ng deel der par. van Tilburg was, en in de volgende tijden is Essener
meermalen met Tilburg door eenen Pastoor bediend geweest. De pas-
torij behoort van ouds aan de Kanunniken van Tongerlo. — Van de oude
parochiekerk , aan de H. C ecilia toegewijd, die geheel vervallen was
zijn de bouwvallen in het jaar 1859 geheel opgeruimd, behalve de toren ^
die er nog Staat. De schuurkerk , die mede de H. C ec il ia als patronesse
viert, is in het jaar 1767 vernieuwd, en in het jaar 1839 aan-
merkelijk verbeterd. — De dorpschool wordt gemiddeld door een getal
van 70 leerlingen bezocht.
Er plagt hier voorheen een huis met een burggracht en ophaalburg te
wezen, zijnde een leengoed van den Hertog van Braband; de eigenaar
daarvan bezat het regt, om vrij geleide te geven aan misdadigers,
aldaar gevlugt, zoo als onder anderen gebeurd is in het jaar 1468 •
thans is dit huis slechts eene boerenhoeve.
In den nacht, tusschen 12 en 13 April 1842 , ontstond er hrand' in
het d. E n s c ü o t , in de huizing of schuur van den Burgemeester der
gern., welke len gevolge had, dat niet alleen het huis, hetwelk tevens
tot raadhuis en berging van het gemeente archief werdt gebezigd, als-
mede de schuür en verderen aanbouw van genoemden Burgemeester,
maar ook eene daaraan beiendende huizing en schuur, met bijna alle
de daarin gevonden wordende arehieven , meubelen en bouwgereedschap-
pen, benevens drie stuks vee eene prooi der vlammen zijn geworden.
He kermis te E nschot valt in Zondag na den 29 September.
ENSELAAR, geh. in de Meijerij van ’s Hertogenbosch, kw. Peelland,
arr. es 1 u. N. 0. van Eindhoven, kant., gem. en u. N. W.
van Helmond.
ENS-EN-EMMELOORD, kerk. gem., prov. Overijssel, klass. en ring
van Kämpen.
Men telt er 190 zielen, en heeft er eene kerk te Ens. De eer-
ste, die in deze gem. het leeraarambt heeft waargenomen, is geweest
P e t r u s A e b i l iü s , die in het jaar 1898, zijne dienst te Oldendorp
verlatende , zieh hier zocht in te dringen, dan hoewel hij zieh eeni-
gen tijd staande hield, is hij er geen vast Predikant geweest, en
zulks geworden te Broek in Waterland , in het jaar 1601. Het klassikaal
bestuur van Rampen oefent het regt van collatie u it, doch
die klassis verzoekt dan aan den tijdelijken Ambachtsheer van Em-
meloord , welke altijd een Lid der Regering van Amsterdam is , dat
het traktement van Emmeloord door den beroepen Predikant mag
worden genoten.
ENS-EN-EMMELOORD, R. K. stat., prov. Overijssel, aartspr. van
Zalland-en-Drenthe.
Men telt er 800 zielen, onder welke 330 communiganten, die eene
kerk te Emmeloord hebben , welke bediend wordt door eenen Pastoor.
Onder de vroeger hier gestaan hebbende Pastoors vinden wij vermeld
den door zijne Schriften bekenden B ernardus D oorenweekd , die van hier
naar Rampen verplaatst is , alwaar hij voor eenige jaren is overleden.
ENSLENS, geh. in Fivelgo, prov. Groningen. Zie E nzelens.
ENSONTA, st. in Afrika, in Opper-Guinea, aan de Goudkust', kon.
Assiantee, 12 m. N. W. van Coumassie.
ENSPIJR, d. in den Tielerwaard, prov. Gelderland. Zie E n s p ik .
ENSPIJR (HUIS-TE-) , adell. h. in den Tielerwaard, prov. Gelderland.
Zie E n s p ik (H uis-t e - ) .
ENSPIJR (POLDER-VAN-), pold. in den Tielerwaard, prov. Gelm
derland. Zie Enspik (Polder-van-).
