Java, op eene bevolking van 839,359 zielen, .508,273 Madoe-
reezen, d. i. dus bijna 5/8, werden geteld, en wij mögen aannemen,
dat die verhouding voor hen eer günstiger dan ongunstiger is
geworden, daar zij niet alleen door geboorte, maar ook door
voortdurende immigratie toenemen. Maar hoe dit zij, wij kunnen
zeker zijn, dat de inlandsche bevolking van Tagal, Pekalongan?
Banjoemas, Bagelen, Eadoe, Samarang, Djapara, Soerakarta,
Jogjakarta, Eembang, Madioen, Kediri en Soerabaja nagenoeg
geheel uit echte Javanen bestaat. Om dus bij benadering het
aantal leden van de drie volksstammen te berekenen, zullen wij
de aandacht eerst bij de bevolking der Soendalanden, daarnabij
die van Midden-Java, ten slotte bij die van Madoera en den
Oosthoek bepalen, waarbij wi j , zooals van zelf spreekt, de Euro-
peanen en vreemde Oosterlingen buiten aanmerking laten.
Yan de uitgestrektheid en bevolking der Soendalanden geeft de
volgende tabel een overzicht.
Oppervlakte in In], bevolking,
Residentien vierk. geogr. mijlen ult°. 1872.
Bantam. 150.87. 702,427.
Batavia. 117.90. 900,971.
Erawang. 86.80. 237,762.
Tjeribon. 121.20. 1,078,367.
Preanger. 385.50. 1,115,943.
Soendalanden. 862.27. 4,035,470.
Bij deeling blijkt dus dat in de Soendalanden de bevolkings-
dichtheid, met terzijdestelling van Europeanen en vreemde Oosterlingen,
slechts 4680 zielen per vierk. geogr. mijl. bedraagt.
Yoor het eigenlijke Java, met uitsluiting van den Oosthoek,
vinden wij de volgende cijfers.
|Oppervlakte in Ini. bevolking,
Residentien vierk. geogr. mijlen alt0. 1872.
Tagal. 63.02. 830,853.
Pekalongan. 33.75. 479,393.
Samarang. 99.30. 1,313,613.
Djapara. 42.05. 742,204.
Eembang. 139.11. 880,434.
Transporteer 377.23. 4,246,497.
Per transport 377.23. 4,246,497.
Soerabaja. 108.58. 1,478,864.
Eediri. « p . 590,213.
Madioen. 148.20. • 760,197.
Soerakarta. 110.00. 728,291.
Jogiakarta. 54.65. 410,233.
Eadoe. 37.13. 682,710.
Bagelen. 62.27. 1,128,508.
Banjoemas. 101.86. 890,554.
Midden-Java. 1,117.63. 10,916,067.
Uit deze tabel volgt dat voor Midden-Java, waarvan de inlandsche
bevolking geheel uit eigenlijke Javanen bestaat, de dichtheid
dier bevolking 9766 per vierkante mijl bedraagt.
Ten slotte volge hier een dergelijk overzicht van Madoera en
den Oosthoek. • • .
Oppervlakte in Ini. bevolking,
Residentien vierk. geogr. mijlen nlt°. 1872.
Madoera. 121.61. 693,887.
Pasoeroean. 103.90. 581,263. •
Probolinggo. 53.23. 400,011.
Bezoeki. 120.50. 380,942.
Banjoewangi. 84.00. 53,844.
Madoera en de Oosthoek 483.24. 2,109,947.
De dichtheid der inlandsche bevolking per vierk. geogr. mijl
bedraagt, naar deze cijfers, op Madoera en in Java’s vier ooste-
lijkste residentien slechts 4364 zielen.
Uit dit overzicht volgt, dat men onder de verschillende stammen
die Java bewonen, het gewicht der eigenlijke Javanen niet
alleen naar de uitgestrektheid van het door hen bewoonde ter-
rein moet schatten, ofsehoon zij ook in dit opzicht de beide andere
overtreffen. De echte Javanen zijn nog veel talrijker dan
men zou opmaken uit de uitgestrektheid van hun gebied. Eeemt
men in aanmerking wat boven over de bevolking van den Oosthoek
gezegd is, dan zal men het cijfer der Madoereezen op niet meer dan
1,600,000 kunnen stellen ‘). Dat der Soendaneezen bedraagt vier
1) Namelijk ongeveer 700,000 voor Madoera en ongeveer 900,000, of ruim 5/8 van