Op den Semeroe volgt in hoogte de Slamat, die in Midden-Java
op de grens van Tagal en Banjoemas is gelegen en 10914 voeten
hoog is; daarna de Bawoen, die in den Oosthoek op de grens
van Bezoeki en Banjoewangi vernjst, indien althans zijn hoogste
spits terecht door Melvill en Smits op 10700 ä 10800 voeten
wordt gesteld; want volgens de meting van Junghuhn zouhij
behooren tot de bergen die slechts tusschen de negen en tienduizend
voet hoog zijn. Hoe het zij, wanneer nog zijn kraterrand met af-
wisselende rijzing en dalingyier a zes honderd voetboven den water-
spiegel uitsteekt, zal zijn krater zelf in een meer zijn herscha-
pen, dat bij een diepte van een paar duizend voet de breedte van
eemge palen heeft. De vierde berg in hoogte is de Ardjoenä, op de
grens van Soerabaja en Pasoeroean; hij bestaat uit verscheiden
toppen die eene rij vormen van het west-noordwesten naar het
oost-zuidoosten. Yan deze toppen reikt de hoogste de Widodaren
tot 10612 voet; maar ook de Waliran zal zieh bij eene daling
des lands van tienduizend voet, naar Zollingers meting, nog 58
voet boven de zee verheffen, ofschoon hij volgens deopgavevan
anderen daaronder bedolven zou blijven. De Soembing, op de grens
van Kadoe en Bagelen, stijgt bijna zoo hoog als de Widodaren,
t. w. tot 10600; zijn tweelingbroeder de Sendärä zal, volgens de
metmg van de Lange, nog 18 voet boven het watervlak uitsteken,
maar volgens andere schattingen daar beneden blijven. Ein-
delijk zal ook nog de Lawoe, op de grens van Soerakarta en Madioen,
zieh met zijne fijne hoogste spits omstreeks 300 voet boven
dat vlak verheffen. Yan al deze Vulkanen zijn het alleen de
hoogste, door kraters doorboorde toppen die boven het water
zullen uitsteken. Zij zullen zieh’ vertoonen als kringvormige
of halfkringvormige, naar binnen steil afvallende, naar buiten
onder een hoek van 25» a 40» afdalende muren. De straalvor-
mig benedenwaarts afloopende kloven, waarmede de helling der
vulkanen veelal doorgroefd is, zullen eerst beneden den waterspiegel
aanvangen, en de kring dien het water om de al zeer weinig
massieve bergtoppen beschnjft, zal schier volkomen rondwezen.
Dezelfde opmerHngen zijn ook toepasselijk op de toppen der
bergen die, daar zij eene hoogte van tusschen de negen- en tienduizend
voet bereiken, boven den waterspiegel zullen uitsteken,
wanneer wij het land in gedachten 1000 voet hooger laten op-
komen. Zij zijn de Merbaboe, 9924 voet hoog, met zijwaarts
geopenden krater, gelegen op het punt waar Kadoe en Soerakarta
samenkomen; de Tjerme, 9695 voet hoog, in het midden der residen-
tie Tjeribon; de Mandelawangi, op de grens van Buitenzorg en de
Preanger, een nieuwe uitbarstingskegel die zieh tot de hoogte
van 9630 voet heeft opgeheven uit den krater van denPangge-
rango, welke berg zelf eenige honderd voeten beneden het zeevlak
blijven zal; de tweelingbroeder van den Pangerango, de Gede,
Wiens hoogste halfkringvormige massa zieh 550 voet boven het
water zal verheffen, terwijl ook nog meer zuidwaarts de kraterwand
van den ouderen vulkaan, die den tegenwoordigen vuurmond
van den Gede heeft omhoog gedreven, althans gedeeltehjk zal zicht-
baar zijn; de Argäpoerä of hoogste, zieh tot 9527 voet verheffende
top van het Jang-gebergte, in Bezoeki nabij de grens van
Probolinggo gelegen; de ten zuiden met den Merbaboe samenhangende
en zieh tot over de noordelijke punt van Jogjakarta ver-
breidende Merapi, die, volgens de meting van van Asperen, op
9182 voet geschat wordt, o f s c h o o n hij volgens Junghuhn’s meting
de 9000 voet niet volkomen bereiken zou; en emdelijk de op de
grens tusschen Kediri en Pasoeroean gelegen Kawi, wiens hoogste
top, de Boedak, zieh omstreeks 110 voet boven het watervlak
verheffen zal.
Wij willen thans in onze verbeelding Java zooveel laten rijzen,
dat de zee het slechts tot eene hoogte van zesduizend voet be-
dekt. Ook dan nog zal niets zichtbaar zijn van zijne lange bergkammen,
zijne hooge centraalvlakten en de verbindingsruggen der
kegelbergen; ook dan nog zullen-, met zeer enkele uitzonderingen,
slechts vulkanische kegels op verren afstand van elkander in den wijden
oceaan verstrooid liggen, terwijl zelfs sommige vulkanen nog
onder den waterspiegel bedolven zullen blijven. Yan geheel Bantam
zal nog niets te bespeuren zijn; want de hoogste berg dier residentie,
de Karang, schijnt door Melvill van Carnbee, die zijne hoogte op 6052
voet stelt, eenige honderden voeten te hoog geschat te zijn. De eerste
berg, die, als wij van het westen naar het oostengaan,tevoorschijn
5