rots, waarvan zij een deel uitmaakten, afgebrokkeld, alleen nog
worden vastgehouden door de wortels die er om heen zijn gegroeid.
Daar deze kalksteenrotsen veelal volkomen kaal zijn, zonder een
spoor yan teelaarde, kunnen ergeene andere boomen op wassen;
de reusacbtigste vijgeboomen echter vinden er genoegzaam voed-
sel, omdat zij met hunne wortels in het gesteente dringen en
tot in de holen reiken, die in het binnenste der kalkrotsen oyeral
worden aangetroffen. \\rjj willen nog een oogenblik blijven stil-
staan bij een verschijnsel dat zooveel bijdraagt om het voorkomen
van Java gedurige verandering te doen ondergaan. De. kalkge-
steenten zijn in hooge mate aan verwering onderhevig, en deze
wordt niet weinig bevorderd door de korstmossen, wier schitte-
rend wit loof, dat aanvankelijk een omtrek heeft iets grooter dan
een gülden, zieh vaak, wanneer vele individuen als in elkander
vloeien, over meer dan honderd voeten in het rond uitstrekt. Het
steeds doorsijpelende, met koolzuur bezwangerde water lost gedurig •
een deel van den kalksteen op, die in dezen toestand met het water
in de holen dringt, en öf als stalaktieten aan het gewelf blijft hangen,
of zieh op den bodem als stalagmieten afzet. Maar nu dringen
°°k de wortelen der vijgeboomen, die ten deele in het met kalk
bezwangerde water hun voedsel vinden, als polypenarmen door
alle reten in het gesteente. Dikker wordende, wringen zij die
reten gedurig wijder open en splijten de rotsen vaneen, tot
eindelijk de geheele berg in een puinhoop van woest dooreen-
liggonde brokken is verkeerd. Komt n u , misschien na duizenden
jaren, als de kalksteen geheel vergaan is, dehanddes menschen
de bosschen veilen die zijne plaats hebben ingenomen, dan wordt
weihaast een akker beploegd en bezaaid, waar zieh eenmaal hooge
rotsen verhieven.
In sommige gedeelten van het neptunisch gebergte, waar een
meer vruchtbare bodem gevönden wordt, zooals in Koeningan,
res. Tjeribon, en in Tjilatjap, res. Banjöemas, heeft zieh in de
plaats der gevelde wouden tusschen het struikgewas eene verbazende
menigte wilde pisangs ontwikkeld. Zij behooren tot eene soort
die, vreemd genoeg, ook na de belangrijke mededeeling van
Junghuhn daaromtrent, de aandacht der botanici zoo weinig heeft
getrokken, dat zij nog steeds niet gedetermineerd is. De irilandsche
naam is pisang k aret; Junghuhn noemt ze hars-of wäs-pisang. De
kolossale bladeren ■ van deze plant zijn aan de onderzjjde bedekt
met eene witte, meelachtige stof, die de Javanen, nadenstruik
geveld en de bladeren afgesneden te hebben, met houten messen
afschrappen, over een brandend vuur doen smelten, opvangen
in een pan of kokosschaal, ziften om ze van vreemde bestanddeejen
te reinigenden daarna- als eene fijne witte was in den handel
brengen, waarvan de verkoop aan de bevolking der genoemde
streken groote voordeelen oplevert.
Voor zoover het hoogstammige woudtot deeerste zonebehoort,
kan men daarin drieerlei gebied onderseheiden, de acaeia-wouden,
de djati-wouden en de eigenlijke, uit verschillende schaduwrijke
boomen samengestelde, oorspronkelijke wouden.
De acaeia-wouden grenzen onmiddellijk aan de bosschages van
den kalkhoudenden bodem, ja groeien bij voorkeur op de kalkbergen
zelven, waar deze met aardlagen bedekt zijn. Intusschen
zijn het slechts vier soorten die de hier bedoelde bosschen vormen,
terwijl andere soorten in de gemengde wouden van deze
en de tweede zone worden aangetroffen. Het hoofdbestanddeel
der acacia-bosschen zijn de steeds nevens elkander groeiende
sengon- en weroeboomen (Albizzia stipulata en procera), de eerste,
de grootste en fraaiste der acacia5 s, onderseheiden door asch-
grauwen stam en takken en fijn gevormd ijl loof, de andere geken-
merkt door witten stam en takken en groote stompe bladeren.
De sengon levert den inlander een licht en deugdzaam timmer-
hout, dat niet door de witte mieren wordt aangetast; sengon
en weroe beide bevatten eene gom die veel bp de Arabische gom
gelijkt. Van de twee andere soorten onderscheidt zieh de kot
(Acaciatenerrima) door nog fijner loof dan de sengon, de pilang
(Acacia leucophlaea) door zeer lange stekels. De acacia-boomen
staan op grooten afstand van elkander, op een bodem die door-
gaans alleen met gras, voörnamelijk alang-alang, hier en daar
met schraal kreupelhout bedekt is. Lianen, mos of varens worden
niet op dit geboomte aangetroffen; het gezelschap van andere
boomen schijnt het niet te dulden. Maar in weerwil van dit alles
10*