volgens afspraak, met den voet op den grond, waarna de jongen
zijuen last volvoerden en het fort, met vriend en vijand, in de
lucht vloog.
ELKENRAAD, geh. in het Land-van-Overmaze, prov. Limburg,
distr., arr. en 4 u. 0. ten N. van Maastricht, kant. en 1 u. N. 0.
van Gulpen, gem. en i u. N. 0. van Wijlre; met 22 h. en 120 inw.
ELKERZEE, gem. op het eil. Schouwen, prov. Zeeland, arr.
Zierikzee, kant. Brouwershaven, (2 k. d. 5 m. k.* 2 s. d .); palende
N. aan het Gat van Brouwershaven , 0. en Z. aan de gem. Duiven-
dijke Klaaskinderenkerke-Brijdorpe-en-Loperskapelle, W. aan Ellemeet.
Deze gem. bevat het d. E lk e r z e e , het geh. S c h a a ren d ijk e en
15 boerenhofsteden , onder welke eene, waaraan men nog eenige over-
blijfselen ziet van het voorm. klooster B e th lehem. Zie dat woord.
' Zij bcslaat volgens het kadaster eene oppervlakte van 535 bund. 50
v .r. 95 v. eil.,waaronder 524 bund. 85 v. r. 20 v. eil. schotbaar land,
telt. 72 h., bewoond door 8 6 huisgez., uitmakende eene bevolking van
460 inw., die meest hun bestaan vinden in den landbouw en daarmede
verhonden bedrijven. Ook heeft men er eenen korenmolen en eene mee-
stoof, welke laatste in de laatste tien jaren, dooreen genomen, gemid-
deld jaarlijks bijna 100,000 Ned. ponden meekrap heeft bereid, die door
de bijzondere geschiktheid van den grond , in en om deze gem., van eene
zeer voortreffclijke hoedanigheid is. Ook bestaat er eene vlasserij. Eene
vroeger hier bestaan hebbendeleerlooijerij is sedert vele jaren tenietgegaan.
De inw., die hier alle Herv. zijn, maken, met het grootste gedeelte
der inw. van de burgerlijke gem. E llem e e t en een gedeelte van die
van D u iv e n d ijk e -L o o p e r s c a p e lle -B r ijd o rp e - e n -K la a sk in -
d e ren k e rk e , eene gem. u it, welke tot de klass. van Zierikzee,
ring, van Brouwershaven, behoort, ongeveer 900 zielen telt en te E 1-
kerzeeeene kerk heeft; zoodat de kerk in het midden eener kerke-
lijke gemeente Staat, die zieh naar alle zijden van tot 1 u. afstands
uilstrekt. Ten gevolge van deze vereeniging in het kerkelijke,
bestaat.de kerkeraad uit drie Ouderlingen en drie Diakenen, van
welke uit iedere . der drie gemeenten een gekozen wordt. De eerste ,
die hier het leeraarsambt heeft waargenomen is geweest D aniel W a s t e ,
van wien men alleen weet, dat hij, in het jaar 1587, van hier naar
Zonnemaire vertrokken is. In de eerste jaren na de hervorming zijn
de gemeenten Elkerzee, Kerkwerve en Noordgouwe, zekerlijk bij gc-
brek aan genoegzame Predikanten , meestal door denzelfden Leeraar
bediend geworden. Van 1796 tot 1805 is hier Predikant geweest
C orn elius E kama , die , den 27 Maart van laatstgenoemd jaar , van hier
naar Zierikzee vertrok; als Lector , in de Wis-, Natuur-, Sterre- en
Zeevaartkunde, in 1809 Hoogleeraar in de Natuur-en Sterrekunde aan
de Iloogeschool te Franeker werd , eh, na de ontbindingdier Hoogeschool,
in 1811, in dezelfde hoedanigheid naar die van Leyden overging, alwaar
hij in Februarij 1826 overleed. Het beroep van den Predikant geschiedt
met medestemming van den Ambachtsheer van E lk eh z e e . — Ook heeft
men in de gem. E lk er ze e eene school.
Deze gem. is eene heerl., die sedert een reeks van jaren door het
geslacht de W it t e bezeten is. Thans is daarvan eigenaar Jonkheer
L eonard de W it t e , van C it t e e s , woonachtig te ’s Gravenhage.
