GEESTWATER, voorm. water in Rijnhmd, prov. Zuid-Holland,
dat gedeeltclijk in den Lisserpolder ingcdijkt is.
Het komt onder den naam van G etrewat voor in eenen brief van
Keizer Otto I , van het jaar 948, waarbij bij bet koninklijke regt
van visscherij , zoo als bij het noemt, in dit water , aan de kerk van
Utrecht toestaat, te gelijk met eene rente , die gemeenlijk kogge-
schuld genoemd werd.
GEETEREN , naam , onder welken de buurs. Geesteren , in Twenthe,
prov. Overijssel, op sommige kaarten voorkomt. Zie G eesteren.
GEEUW (DE), vaart , prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet. Idaar-
deradeel, arr. Leeuwarden, kant. Rauwerd, welke, ten 0. van Grouw,
uit de Graft, in eene oostelijke strekking, naar het Kruiswater en de
Wyde-Ee , in Sraallingerland, loopt.
GEEUW (DE), water, prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet. Idaar-
deradeel, 0 . van Grouw.— Het is eigenlijk een in ham van het Pihmeer,
die, door de Geeuwsloot, met het Tjaardsmeer in verbinding Staat (1).
GEEUW of Gebw, meer, prov. Friesland, kw. Westergoo, griet.
Hemelumer-Oldephaert-en-Noordwolde, N. 0. van Warns. Het staat
door Houtendam en de Rienster-graft met de Morra, door Emedam
met het Flait, en door de Seinsloot met de Kleine-Sein in verbinding.
GEEUW (DE), Geb of Gebw, breed vaarwater, prov. Friesland,
kw. Westergoo, griet. Wymbritseradeel. Het neemt eenen aanvang bij
de stad Sneek, en loopt, in eene zuidwestelijke strekking, naar Ylst,
waar het zieh in de Wymers enz. ontlast.
GEEUW (DE) of Gebwb, meertje, prov. Friesland, kw. Westergoo,
griet. Wymbritseradeel, 8 min. N. van Idsega, bebbende gemeenschap
met de Idsegasterpoelen en de Joo of Joe.
GEEUWSLOOT (DE), water, prov. Friesland, kw.. Oostergoo,
griet. Idaarderadeel, dat uit de Geeuw voorkomt, en eerst met eene
noordelijke, dan met eene westelijke en eindelijk weder met eene
noordelijke rigting naar het Tjaardsmeer loopt.
GEFFEN , gem. in de Meijerij van 's Hertogenbosch, kw. Maasland,
prov. Noord-Braband, Eerste distr., arr. ’s Hertogenbosck, kant. Oss,
(1 k. d., 9 m. k., 1 s. d„, 26 ged.); palende N. aan de gem. Oss,
0 . aan de gem. Heesch , Z. aan Heeswijk , W. aan Nuland.
Deze gem. bevat, behalve het d. G effen , ook nog de geh. Berg-
s t r a a t , B ro e k s tra a t, den E l s t , K e rk ro t, P a p e n d ijk en
R u n s t r a a t , en beslaat volgens het kadaster eene oppervlakte van 1406
bund., waaronder 1368 bund. 4 v. r. 81 v. ell. sehotbaar land, telt
'177 h., bewoond door 208 huisgez., uitmakende eene bevolking van
1046 inw., die meest hun bestaan vinden in den landbouw. Ook heeft
men er eenen korenmolen, eenen oliemolen, [eene brouwerij , en eene
aardappel-jeneverstokerij. Vroeger moeten er in deze gem. nog eene
of twee brouwerijen bestaan hebben.
