ELSLO, d. inhetgraafs. Valkenburg, p v o v . Limburg. Zie E lsloo;
ELSLOE, oude naam van Let d. E l slo o, p r o v . Friesland, kw. Ze-
venwouden, griet. Stellingwerf-Oosteinde. Zie E lsloo.
ELSLOO of E l slo, oudtijds ook E elsloe of E lsioe , d., prov. Friesland,
kw. Zevenwouden, griet.Stellingwerf-Oosteinde, arr. en 4 u. O.Z.O.
van Heerenveen, kant. en 1-^ u. 0. Z. 0. van Oldeberkoop, j u. Z. 0.
van de Linde.
Men telt er in de kom van het d. 11 h. en 70 inw., en met de
daartoe behoorende b. T ro n d e en Z u id h o rn , 55 h. en 500 inw.
De inw., die hier, op 8 na, alle Herv. zijn , behooren tot de gem.
IHakkinga-Elsloo-en-Langedijk, en hebben hier eene kerk, welke in
1780 vernieuwd werd, en tusscben twee rijwegen slaat, die ter weder-
zijde van haar doorloopen. De kweekelingen van de landbouwkundige
school , te Wateren , gaan te E lsloo ter kerk.
De 8 R. K., die men er aantreft, worden tot de stat. van Steg-
gerdeu gerekend.,— De dorpschool telt gemiddeld een getal van 55
leerlingen. — Eertijds lagen onder dit d. de stamhuizen van F r a n k e n a
en Po r ti n ga.
ELSLOO, gem. in het Land van J'alkenburg, prov. Limburg,
distr. en arr. Maastricht, kant. Meerssen (4 k. d., 6 m. k., 2 s. d.);
palende N. aan de gem. Beek, 0. aan Spaubeek, Z. aan Geul, \V.
aan de Maas, die baar van Belgisch Limburg scheidt.
Deze gem. bevat het d. E ls lo o , beneveps de geh. Katsop en
T e rh ag e . Ook heeft men er een kast., h e t H u is -T e -E ls lo o
geheeten (zie het volgende art.). Zij beslaat eene oppervlakte van
655 bund., telt 252 h., bewoond door 252 huisgez., uitmakende eene
bevolking van 1 1 0 0 zielen.
De inw., die op een na , alle R. K. zijn , maken hier eene par.
n it, welke tot het vie. gener. van Limburg, dek. Meerssenbehoort,
en door eenen Pastoor en eenen Kapellaan bediend wordt.
De enkele Herv.., die hier woont, wordt tot de gem. van Beek-en-
Geul gerekend.-
De gem. E l s l o o was vroeger eene heerl., welke door sommigen voor
eene rijksheerlijkheid gehouden werd. Ook beweerde de Keurvorst van
den Paltz, in het jaar 1700, dat hem de opperheerlijkheid E l s lo o
toekwam , maar de toenmalige bezitter begaf zieh onder de beschrijving
van de Algemeene Staten der Vereenigde Nederlanden , die, den 51 Augustus
1711, verklaarden, dat deze plaats, van overoude tijden af,
een leen van Braband is geweest, en dat men zieh van de vonnissen al-
daar, op het leenhof van Valkenburg en niet op het geregt van Aken moest
beroepen. In het jaar 1725 werd d e z e verklaring andermaal gedaan. Ook
hebben de. Algemeene Staten het regt op E lslop aan zieh gehouden , ter ge-
legenheid van de inkwartiering van het keizerlijke leger, in het.jaar
1756. Intusschen droeg deze heerl. in geene beden of andere landslasten.
Bij de verdeeling van het jaar 1661 , bleef E l s l o o onverdeeld,
alzoo de Staten des lands van Valkenburg, met den Heer van E l s lo
o in geschil lagen, dat toen voor den Baad van Braband, te Brussel
onafgedaan hing.
Men treft in deze gem. nog eene plaats aan,, H oorst gejiaamd,
waar vroeger eene schans gelegen heeft.
Het d. E slo o , E l s l o , E lsln of E lzen , ligt 2 u. N. van Maastricht,
1 u, N. ten W. van Meerssen, aan.de Maas.