Het d. E l k e r z e e - of E lckerzee ligt 2£ u. N. N. W. van Zierikzee,
en ruim 1 u. W. van Brouwershaven. Het heeft waarschijnlijk den
naam naar de,Helehers-ee, eene der kreeken of waterenwaardoor de
onderscheidene gedeelten van Schouwen . vuor de geheele bedijking van
dateiland, vaneen gescheiden werden. Het is klein, en bestaat siech ts
uit 2 1 h., waaronder 3 boerenhofsteden, längs den weg gebouwd en
bewoond door 27 huisgezinnen, uitmakende 120 inw. De ingezelenen
hebben eene kerk in het d. E l k e r z e e . Deze kerk behoorde, tot de
staatsomwenteling van 1795, aan het geestelijk kantoor in de provincie
Zeeland, voor welks rekening zij werd onderhouden en hetwelk de baten
der zitplaatsenhuur ontving. In plaats van de oude vervallene kerk, heb-
ben gecommitteerde Raden van dit gewest, in het jaar 1741, een deftig,
tüchtig en net kerkgebouw doen stichten , dat van torenspits en uurwerk
voorzien is. Aan de Oostzijde van de kerk Staat nog een gedeelte der
oude , helwelk tot een schoolgebouw is ingerigt. In het genoemde jaar
is de’kerk aan de gemeente in eigendom overgegaan.
De school wordt gemiddeld door een getal van 35 leerlingen bezocht. —
De kermis te E lk er ze e valt in den laatsten Maandag in September.
Het wapen dezer gem. bestaat uit een veld van zilver, beladen met
twee dwarsche zeebaren van azuur.
E L K E R Z E E S C H E -VA ART o L E l c k e r z e e s c h e - v a a h t , v a a r t i n h e t e i l .
Schouwen, p r o v . Zeeland, d i e , b e z u id e n S c h a r e n d i j k e e e n e n a a n v a n g n e in
e n d e , m e t e e n e n z u i d e l i j k e n , e e n w e in i g o o s tw a a r t s c h e n l o o p , d o o r
de g e m . Elkerzee, l ä n g s h e t d . v a n d i e n n a a m e n v o o r t s d o o r d e
h e e r l . Duivendijke n a a r d e h e e r l . Kerkwerve l o o p t , w a a r z ij e e n e n
w e s t e l i jk e n lo o p a a n n e e m t , om z i e h b i j h e t g e h . M o r i a a n s h o o f d m e t
de H a a m s t e e d e r - v a a r t t e v e r e e n i g e n .
ELK-HET-ZIJNE-EN-MANHEIM , koffijplant. in N ederlands-Guiana,
kol. Suriname, aan de Cottiea, ter regterzijde in het opvaren ; palende
bovenwaarts aan het verl. Land van Molhoop, benedenwaarts
aan Klein-Mon-Desir; 505 akk. groot, met 87 slaven. De Negers
noemen haar T ra - F a s s i.
ELKOM, E llekom , E lcom , E lkum of E llekum in het Lat. A b l ii
D omus , en dus eigenlijk E licheim , d. op den Veluwenzoom, prov. Gelderland,
distr. Veluwe, arr., kant. en 2 j u. N. W. van Arnhem,
gem. en 1J N. ten O. van Rheede.
Men telt er in de kom van het d. 166 h. en 300 inw., en met dien
daartoe behoorenden H a v ik k e nw a a rd , het kasteel Middagten en
het heerenhuis B e rg s te in 222 h. en 700 inw. die meest hun bestaan
vinden in den landbouw.
De Herv., die hier 560 in getal zijn, maken de gem. Elkom uit,
welke in dit d. eene kerk heeft, waarin men den grafkelder van het
geslacht van van R heede aantreft. Deze kerk stond voor de Reformatie~
onder de bescherming van den H. N icolaas. Het regt van patroonschap
was door G érard I , Graaf van Gelder 7 ten tijde van A ndreas van C uyk ,
den vijf en twintigsten Bisschop van Utrecht, aan het kapittel van*
Zutphen geschonken. — Aan de St. Nikolaas vikarij , die in de kerk van
E lkom gesticht was, was de last van eene Dingsdaagsche- mis-verbonden.
De bedienaar van St. Annaas-kerkdienst was ook verpligt, om eene mis
per week te lezen , maar op eenen anderen dag. Beide die bedieningen
werden door den Heer van M iddagten vergeven. Men heeft er eene dorp-
school, welke gemiddeld door een getal van 150 leerlingen bezocht wordt.
ELKOMSCHE-DIJK, E lkdmsche- d i jk , E llekomsche-d i jk of E lleküm- .
sche- d i j k , dijk op den Veluwenzoom, prov. Gelderland,
Deze dijk loopt door weiland tot den IJssel, strekt zieh van Eikum
tot Doesborgh uit en dient tot grooten weg voor de stad Doesborgh.
ELKUM, d. op den Peluwenzoom, prov. Gelderland. Zie E lk om .
ELKUMSCHE-DIJK, dijk op den Veluwenzoom 7 prov. Gelderland.
Zie E lkomsche- d i jk .