dekt, en vernam dat hij dien morgen bij het baden zijn vijand
andermaal ontmoet bad. >Deze had hem in den strijd naar de
diepte medegevoerd, maar Pa PingBi was kort daarna met den
dooden krokodil weder boyen gekomen en bad bet lijk naar een
zandbank gesleept. Terwijl de omstanders dit verhaalden , opende
de lijder zelf de oogen en voegde er bij: „Mijnheer, ik heb
hem gedood; de zaak is nu tusschen ons beide uitgemaakt.“ Het
duurde lang eer Pa Pingsi genezen was, maar ook ditmaal ver-
liet hij het hospitaal volkomen hersteld, en ook in ’t vervolg ging hij
onbevreesd te water, overtuigd dat hij niets meer van een krokodil
te vreezen had *). Eenige jaren later zag Dr. Greiner in
het hospitaal te Malang op Java een Javaan met een diepe wond
aan het been. Drie dagen te voren was hij, vergezeld door zijne
vrouw met hären zuigeling, beide te paard, tegen het vallen van
den avond naar zijne dessa teruggekeerd. De weg liep door een
smal pad, aan beide zijden door dicht bosch omzoomd. De vrouw
reed vooruit met haar kind op den schoot. Eensklaps bemerkt
de Javaan een grooten koningstijger, gereed om zijne vrouw te
bespringen. Met bliksemsnelheid werpt hij zieh van zijn paard
en voorkomt het mons'ter, dat hij alleen met zijn kort mes te lijf
gaat. Lang duurt de strijd, maar eindelijk neemt de tijger, door
menigen messteek verzwakt en afgemat, de vlucht, en laat Krämä
Dängsä als overwinnaar achter. Na een wel gelukte operatie
was de dappere man in zes weken tijds volkomen genezen en
keerde hij tot de zijnen terug in het volle genot der gezondheid.
Ik wil thans overgaan tot het geven van een overzicht der
gebruiken en plechtigheden bij de voornaamste gebeurtenissen
die in het familieleven der Javanen voorkomen. Beginnen wij
met het huwelijk, als de grondslag van het huisgezin.
Over het huwelijk van jonge lieden hebben doorgaans buiten
hunne voorkennis tusschen hunne ouders of voogden 2) vooraf-
gaande onderhandelingen plaats, eerst door den patjoek, die
den wali van het meisje namens den vader of de moeder van
*) Vgl. bi¡ dit verhaal wat boven, bl. 230, over de denkwijze der Javanen omtrent
krokodillen gezegd is.
2) Zie bl. 362.
den jongeling komt polsen, dan door den tjongkok, die in last
heeft het meisje bepaaldelijk te vragen. De jongeling is meestal,
doch niet altijd, op dat tijdstip akilbaleg (d. i. omstreeks 15 jaren
oud ') , het meisje is dikwijls niet ouder dan 8 of 9 jaar; doch
bij zulke huwelijken van kinderen wordt wel het contract geslo-
ten, maar blijft hunne samenkomst uitgesteld, tot zij den huw-
baren leeftijd bereikt hebben 2), ofschoon ze dan toch met
dezelfde plechtigheden plaats heeft. Men noemt dit gantoeng
kawin, de opschorting van het huwelijk. Om verwarring te ver-
mijden, beschrijfikhier de plechtigheden alleen in deordewaarin
zij elkander bij dadelijke voltrekking opvolgen. Is de toestemming
verworven, dan brengt de vader des jongelings, veelal van een
paar bloedverwanten vergezeld, zijn zoon ten bezoek bij de
familie zijner aanstaande, om hem gelegenheid te geven haar te
zien, en de vader van het meisje laat door zijne dochter kinang 3)
aan zijne gasten voorzetten, of roept haar om zijne kris te
brengen. Dit bezoek op een kijkje wordt nontonni geheeten. Hierna
beslist de jongeling of het huwelijk zal doorgaan; de goedkeu-
ring van het meisje wordt doorgaans niet gevraagd, en ook,
zooals ons boven gebleken is 4), door het recht van den Islam
slechts in enkele gevallen gevorderd. Soms kan echter het huwelijk
nog afspringen, wanneer eene berekening , die op den dag
der geboorte en de beginletters der namen van den jongeling en
het meisje berust, aan het licht brengt dat zij niet voor elkander
geschikt zijn.
Gaat het huwelijk door, dan laat de vader van den jongeling
aan dien van het meisje vragen, wanneer hij de paningset of
het verlovingspand wil ontvangen. Dit bestaat in een ring en
eenige meer of min kostbare kleedjes, waarbij men ook eenige
snoeperijen voegt. Het verlovingspand wordt teruggegeven als
de vader van het meisje nog voör de voltrekking des huweljjks
de verbintenis verbreekt, niet wanneer dit alsnog geschiedt van
de zijde des jongelings. Eenige dagen na de zending van de
*) Zie de nauwkeuriger verklaring boven, bl. 373, noot 1.
3) Zie bl. 363. 3) Blz. 596. “) Bl, '362.