offers van den Islam zijn de kaffärah’s, waarvan het begrip ont-
leend is aan de pude zoenoffers, en die in zekere gevallen als
boete voor onwillekeurige wetsovertredingen zijn voorgeschreven.
Maar ook bij dezen wordt door den Islam geen altaar, geen ver-
branding, geen plaatsvervangende bloedstorting, geen priesterlijk
aandeel gevorderd. Zij bestaan alleen in vasten, vrijlating van
slaven of aalmoezen in spijzen en kleederen aan behoeftigen.
Zulke aalmoezen beeten in ’t Arabisch tsadaqah. Eindelijk kent
de Islam nog een soort van offer, op den zevenden dag na de
geboorte van een kind te brengen, ’aqiqah geheeten en in het
onthalen van gasten en de uitdeeling van aalmoezen bestaande.
Dit laatste is in zeer verbasterden vorm aan de Javanen bij den
naam kekah bekend. Het offer van het groote feest wordt door
dat volk gelijk door alle andere Moslemen gebracht en heeft
in huhne taal den naam koerban behouden. Uit tsadaqah is het
Javaansche sidekah ontstaan, met welken naam of met dien
van slamettan ') de tallooze offermalen worden genoemd, die de
Javaan, in navolging van zijne voorouders uit den tijd der on-
wetendheid, ter eere van de geesten der natuur en de zielen
der afgestor venen, maar tegelijk, krachtens zijn zonderling syn-
cretismus, ook van Allah en zijn gezant, van alle profeten en
heiligen van den Islam , ja soms ook tevens van de goden van
Indra’s hemel aanricht. Ook hierbij is nimmer van een altaar
of van verbranding sprake. Men viert feest met de zjjnen of
met zijne dorpsgenooten, en zendt van het maal geschenken aan
hoofden en priesters en santri’s. Zoo de geesten daar iets van
genieten, moet dit het fijnere, onzichtbare deel, de geest der
spijzen, zijn; het stoffelijk deel blijft voor den offeraar onver-
minderd.
Yan de menigvuldigheid der Javaansche offermalen geeft het
tot dusver gezegde nog een zeer gebrekkig denkbeeid. De gele-
genheden waarbij zij worden aangericht, zijn talloos. Men houdt
ze op de gedenkdagen van profeten en heiligen of wijdt ze hun
om eenige bijzondere gunst van hen te erlangen. Men offert aan
*) ü . i. heiloffer, offer voor iemands welzijn, van het Arab, salämah, heil.
Joesoep (Jozef) om schoone kinderen te krijgen, aan Soel6man
(Salomo) om rang en eer te erlangen, aan Moengsä (Mozes) om
door dapperheid en aanzien uit te blinken, aan Ngisä (Jezus)
om kundigheden te verwerven. De vader der bruid laat offer-
spijzen opdragen bij de bevestiging van het huwelijk zijner
dochter; de echtgenoot hoopt de gelukkige bevalling zijner gade
te bevorderen door in iedere maand harer zwangerschap een of-
fermaal aan te richten; voor een kind worden op onderscheiden
dagen na de geboorte en bij gelegenheid der besnijdenis sidekahs
gehouden; ambtenaren offeren op den dag hunner benoeming
en hunner bevordering; in d6n woord er is geene gebeurtenis
van eenig gewicht in het openbaar en huiselijk leven van den
Javaan, waarbij hij geene offermalen houdt, bij blijde gelegen,
heden doorgaans met wajangvertooningen, gamelanspel en andere
vermakelijkheden verbonden.
Dit onderwerp in al zijn bijzonderheden te behandelen zou
een boekdeel vorderen; maar niets is daarbij karakteristieker dan
hoe de adat alles tot in de kleinste bijzonderheden regelt, en,
om een voorbeeld te kiezen, voor iedere gelegenheid de soort
en hoeveelheid der offerspijzen, de wijze van bereiding, den
vorm waarin zij worden voorgediend, met onbegrijpelijke nauw-
keurigheid voorschrijft. De grondstof wordt voornamelijk gele-
verd door het hoofdvoedsel, de rijst; maar deze is nu wit, dan
rood of geel gekleürd; nu geheel, dan gestampt; nu hard, dan
zacht en tot brij gekookt; nu tot ballen of kuben gekneed, dan
in peperhuisjes of palmbladen gewikkeld; nu met kokosmelk of
geraspte kokosnoot, dan met suiker of andere ingredienten be-
reid; nu op platte, dan op diepe, nu op ronde of ovale, dan op
Vierkante, nu op aarden, dan op houten ofvan bamboe gevloch-
ten schoteis voorgediend. Niet minder zorgvuldig zijn de bepa-
lingen omtrent de verschiffende toespijzen: de kruiderijen, de
eieren, het vleesch van kippen, duiven, schapen, koeien, buffels,
de soorten van visch en van vruchten; alsmede omtrent de bloe-
men die om hun sterken of liefelijken geur eene rol bij het
offermaal vervullen. En aan al die bijzondere vormen en wijzen
van bereiding beantwoorden bijzondere namen. Hier, gelijk bij dui