ZESTIENDE HOOFDSTUK.
B a n k w e z e n .
I. De Ontwikkeling v an het Bankstelsel in Japan.
OPÖEMAAKT DOOB HET
MINISTERIE YAN FINANCIEN.
Het moderne bankstelsel in Japan dagteekent van de afkondiging
der^ Reglementen van de Nationale Banken in November, 1872.
Vöör de Restauratie was het — daar de handelskringen beperkt
waren — natuurlijk, dat het bankiersvak zieh nog weinig ontwikkeld
had, behalve dat er eenige op banken gelpkende Organen waren,
die de zaken welke betrekking hadden op de landsbelastingen,
waarnamen en als financieele agenten voor feodale heeren optraden.
In November 1872 werden de Regiementen der Nationale Bank
afgekondigd, welke in hoofdzaak gegrond waren op de „National
Bank Act” van de Yereenigde Staten van Amerika.
De regiementen in hunnen oorspronkelpken vorm bepaalden, dat
de Bankbiljetten van de Nationale Banken tegen specie konden
ingewisseld worden. Doch toen het Gouvernement obligaties uitgaf
tot een bedrag van 170.000.000 jen voor de kapitalisatie van de
e Heipke feodale pensioenen, werden de regiementen in zooverre
gewpzigd, dat de bankbiljetten zouden worden uitgegeven onder
waarborg van Gouvernements-obligaties en ingewisseld zouden
kunnen worden tegen papiergeld. Dit noemt men de „Herziene
Regiementen van de Nationale Banken van Augustus, 1876,”
Aldus werden door de herziene regiementen de bank-biljetten
onvatbaar voor inwisseling. De onvermpdelpke siechte gevolgen
van zulk een stelsel openbaarden zieh echter gedurende eenige
jaren niet op eene in het oog loopende wpze, omdat het aantal
bankbiljetten in omloop binnen matige grenzen gehouden werd.
Doch met de toename van het aantal nationale banken — er waren
er op een gegeven tpdstip 153 — en meer in het bÿzonder met de
plotselinge vermeerdering van Gouvernements papiergeld, om de
kosten te dekken van het beteugelen van den grooten Satsoema-
Opstand van 1877, begon het papier zoo snel en jammerlÿk te
deprecieeren, dat het Gouvernement door heldhaftige pogingen de
aanneming van eene werkelpke inwisselbaarheid tot stand bracht.
Deze moeilÿke taak werd aangevangen met de herziening van de
Regiementen der Nationale Banken in 1883 en werd voltooid
in 1886, toen het muntstelsel eindelpk op eene zuivere basis
gegrond werd.
Onder het nieuwe stelsel werd aan de nationale banken het
voorrecht ontnomen, om bankbiljetten uit te geven, welk voorrecht
nu uitsluitend toegekend werd aan de nieuw-gestichte Japansche
Bank. De meeste van de nationale banken veranderden in particulière
banken, overeenkomstig de Wet op de Vestiging van Nationale
Banken bij het Einde van hun Octrooi en de Wet op de Bijzondere
Vestiging van Nationale Banken voorafgaande aan den Afloop van
hunne werkzaamheden ; terwpl enkele hunne zaken aan kant
deden, zoodat er in Februari 1899 geen nationale bank in het land
meer was. Intusschen was het aantal particulière banken en bank-
achtige vennootschappen, welke niet onder de Reglementen van de
Nationale Banken vielen, aanmerkelpk toegenomen, totdat in 1884
hun totaal aantal 954 bedroeg. Deze particulière banken en vennootschappen
mochten vrp opgericht worden, terwÿl de eenige voor-
waarde was, dat zjj onder het oppertoezicht van plaatselpke
autoriteiten moesten staan. Ten einde deze instellingen onder eene
eenvormige en meer afdoende contrôle te brengen, kondigde het
Gouvernement de Reglementen van de Bank en de Spaarbank af,
welke in Juli 1891 van kracht werden, op welken datum ook een
deel van de Handelswet in werking trad. In April 1895 werd ook
de Wet op de Consolideering van Banken uitgevaardigd, met het
doel om de consolideering van bestaande banken, door het weglaten
van de formaliteiten voor de ontbinding, enz., te vergemakkelqken.
Als gevolg van deze wetgevingen is er eene groote verbetering in
den toestand van particulière banken merkbaar.
Van chèques en kredietbrieven was onder de mannen van zaken
in Osaka langen tjjd ruim gebruik gemaakt. Na eene tpdelpke en
gedeeltelÿke schorsing gedurende de algemeene verwarring, teweeg-
gebracht door den Restauratie-Oorlog, herleefde de praktjjk spoedig
met de herleving van handel en kredietzaken onder het nieuwe