was een hooge käap om van daar de zee wijd en breed te kunnen ont-
dekken. De meeuweneijeren waren er bijna onlelbaar. Niemand mögt
ze inzamelen , dan alleen de Bastelein of zijne dienaars ; doch deZe
inzameling, waarmede men in Mei begbn, mögt niet langer dan tot den
24 Junij duren. Men vergaderde ze meest,’ om op Texel en vooral te
Amsterdam te verkoopen; ook werden zij wel als een smäkclijk'gescbenk
verzonden. Het voordeel was alleen voor den Kastelein, die hieruit een
goed inkomen , hui ten zijn jaargeld had, doch hög meer van de opbrengst
der konijnen trok.
Eijerland , onder welke henaming men thans zoo wel het voormalige
Buitenveld als O u d -Eijerland verstäat, strekt zieh N. N. 0. van
Texel uit en grenst N. aan het Eijerlandsche gat, waardoör het van het
eiland Vlieland gescheiden wordt; 0. äan de läagwäterlijn , tot längs de
palen van den noorderdijk Van Texel ; Z. aan de lirhietpalen , längs den
Ruigendijk, die vroeger de polders Oosterend, Waal en Bürg, als-
mede het Köijgerveld , tegen overstrooming beveiligdert ; en W. aan de
Noordzec , in welke ten N. W. van het Eij e rlah dshuis de zöo. ge-
vaarlijkc Eijerlandsche grondeii liggen. Zie dat woörd.
Dit gehecle E i j e r l a n d , met duinen stranden en aänwas , heeft eene
oppervlakte van 8000 bunders, zijnde het | gedeelte van het 'eiland
Texel, wclks noorder-uiteihde het vormt. Yan deze üitgestrektheid
behoorden de westelijke en noordelijke duinen en stranden , ter grootte van
2200 bonders, aan de provincie Noordhollahd; de overige, zijnde’ do-
maniale gronden, welke door genommerde pälen begrensd w aren , had-
den , volgens den kädastralen legger , eene oppervlakte van'B807 bund.
98 v. roed. 83 v. eil. waarvan 2863 bunders' kwelderlanden wären,
die als weide gebruikt werden, fl)
Vroeger werden“ deze kweldergronden met de oostelijke'slikken en
aanwassen door het Dömeinbestüur verpacht. De läätste verpaobting,
in dric percelen, door de Permanente Commissie van het Amortisa-
tie-syndikaat gedaan, had plaats den 24 Jähuärij 1833. De per'ce-
len waren: a. E ije r la n d s h u is ,* met" binnengronden , diiinen en een
gedeelte van het BuitenVeld , groot, bij 'räming,: 180 minders;
6 . Zanddij ksh uis , grenzende N. ään per’ceel a^Van d e nZw a rte n
. paa 1 in de Oosterduinen längs de grbote' zwen näär W ö lth e rd u in , en
Z. aan perceel c , bij paal b onder ' den Zanddijk , bij' raming grobt
1022 bund.; c. K w e ld e rb e e k hetwelk N. grensde a'än,' paal b en de
Scheid-zwen , liggendeN. vän de Oöster-bdllen of Directiekeet, Z, aan de
' palen bijden R u ig e n d ijk en paal 1 2 bijkwelderMaikedutn. D irk je -
Ma ik ed u in en de vallei, Nederländen genaamd, als ongans be-
schouwd, werden afzonderlijk gebruikt, Vermits het bij art. 32 der
voorwaarden van verpachting bepaäld was , dat de Kob gerdui n e n ,
S lu f t e r - b o l le n enz. alleen met getuurde Schapen en geen ander vee
beweid mogten worden. Dit derde perceel Kwelderbeek was 1363
bund, groot.
