GOEDE-MOED (DE), houtgr. in Nederlands-Guiana, kol. Suriname?
aan de Boven-Saramakka t ter regterzijde. in het opvaren ; pälende
bovenwaarts aan den houtgr. Zorg-en-Hoop, benedcuwaarls aan den
boutgr. Maria’slust; 400 akk. groot.
GOEDENAERTSEN-EENDRAGTSPOLDEB, pold. in de Langstraat,
prov. Noord-Braband. Zic E e n d r a g t s po l d e r (G o ed e n a e r t s e k - ) .
GOEDEN-RAAD , kast. in bet Land van Valkenburg, prov. Limburgf
arr. en 5 u. 0. ten Z. van Maastricht, kant. en, -j u. O. ten
Z. van Guinea, gem. Wittern.
GOEDE-ONDERNEMING (DE), kostgr. in Nederlands-Guiana, kol.
Suriname, aan de Beneden-SaramaJcka, ter regterzijde in het opvaren
; palende bovenwaarts aan de yerlaten plant. Weltevreden, benedenwaarts
aan den koslgrond Kweeklust; 300 akkers groot.
GOEDEREEDE, eigenlijk W e s t - V o o r n , doch meest onder de eerste
benaming behend, voorm. eil. in Zuid-Holland, van welke prov.
h e t, bet Znid-Westelijkste gedeelte uitmaakt. Het wordt ten Z. door de
Grevelingen ot het Bronwershavensche-Gat bespoeld, dat het van de prov.
Zeeland scheidt, ten W. door de Noordzee, ten N. W. door het Goereesehe-
Gat, en heeft hier de plaat van den Hinder voor zieh, ten 0. scheidt
de riv. het Haringvliet het van Oostvoorne,, en ten Z. 0. is het,
sedert het jaar 1780, aan het eiland Over-Elakke of Zuid-Voorne,
door indijking, vastgehecht.
Völgens sommiger gedachten , zou G o e d e r e e d e in ende tijden, zoo wel
aan het Land van Schouwen , als aan Oost-Voorn ,' vastgehecht of daar-
mede vereenigd zijn geweest. Dit oordeelt men, onder anderen, uit de
benaming, dewijl men niet gewoon is te spreken vah het eiland, maar
van het Land van W e s t - V o o r n of G o e d e r e e d e . Men heeft ook opgemerkt,
dat de duinen van Oost-en West-Voorn eene gelijke streek met elkander
honden , en in gedaante niet verschillen. De onde overlevoringen
getuigen, dat de stroomen, tusschen dit eiland en Oostvoorn, en aan
den anderen kant, tusschen Goedereede en het Land van Schouwen,
thans zoo breed en diep , weleer zoo gering waren, dat de wedcrzljdsche
ingezetenen ,. op den oever hunner landen staande, elkander konden
toespreken. Aan het Strand van de Oost-Duinen , of den oever van Goed
e r e e d e plagt men somtijds, bij laag water, de overblijfselen van eene
plaats te zien, de Oudewereld genaamd, waar vele Romeinsche
penningen, ringen en huisraad gevonden werden. Men heeft er ook ,
volgecs oude getuigenissen, grondslagen van huizen , ja zelfs straten,
ontdefet, waaruit men oordeelt, dat hier eertijds eene vrij groote stad
gelegen was, welke welligt de zeehaven W itlam of W itla n d kan
geweest zijn , die hier vroeger bestaan heeft, en, blijkens de Kronifi
van S t . B a v o , in het jaar 837, door de Noormannen , op een hunner
strooptogten verwoest en vernield is.
Dit voormalige eil. bevat, behalveeene menigte aanzienlijke bouwmans*
woningen drie niet onaanzienlijke plaatsen , als: Goedereede, Oud-
dorp en S te lle n d am , zoodat dit voorm. eil. tegenwoordig de gem.
van Goedereede, Ouddorp en S te lle n d am uitmaakt, en alzoo
beslaat eene oppervlakte van 3231 bund. 43 v .r. 46 v. eil., alwaar
men telt 602 h., bewoond door 838 huisgez., uitmakende eene bevolking
van 4103 inw., die meest hun bestaan vinden in den landbouw ; ter-
wijl men- er 6 meestoven en 5 korenmolens heeft.