ENSPIK-, heerl. in den Tielerwaard, prov. Gelderland, Benedendistrikt,
arr. Tiel, kant. Geldermalsen, gem. Heil; palende N. aan
de Linge, 0. aan de heerl. Deil, Z. aan de heerl. Waardenburg,
Tuil en Haaften , W. aan de heerl. Rumpt.
Zij bevat den P o ld e r van E n spik en eenige uiterwaarden, en
daarin het d. E n sp ik , benevens eenige verstrooid liggende woningen,
beslaat eene oppervlakte van 614 bund. 86 v. r. 51 v. eil., telt 43 h.,
bewoond door 48 huisgez., uitmakende eene bevolking van 240 inw.,
die meest hun bestaan vinden in landbouw en veeteelt.
De Herv., die hier ruim 200 in getal zijn, behooren tot de gem.
Heil-en-Enspik, welke in deze heerl. eene kerk heeft; terwijl men er
slechts eene Luthersche aantreft.
De R. R., van welke men er ongeveer 40 aantreft, worden tot de
slat. van Beest gerekend. — Men heeft in deze heerl. eene school.
Het d. E n s p ik , ook wel E n s p i jk of E l s p i jk geschreven , ligt 3f u. W.
van Tiel ,.1 u. W. van Geldermalsen, J u. W. van Deil.
De kerk heeft eenen fraaijen spitsen toren. — De dorpschool wordt
gemiddeld door een getal van 25 leerlingen bezocht. — Ook heeft
■ men er een zeer oud huis gehad, het H u is te E n sp ik geheeten.
De kermis te E n s p ik , valt in den tweeden Zondag in September.
De heerl. wordt tegenwoordig in eigendom bezeten door den Heer
Grave van B vland , woonachtig te Marienwaard.
ENSPIR (HUIS-TE-), voorm. adell. h. in den Tielerwaard, prov. Gelderland,
Benedendistrikt, arr. en 5J u. W. van Tiel, kant. en 1 u. W.
van Geldermalsen, gem. en J u. W. van Heil, 5 min. Z. van het d.
Enspik.
Dit h., hetwelk twee schuine opgaande trapgevels en eene vaste brug
K had, was rondom door eene gracht omgeven. Op het midden der
vorige eeuw zeer vervallen zijnde, was het, in het jaar 1794, aanmer-
kelijk vernieuwd en verbeterd, doch in het jaar 1828 is het afgebro-
ken, zoodat men er thans niets meer van ziet dan de vervallene
grachten. De daartoe behoord hebbende gronden , eene oppervlakte
van 28 bund. 44 v. r. 76 v. eil. beslaande , worden thans in eigendom
bezeten door den Heer Grave van B vland , woonachtig te Marienwaard.
ENSPIR (POLDER-VAN-), ook wel P o lder- van-E n s p ijk genoemd,
pold. in den Tielerwaard, prov. Gelderland, Benedendistrikt, arr.
Tiel, kant. Geldermalsen, gem. Heil; palende N. aan de Uiterwaarden,
tegen de rivier de Linge, 0 . aan den pold. van Deil , Z. aan
den Polder-van-Waardenburg, den Polder-van-Tuyl en den Polder-van-
Haeften , W. aan den Polder-van-Rumpt.
Deze pold. beslaat volgens het kadaster eene oppervlakte van 914 bund.
56 v. r. 81 v. eil., en wordt door eenen watermolen van het over-
tollige water ontlast. — Het polderbestuur bestaat uit twee Polder-
meesters.
ENSWEILER, geh. n de heerl. C l er f e , grooth. Luxemburg, kw.,
arr. en 5J u. N. N. W. van Hiekireh, kant., gem. en u. N. W.
van Clerff.
ENTENA, voorm. huis in Hunsingo, prov. Groningen, gem. JFarf-
nuizen, dat reeds voor jaren is afgebroken.
ENTER, d. in Twenthe, prov. Overijssel, arr., kant. en2 u. Z. Z. W.
van Almelo, gem. en 1£ u. Z. van Wierden, aan de Regge.
Men telt er in de kom van het d. 174 h. en 1100 inw. en met de
daartoe behoorende geh. E n te rb ro c k en IJpelo, welk laatstc ech-
ter kerkelijk tot Rijssen behoort, 534 h. en 2100 inw., die voor een