De gezamelijke 3863 bund, land Werden Vbor den tijd van Z c s
achtereenvblgende jaren verpacht, en wel het' perceel Eijerländs-
h u is voor 980 guld. De pachter hield er, gediirende het laatste jaar
zijner pacht , 220 schapen , 33 runderen en 7 paarden , welke laät-
Sten tot het binnenrijden Van het hooi en ten dienste der strandvon-
derij gebruikt werden. Het perceel' Z än d d ijk sh ü is , met Zand-
(1) Bij nadere opmeting is bevonden dat het Eijebeand eene grootte van S852 .band. 98 r , r . 91
r . eil. bevatte.
diiksboe aan de noordzijde van de Roggesloot «u aen berdei>-
hutie bij de Doodemansbollen Z. van de Roggesloot, bragt
1340 guld. aan paclit op, er werden 800 schapen , een paar paarden en
melkkoeijen, jong vee enz. gehouden. De pachtprijs van Kwelderbeek
met een berdershuisje op de O o s.t e r b o 1 l,e n aan de slufter van
dien naam was 2140 guld.; de hoeveelheid van het hier gehoudene vee
was 1230 schapen, 3 ä 6 paarden en 20 siuks runderen. Het toen-
mabge personeel dezer drie pacjithoeven, met twee berdershuishou-
dingen bestond uit 23 ä 30 personen. De vijf huisgez. vonden hun middel
y a n bestaan in de schapenfokkerij , het rapen yan eijeren, het vangen
van konijnen (hoezeer.de pigenlijke uitsluilende duinmaaijerij, pver-
eenkoinstig Kopinklijk beslujt van 1 Aug. 1823 , afgesphaft >vas) en de
strandvopderij.
Meermalen; ondertusseben was bet denkbeeldgeopperd gewprd,en, om het
Buiten veld te bedijkep ; zooals onderanderen in het jaar 1733 door den
Heer R e e s d e k t » e n B e r g e r , toenmaals wopnachtig op Brakenstein, tus-
schen het Oude Schild en den B.nrg, op Texel. Eindelijk kwam dit
ontwerp in 1835 op eene veel grootere schaal tot stand, ten gevolge
van een, door eene vereeniging van vier personen, aan Z. M. daartoe
gerigt verzpek. Öp den 21 Februarij van dat jaar namelijk, werd het
geheele E i j e r l a n d , tegen eene koopsom van 90,000 gülden , in twaall
jaarlijksche termijnen te betälen , met 2 j percent interest voor het
onbetaalde , te rekenen yan 1°. Januarij ,1835 , in vollen eigendom
overgedragen aan de Heeren P a u l u s L a n g e v e l d Kz., te Giessendam ,
iW iL L E jx L a n c e v e l d , Kz.,, te Hardinxveld, M a r c e l l u S I . e e n d e r t P l o o s x e r
te Ameide, alle drie aannemers van .puhlieke werken, en den Heer
N i c o l a a s J o s e p h u s d e C o c e , .Handelaar te Rotterdam.
De overdragt geschjedde , als tiendvrije eigendom, op den voet als
E i je r l a n d en :het Bjiitenveld door het Rijk bezeten waren, en onder
de gewone voorwaarden yan eigendomsovergang met het regt yan jagt
en; visscherij. De koopers waren gehouden, .de gekochte ,en daartoe
geschikte gronden binnen acht jaren te bedijken , na vooraf de plans
dier hedijking, ter goedkeuring, aan het departement van Binnenland-
sche Zaken te j hebben i ngezonden, en onder verpligting, om zieh te
onderwerpen aan . alle verordeningen , welke, ten opzigte van het bedijken
, tqen reeds bestonden of nog gemaakt mogten worden (1). Zij
moesten de duinen op de domaniale gronden door helmplanting onder-
houden. De Staat of het Domein behield aan zieh het regt van over-
, pad voor wagens , paarden of voetgangers, naar de door aanslib te
yerkrijgene gronden buiten de. limiet van het verkockfe, zonder eenig
bezwaar of onderhoud voor den Staat; alsmede eene vrije yaart op de
daar te .stellen kanalen, zonder eenige betaling van ondprhoud, of
tollen van vaarten, bruggen of sluizen. Inzonderheid waren er bij het
koopcpntract bepalingen gemaakt, emtrent den van oudsher bestaanden
ppstrid naar het Eijprlwndshuis en de gemeenschap met de ppstschuit
van Vlieland , als ook den bijstand , zoo aan den posliljon, als aan jde
schippers te verleenen.
'Nadat op dezen voet de overdragt, geschied was, , rigtten de ¡Heeren
koopers , . met andere, geassoeieerden ,, eene Maatschappij op, onder den
naam van : Societeit van Eigendom van Eijerland, en onder het <>n-
middellijk beheer der drie eerstgenoemde Heeren, als deskundigen; voorts
(1) Tot bet jaar 1860 geraet E ijb rlA N » vrijdom ran grondlastetv