de volle neven van den Yorst zijn tot lageren adel afge-
daald. Bovendien moet men altijd onderscheid maken tusschen de
afstammelingen van echte vrouwen en van goendiks. De geheele
adel aan de hoven is gesplitst in twee groepen (golongans), die
wij gemakshalve de echte en de onechte afstammelingen van den
Yorst zullen noemen. De groep der echte afstammelingen heet
kadipaten, omdat de Pangeran adipati of Kroonprins haar hoofd
is, de andere heet kamisepoehan, omdat zij onder de bevelen
staat van den Pangeran kamisepoeh, den oudsten echten broeder
van den Yorst. Als er nog geen kroonprins gedesigneerd of geen
echte broeder des Sultans in leven is , worden deze waardigheden
aan andere leden van het vorstelijk gezin opgedragen ’).
Wij willen thans ook kortelijk nagaan hoe in Soerakarta de
adellijke titels overgaan en trapsgewijze minder worden, omdat
wij alle reden hebben om aan te nemen dat ook hieromtrent de
Javaansche gebruiken daar het best bewaard zijn. De echte Zonen
van den Soesoehoenan heeten in hunne kindschheid Raden Mas
Goesti (ook met bijvoeging van TimoerTd. i.jong, minderjarig), de
onechte alleen Raden Mas; na bereikte meerderjarigheid heeten
eerstgenoemden Goesti Pangeran, laatstgemelden Bendärä Pangeran,
beide ook met toevoeging van Arjä 3). De zoon, doorgaans de oudste
der wettige, die tot Kroonprins gedesigneerd wordt, voert den
titel van Pangeran Adipati Anom; de oudste der onechte zonen
heet onveranderlijk Pangeran Ngabebi. In het algemeen moet
men Pangeran (ongeveer ons p r in s ) als den hoogsten titel na
dien der regeerende vorsten beschouwen. De zonen van den
Kroonprins krijgen van zelf dezen titel wanneer hij de regeering
aanvaardt, maar hij kan hun ook vroeger door den regeerenden
vorst verleend worden. In ieder geval komt die titel toe aan den
oudsten echten of, zoo er geen echte is, aan den oudsten onechten
kleinzoon, en aan den oudsten echten achterkleinzoon des Soesoe-
hoenans. Wordt deze titel nog verder tot kleinkinderen of achter-
kleinkinderen uitgestrekt, dan is dit een bijzondere gunst van den
!) T. v. N. t VI. £ 335.
*) Zie over dezen titel T. v. N, I. 1361, I I. 484, en ÜQorda, J&v. Hwdbk. blf 27*
vorst of eene belooning voor gewichtige diensten. Evenzeer is het
een bijzondere gunst, wanneer andere prinsen dan de Kroonprins
zieh Pangeran Adipati mögen noemen. De Pang6rans zonen
van den vorst heeten Pangeran Poeträ, de Pangerans klein- en
achterkleinzonen van den vorst, Pangeran Sentänä. De Pangerans
zonen van goendiks wurden ook Pangeran tjilik (d. i. kleine
prinsen) genoemd, tenzij ze het recht hebben erlangd om zieh
Pangeran Adipati te noemen. De overige heeten daarentegen
Pangeran ged6 (groote prinsen).
Wanneer of zoolang de kleinzoons van den Soesoehoenan niet
tot Pangeran verheven zijn, heeten zij, hetzij ze van echte of
onechte geboorte zijn, als hinderen Raden Mas, en na bereikte
meerderjarigheid Raden Mas Aijä, terwijl de achterkleinzonen,
echt of onecht, indien hun vader Pangeran is, Raden Aijä of
Raden Rijä heeten. De na-achterkleinzoons van een vorst, tenzij
ook hun grootvader of vader tot den troon geroepen was, ontvangen
nooit meer den titel van Pangeran, maar worden Raden Mas Pandji
genoemd. De zonen van een Raden Mas Arjä, Raden Rijä of
Raden Mas Pandji heeten Raden Bagoes, of wanneer zij
meerderjarig geworden en gehuwd zijn, alleen Raden. Een
zoon van een Raden heet nog slechts Mas, ook met bijvoeging
van Bagoes zoolang hij nog kind is. Hij wordt nauwelijks meer
tot den adel gerekend; want de titel Mas (d. i. goudene) wordt,
evenals bij ons die van Weledele Heer, veeltijds aan allen gegeven
die zieh, ook zonder vorstelijke afkomst, door gegoedheid of aanzien
een weinig boven de menigte verheffen. Raden schijnt eigenlijk
v o o r t r e f f e l i j k b l o e d te beteekenen.
Het zal niet noodig zijn hier ook over de Kapoetren, de golong-
an der vrouwen aan het hof, te spreken. De gelegenheid daartoe
zal zieh elders aanbieden; maar hier moet ik toch nog opmerken,
dat prinsessen die een man huwen van minderen stand, haar eigen
adeldom tot zekere hoogte aan hären echtgenoot mededeelen. Hij
krijgt den rang van Raden, en zoo hij door geboorte reeds een
Raden Mas of Raden Bagoes mocht zijn, dien van Raden Mas
Rijä. Zelfs kan door de gunst van den vorst die echtgenoot ook
tot Pangeran verheven worden, doch alsdan krijgen zij ne kin