Japan er nooit zulke eerzuchtige denkbeeiden op na. Al wat Japan
-wenscht is een vreedzaam handelsverkeer met China in stand te
houden, te zamen met andere beschaafde naties en Japans politiek
zal volgens deze lynen worden geleid. Ik vertrouw dat deze politiek
van Japan overeenkomstig Britsehe idealen is en ik geloof niet dat
de richting der Britsehe politiek van de onze verschilt. Dit is alweer
afdoende bewijs dat Britsehe en Japansche belangen identiek zpn
en vandaar de noodzakelijkheid nauwe en hartelpke betrekkingen
te handhaven, hetgeen niets anders is dan den bestaanden toestand
van het tegenwoordig verbond voort te zetten. Ik zeide in het
begin dat de tegenwoordige toestand de climax was eener lange
evolutie; ik zou bjjna kunnen zeggen dat het een uitvloeisel is der
Britsehe politiek in het Oosten, welke reeds als traditioneel beschouwd
kan worden. In hären langen loop werd zij soms aangenomen door
de Liberale Regeering en somtijds door de Conservatieve, hetgeen gjj
gemakkeljjk ontwaren kunt door een blik te werpen in de bladen
der geschiedenis; en bovendien ben ik gelukkig aan te teekenen dat
zij door bijna alle de onderdanen van het groote Britsehe Rijk
wordt gesteund. Daarom mag ik bevestigen dat zy de nationale
politiek is. Een verbond van deze soort bedoelt niet andere volken
te dwarsboomen; integendeel, wij wenschen ook met hen vriend-
schappelijke betrekkingen te onderhouden, hetgeen, veronderstel
ik, ook de bedoeling is van Groot-Brittanniö en daarom zyn de
Japanners niet jaloersch dat Groot-Brittannie l’e n t e n t e c o rd ia le
sluit met een van d e z e naties, welke ook. Inderdaad, ik twyjfel
er niet aan of ook onder deze naties, zelfs in Frankrijk en Deutschland,
is menig hart, hetwelk klopt van Sympathie voor Japan in
dit zy'n uur van beproeving. Men moet veronderstellen dat in deze
vriendschappen overal in het rond eenig verschil in graad moet
zyn. Onder deze andere naties wenschen wij de beste vriendschap
met de Yereenigde Staten van Amerika. Byna alle de gevoelens,
welke ik heb uitgesproken met betrekking tot Engeland zyn ook
van toepassing op de Yereenigde Staten en bovendien is er in het
Yerre Oosten geen verschil in de belangen en de politiek van
Engeland, de Yereenigde Staten en Japan. De Amerikanen hebben
hunne Sympathie met Japan op dit gewichtig uur in niet mindere
mate betoond dan Groot-Brittannie. Ik zou kunnen wenschen, dat
Amerika een stap verder vooruit wilde gaan en in meer bepaalde
betrekkingen met ons wilde treden. Ik veronderstel dat het de
politiek der Britsehe en Amerikaansche Regeeringen beide is, dat
zy nauwe betrekkingen behooren te onderhouden en ik veronderstel
ook, dat dät gezichtspunt het (gezichtspunt) is der denkers van
beide naties, en waarin zij reeds er in geslaagd zyn de groote massa
hunner landgenooten te orertuigen. Er mag bÿgeval nu en dan een
of ander onbeduidend verschil van gevoelen zÿn tusschen enkele
weinige particulière individuen; maar indien er zulke zÿn, zÿn zij
per slot van rekening als kleine meeningsverschillen tusschen broe-
ders en zusters of neven en nichten. Men kan per slot van rekening
niet de natuurlÿke banden van het Angelsaksische bloed afsnÿden.
Laten dan Groot Brittannië en Amerika nauw vereenigd zÿn en Japan
veroorloven aan hunne zijde te staan: het zal een bezienswaardig
schouwspel zÿn. Ware het dat Engeland, Amerika en Japan, zegik,
zoo te zamen stonden in het Verre Oosten, dan zou dat feit alleen
reeds niet anders dan een groot bolwerk kunnen zÿn voor het
bewaren van bestendigen vrede en de bevordering der beschaving,
zonder op eenigerlei wijze de billÿke rechten en belangen van andere
beschaafde naties te benadeelen.
Men heeft mÿ verteld, en ik weet ook, dat het met de Britten
moeilyk vrienden worden is; maar wÿ weten ook dat wanneer zij
eenmaal vrienden worden, hunne vriendschap standvastig en duur-
zaam is. En zoo is het ook met de Britsehe natie in het groot.
Het huidige verbondsverdrag is voor vÿf jaar, maar ik zou gaarne
willen, dat het voortdurend werd gemaakt; ook is dit niet uitslui-
tend om de belangen van Japan. Veronderstel dat Japan in den
nu woedenden oorlog werd overweldigd en dat Noord-China in
handen viel van eene zekere andere Mogendheid ; wat zou het gevolg
zijn? Met de Britsehe belangen in het Yerre Oosten zou hetgedaan
zÿn. Of Japan zou geheel en al worden verpletterd en eene andere
Mogendheid in zjjne plaats worden gesteld tegenover die andere
zekere Mogendheid, of er zou voor Japan worden gezorgd en het
zou in eene Stelling worden geplaatst om, zÿ aan zij, de gemeen-
schappelÿke belangen der beschaafde wereld, in het bÿzonder die
der Angelsaksische, vooruit te brengen. Er kunnen geene halve of
weifelende maatregelen zijn, vrees ik. Wanneer deze kwestie wordt
opgelost, zal het vraagstuk van het Yerre Oosten voor alle practische
doeleinden worden opgelost. Japan heeft nu eene groote taak op
zieh genomen. Het erkent ten volle de grootheid en den ernst ervan.
Het is echter overtuigd dat het niet louter voor persoonlpke, poli-
tieke oogmerken vecht, maar dat het ook vecht in het belang van
beschaving en menschheid; het vecht natuurljjk voor zÿn eigen
belang, maar tegelÿkertÿd voert het den strijd met het mandaat
van Engeland en Amerika als het ware, in het belang der beschaving
en der menschheid.