neer, en Graaf Matsoekata werd de volgende Minister-President.
Burggraaf Aoki was nog Minister van Buitenlandsche Zaken, maar
hfl werd enkele dagen later gedwongen afstand te doen, uit hoofde
van het ongelukkige voorval, hetwelk den Kroonprins Nicolaas
van Rusland overkwam. Deze was in Japan op zflnen weg naar
"Wladiwostok, waarheen hfl gezonden werd door zflnen vader, ten
einde het beginnen van den bouw van den grooten Siberischen
spoorweg in te wflden, toen een politie-agent, wien het hoofd op
hol gebracht was, misschien in hem den toekomstigen vfland van
Japan ziende, hem op den tempel met een zwaard wondde. Admiraal
en Geheimraad Burggraaf Enomoto - die zelfde Enomoto, die
tegen de Keizerlflke troepen had gevochten in 1869 - werd
benoemd tot volgend Minister van Buitenlandsche Zaken. Hfl
had eenige plannen voor de verdragsherziening, maar de val
van het Kabinet-Matsoekata, ten gevolge van het conflict met
den derden Landdag, veroorloofde hem geenen tfld ze aan te
kondigen.
Terugblikkende, zouden wfl mögen zeggen, dat voor Japan,
met zfln volk nog onvoorbereid om zfl aan zfl met de vreemde-
lingen te leven, zfln regeeringsstelsel, absoluut, ofschoon volstrekt
niet despotisch en zflne wetten, nog weinigontwikkeld, te trachtten
de verdragen te herzien was eene onmogelflkheid beproeven. Al
ware het alleen om deze reden, dat de beschaafde naties van
Europa de bescherming van het leven en eigendom en den handel
hunner onderdanen in den vreemde het eerste object hunner
buitenlandsche Staatkunde makenj en zoolang Japan nog niet
den waarborg had gegeven, dat het ook op hetzelfde einddoel
het oog had, kon geene Regeering veilig hare onderdanen aan
onze zorg toevertrouwen. Totdat zulke waarborg was gegeven,
moesten de Westersche naties noodzakelflkerwflze vasthouden
aan het stelsel van „nederzettingen” en „consulaire rechtspraak”.
Maar thans, nu dezelfde constitutioneele regeeringsvorm, hetzelfde
stelsel van de administratie der justitie (rechtsbedeeling) en de
wetboeken, gebaseerd op dezelfde beginselen als in Europa en
Amerika, waren afgekondigd en zonder stoornis waren begonnen
te werken in Japan, verloor de ware bedenking tegen de verdragsherziening
haar raison d ’ê tre . De Chineesche oorlog van 1894—1895,
welke de ware kracht van Japan en zflne bekwaamheid te han-
delen gelflk eene beschaafde natie, niet alleen in vredes-, maar ook
in oorlogstfld, en zelfs jegens den vfland toonde, vergemakkelflkte
grootelflks het werk der herziening.
Na den val van het Kabinet-Matsoekata in Augustus 1892, was
Markies Ito weder de Premier en Graaf Moetsoe, Minister van
Buitenlandsche Zaken *). Tfldens de vierde zitting van den Landdag
in 1893, bood het Huis der Gemeenten een Adres aan aan
den Keizer, hem nederig smeekende, te maken dat het laatste
werk der Hersteide, Keizerlflke Regeering — nl. de verdragsherziening
— werd volbracht, niet door zulke maatregelen halver-
wege, als beproefd waren door de opvolgende Ministers van
Buitenlandsche Zaken, maar door in eens met de vreemde Mogend-
heden verdragen af te sluiten op eenen voet van volmaakte gelflk-
heid. Ook was de taak nu niet zeer moeilflk, om bovenvermelde
reden. Graaf Moetsoe volgde het beginsel van volmachten te
geven aan de Japansche Gezanten in het buitenland en liet hen
onderhandelen met de Regeeringen, waarbfl zfl waren geäccrediteerd,
over het herzieningsontwerp, hun uit Tokio gezonden.
De onderhandelingen waren in sommige gevallen lang en moei-
Iflk, omdat dépêchés ontvangen moesten worden en instructies
worden gegeven per mail, welke weken noodig hadden om aan
te komen, maar over het geheel bleek de méthode succès te
hebben. Zelfs vöör den oorlog, teekende Engeland het nieuwe
verdrag in Juli 1894, de Yereenigde Staten teekenden tfldens den
oorlog en de rest der Mogendheden onmiddellflk erna. Alle deze
nieuwe verdragen waren bestemd in werking te treden gelflk-
tfldig, in Mei 1899, en dat te blflven gedurende twaalf jaren, na
welke de contracteerende partflen vrfl zfln, ze ten allen tflde op
te zeggen, onderhevig aan kennisgeving één jaar te voren. In die
verdragen is de exterritorialiteit opgeruimd, het vertoeven en
het bezit van r o e r e n d eigendom door vreemdelingen in het
binnenland zfln toegestaan, en de meest-begunstigde-natie-clausule
is we d e r k e e r i g en o n v o o rw a a r d e l f l k gemaakt. Het tol-
tarief is nog niet autonoom, maar invoerrechten zfln vastgesteld
in een afzonderlflk diplomatiek stuk, dat aan het hoofdverdrag
vergezeld gaat, waarmee het zal verdwflnen na twaalf jaar of meer,
om te worden vervangen door autonomie zuiver en eenvoudig.
Deze overeengekomen tarieven, verschillen natuurlflk voor de ver-
schillende Staten, naar gelang hunne hoofdartikelen van uit-en invoer
verschillen, maar de er op toegepaste meest-begunstigde-natie-clausule
maakt ze geheel en al éénvormig. In de verdragen met China,
*) Moenemitsoe Moetsoe, Graaf gemaakt als gevolg van zflne diensten
als Minister van Buitenlandsche Zaken gedurende den Chineesohen oorlog,
begon zijne loopbaan als politious in den eersten tijd van het Nieuwe Tfld-
perk, maar werd later gevangengezet, uit hoofde dat hij Saigo’s zflde
gehouden had in den Burgeroorlog van 1877. Toen hij begenadigd was, was
hfl Gezant bfl de Vereenigde Staten.