De inw.,; die genoegzaam allen Herv. zijn, maken de gem. van
Goedereede, Ouddorp en Stellendam uit. —• De R. K., van welke men
er 26 aantreft, worden tot de stat. van Sommelsdijk gerekend. — De
Doopsgez., welke men er vindt, maken de gem. van Ouddorp uit. —
De Evang. Luth., die er wonen, behooren tot de gem. Brielle-en-
Uellevoetsluis. — De 10 Isr., welke men er vindt, behooren tot de
riDgsynagoge van Middelharnis. — Men heeft op dit voorm. eil. 3 scholen.
Het wapen van dit voorm. eil., bestond in een schild van keel (rood),
beladen met eene bürg van natuurlijke kleur en daarboven een staande
leeuw van goud , hangende in den poort van de bürg een anker van sa-
bel (zwart) (1 ).
GOEDEREEDE, gem. op het eil. Goedereede-en-Over-Flakke, prov.
Zuid-Holland, arr. Brielle, kant. Sommelsdijk (16 k. d., 12 m. k.,
6 s. d.) j palende N. aan het Goereesche-dicp, 0. aan Stellendam , Z.
aan de Schorre legen de Bieninge, W. aan Ouddorp. Deze gem. be-
staat uit de pold. den B ek k en p o ld e r, den N ie uw e n -0 o s td ijk ,
•de P ia s , Ro okla a s p la a t, N ie uw-We ster lo o , Oud-We ste r-
loo, den G ro o te n -Z u id e rp o ld e r en den K le in e n -Z u id p o l-
der, benevens nog eenen zeer kleinen polder , genaamd Altena . Zij bevat
het d. Goedereede, benevens onderscheidene verspreid liggende
boerenwoningen, beslaat eene oppervlakte van 704 bund. 75. v. r.
8 v. eil., telt 161 k., bewoond door 2 1 1 huisgez., uitmakende eene
bevolking van ongeveer 1 10 0 inw., die meest hun bestaan vinden in
den landbouw en eenigen handel. Ook heeft men in deze gem. eene
meestoof en eenen korenmolen.
De inw., die hier, op 13 na, allen Herv. zijn, maken eene gem.
uit, welke tot de klass. van Brielle, ring van Sommelsdijk, behoort.
De eerste , welke in deze gem. het leeraarambt heeft waargenomen ,
is geweest A l b e r t o s A l l a r d i , die vroeger een monnik was geweest en
in het jaar 1374, alhier begon te prediken. Hij vertrok in 1377. Het
beroep geschieht door den kerkenraad en het collegie van Notabelen.
De 2 Doopsgez. behooren tot de gem. van Oudsdorp. — De 4 R. K.,
die men er aantreft, worden tot de stat. van Sommelsdijk gerekend. —
De Evang. Luth., die hier wonen, gaan te Hellevoetsluis ter kerk. —
* 7 Isr., welke men hier aantreft, behooren tot de rings.ynagoge van
Mtddelliarnis. — Men heeft in deze gem. eene sekool.
Het plattelandstadje G o e d e r e e d e of G o e r e e , ligt 5 u. Z. Z. W. van
Brielle, 2 | u. W. N. W, van Sommelsdijk, 31°49'9" N. B., 21° 38'
24" 0. L. Het was weleer eene bemuurde en zeer vermaarde koopsiad j
«verslrooming, brand, en oorlog, hebben haar van bare vorige grootheid-
beroofd en allengs gebragt in dien Staat, in welke zij zieh thans bevindt.
Den naam ontleent zij van de daar bij gelegen goede ankerplaats; het
is niet onwaarschijnlijk dat het eil. vöör den aanleg der stad bij Zee-
varenden reeds den naam van G o ed e R e e d e gehad heeft, omdat de sche-
pen daar goed konden ankeren , en voor stormen beveiligd lagen ; want
men leest dat voorheen geene groote schepen in Zeeland binnen kwa-
men , dan te Goedereede, den Briel of in Noordgouwe, om reden dat
de overige zeegaten minder veilig en misschien ook minder goed af-
gebakend waren.
Volgens overlevering is de eerste slnis ter uitwatering gelegd aan
e zuidoostkust van den polder den Oude-Oostdijk; eenige visschers,
ie deze reede dagelijks bezochten , en deze plaats zeer geschikt cn
veilig ter bewoning oordeelden, zouden zieh daar hebben nedergezet,
^ 0 ) Men zie voorts orer dit voorm. eil. de Beschrijving m n het eil. IT e stmom , meest tretend onder
* naam van eiland Goedereede, waaruit wij ook veel nopone ket art. G o b d b rb id h -b r -O v b r fe a k -
*«< ontieeod hebben.