Het d. E lsloo is in de oude geschiedenis bekend onder den naam
van H asloe , H aslou of H aslon , waar de alles verwoestende Noormannen
onder de bevelen van G odfried en S ieg fr ied , Vorsten van het
koninklijk Deensche bloed, zieh in 881 nedersloegen , die het twee en
een half jaar in bezit hielden , terwijl zij van hier de omliggende dor-
pen en streken verwoestten en plunderden , telkens met hunnen buit
naar E lsloo terugkeerende. De Beigen zonden een gezantschap naar
E arel den Dikke, Koning o f, zoo men wil, Eeizer van Germanie,
die in Italie was , met verzoek om hun te hulp te komen. Deze vol-
deed aan hun verzoek , en op weg een talrijk leger op de been gebragt
hebbende, sloeghij, in de .maand Julij , het beleg voor H aslou.
Nad’at hij hier twaalf dagen gelegerd was , ontstond er, den 2 1 dier
maand, een zwaar onweder, waardoor, volgens somnngen , de rnuren
van H aslou zoodanig geschokt werden, dat zij omstortten , en de Noormannen
zieh genoodzaakt zagen , tot een verdrag te komen en af te
trekken. Anderen willen, dat de Vorst er niet dan door middel van
zijne schatkist in slaagde , om bien tot den aftogt te bewegen.
Het d. E l sloo. schijnt in vroeger tijd veel uitgestrekter geweest te
zijn dan heden. De Maas heeft er eene geheele straat, de J o d e n -
s tra a t genaamd , omdat zij uitsluitend door Joden bewoond werd, be-
nevens een oud slot, waarvan men nog voor tien jaren de grondslagen
heeft kunnen zien, weggespoeld. De omliggende tuinen en weiden
leveren ook nog blijken op, dat er huizen geslaan hebben.
De kerk is aan den H. A ugustinus toegewijd. De groote klok,
in den toren hangende , is bijzonder merkwaardig wegens hären fraaijen
vorm en gieting , alsmede wegens hären ouderdom. Daarin zijn ,
behalve een christusbeeid, hangende aan het kruis, met daaronder-
staande St. J an en Maria , ook nog drie verschillende muntstukken of
medailles gegoten , waarschijnlijk door de vorige Heeren van E lsloo
geslagen. Op de klok leest men *.
ijet öemeinöe Mocß ban €i^la anniI
millena guater t nctapna in men^iö map fuerat
fu^ap tanipana önc Cuncti£ peata JBarie nomtn
mießi bata ixt ©enla fecit SlaßannEiS pii U m fecit.
hetwelk zal beteekenen : dit is de klok der gemeente Elsloo , in het
jaar 1480, in de maand Mei, is deze klok gegoten, dank zij daar-
voor de gezamenlijke ingezetenen , de naam van Maria is mij gegeven,
J ohannes van Venlo heeft mij wel gemaakt.
De dorpschool wordt gemiddeld door een getal van 70 leerlingen
bezocht.
Er bestaat te E lsloo nog een oud klooster, dat, naar men wil, in
het jaar 1014 zoude gesticht zijn.
Het wapen dezer gem. bestaat uit twee arenden.
ELSLOO (HUIS-TE-), kast. in het graafs. Valkenburg, prov. Limburg,
arr. en 2 u. N. van Maastricht, kant. en 1 u. N. ten W. van
Meerssen, gem. en W. van Elsloo, tegen dit d. aanpalende.
Het beslaat, met de daartoe behoorende gronden, 558 blind. 52 v. r.
62 v. eil. en wordt thans in eigendom bezeten en bewoond door den
Graaf C harles de Geloes.
ELSPEET, d. op de Over-Veluwe, prov. Gelderland, distr. Ve-
luwe, kw., arr. en 8 u. N. ten W. van Arnhem , kant. en 5 u.
0. ten Z. van Harderwijk, gem. en 5 u. 0. van Ermelo Het was
eertijds de gewone pleisterplaats der wagens , welke van Harderwijk
op Deventer reden. Men telt er, in de kom van het d., 81 h. en
580 inw., en met de b. V ie rh o u te n , 100 h. en ruim 700 inw.,
IV. D eel. 11