veel-
vuldig in ’t haar worden gedragen en tot bereiding van reukstoffen
dienen. Hetzelfde kan men zeggen van de als narcissen riekende,
groenacktige bloemen der kenanga wangi (Cananga odorata), die tot
de anonaceeen behoort. Beide soortenzietmenbij korven vol op iede-
ren pasar en in iedere waroeng (kraam van eetwaren) te koop gesteld.
Hierbij komen zoowel de Befische als de Europeesche rozen , en
naast de Zuid-Europeesche Oleanders, ook de verwante djoerei(Nerium
odorum), wier geurige bloemen velerlei speling van roode, vleeschkleurige
en witte tinten ten toon spreiden. Eindelijk wordt ook
de van Amboina naar Java overgebrachte poedak, een soort van
pandaan (Pandanus moschatus), om den muskusachtigen reuk der
bloeiwijze veelvuldig aangeplant. De soka (Pavetta coccinea), een
heester die meest altijd met tallooze groote scharlakenroode bloemen
prijkt; de kembang sepatoe of schoenbloem (Hibiscus rosa-
sinensis), die hären naam ontleent aan het gebruik dat de in-
landsche bedienden van de fraaie , dubbele, roode of witte
bloemen maken om er bij het poetsen de schoenen mede in te
wrijven; de nagasari (Mesua ferrea), een boompje met dünnen
stam, zeer hard hout en groote witte bloemen, worden onder
vele andere als sierplanten gekweekt. Ook verdient nog als zoo-
danig vermelding de beroemde, van Madagaskar ingevoerde pisang
ajer (Ravenala Madagascariensis), die deels om de majestueuse
schoonheid van gestalte en bladeren, maar vooral om hethelder
drinkbaar water, dat steeds, al groeit hij op de dorste plaatsen,
in overvloed in zijn stam is bevat, bijzonder de aandacht tot
zieh trekt.
Midden in het dorpsbosch, en wel doorgaans tegenover eene woning,
die zieh door houten gebinte, snijwerk aan de stijlen, meerdere
ruimte of andere onderscheidingsteekenen als die van het dorpshoofd
aankondigt, is een kleine, Vierkante, met gras begroeide p laats,
die den naam van aloen-aloen draagt, en midden op dat plein,
waaraan ook de langar en in grootere dessa’s de moskee paalt,
verheft zieh, als een berg van groen, een reusachtige waringin-
of tjaringin-boom (Urostigma benjaminum, soms ook U. micro-
carpum, nitidum of een andere verwante soort). Deze boomen,
van oudsher door de Hindoes en nog heden door de Javanen
als heilig vereerd, bezitten in hooge mate de eigenschap, die wij
reeds vroeger in vele tropische ficus-soorten opmerkten1), om,
door het uitschieten van luchtworteis, bij stammen te vormen en
daardoor loofkroonen te dragen van verbazenden omvang. Het
. in milden overvloed overal afhangend levendig groen gebladerte
laat geen enkelen lichtstraal door en biedt den wandelaar het
x) Bl. 152. Zie een waringm-boom afgebeeld bij de Vriese, Tuinbouw-flora, I. p£ 5.