De landerijen bestaan uit akker- en weiland, op. eenen zandigen
doch goeden bodem. Zij worden door de ingezetenen met zorg be-
handeld , en brengen daardoor dan ook goede. vruchten en ruime
voordeelen op. De wegen zijn meestal in eenen goeden staat; alleen
zij, die naar de Maasdorpen leiden, zijn gedurende den winter door
het water gewoonlijk onbruikbaar , weshalve men over Oss derwaarts
moet. De straatweg’ van ’s Hertogenbosch naar Grave, werd in 1820
ft) Door dit art', en het art. Ge e uw s lo o t verv allen de beide op biadz. 4SS abusivelijk vooriio-
mende art. Gauw en Gauwksloot.
nrootendeels gelegd over de woeste gronden van Geffen. Thans is ter
Wederzijden alles reeds ontgonnen. De landlieden behartigen deze meuwe
gronden zonder de oude landerijen te verwaarloozeu , of daaraan iets
te onttrekkcn. Ruinier gegoed, dan de Meijerijsche landlieden meestal
zijn , kunnen zij beter voorschotten lijden, om den grond te bemes-
ten. De akkers zijn met schaarhout omringd, en alzoo beveiligd
tegen gure winden en koude nachten. Men mest er vele varkens,
die te % Hertogenbosch ter markt gebragt worden. Met uitzondering
der meest noodzakelijke ambachtslieden en winkelnering, bestaat de bevolking
uit boeren , aan wie den naam door de rondom liggende dorpen
nagaat, dat zij wat steeg zijn, om hier de eigen uitdrukking te bezigen.
De inw., die hier, op een twintigtal na, allen R. K. zijn, en
onder welken men 780 Cominunicanten te lt, malten eene par. u it,
wclkfc tot het vic. apost. van 's Hertogenbosch, dek. van Oss, be—
hoort, en door eenen Pastoor bediend wordt. Eenige jaren na de ver-
overing van ’s Hertogenbosch, in 1629, was de Pastoor G erardbs vam
Amstee genoodzaakt zieh te verwijderen , als te zeer bekend en gehaat
zijnde bij de Prolestantsche overheid. De R. K. inw. werden, gedurende
eenige jaren, van tijd tot tijd bezocht, en zoo veel mogelijk bediend
door onderscheidene Zendelingen, Minderbroeders uit het klooster
van Megen, die doorgaans, bij de regering onbekend zijnde, zieh in
vreemd gewaad beter konden verborgen houden. In 1664 is voor de
R. K. gem. van N u la n d en G effek , als vasten Bedienaar van die
pastorijen, door den Yikaris H obbraken toegezonden P. J ohannes van
Der H eyden , en , na hem, door den Vikaris' S teyaart , in 1695,
P. L bcas H oebens , beide Minderbroeders. Sedert de dood van den laatste
is de pastorij wederom door wereldlijke Priesters bekleed geworden.
De Herv., van welke men er 11 aantreft, worden tot de gem. van
Oss-Heesch-Berchem- Geffen-en-Nuland gerekend.
De Israeliten, die hier 6 in getal zijn , bebooren tot de ringsynagoge
van Oss. — Men heeft in deze gem. eene school.
De gem. Geffen is eene heerl., die in het jaar 1364, uitgezonderd
de hooge heerl., door Hertog W enceseabs en de Hertogin J ohanna,
uitgegeven werd, terwijl e r, in 1444 de regten van den Heer, door
P hilips II, Hertog van Braband, uitgebreid fen bevesligd zijn. In
1861 is de hooge heerl. erfelijk verkocht aan Jonker Gérard van
V laderacken , die de middelbare en läge heerl. bezat. In het midden
der vorige eeuw was zij het eigendom van den Heer J an L odewijk Gramer ,
Scbepen en Raad van ’s Hertogenbosch, wiens weduwe A leida de G roü-
lart , haar nog op het laatsj, dier eeuw bezat ; terwijl zij in bet begin
dezer eeuw toebehoorde aan W. G. de S üa b z , wed. V ersteh. Thans
wordt deze heerl,, welke, tot het jaar 1803, hoog, laag en middelbaar
regtsgebied gehad heeft, in eigendom bezeten door den Heer Jonkheer
Antonie Martini van Geffen , woonaclitig te Esch.
Het d. G e ff en , ligt 2J u. N. 0. van ’s Hertogenbosch, !§ u. Z. W.
van Oss, Men telt er, in de kom van het d., 20 h. en 120 inw.
De oude parochiekerk, 1 welke onder aanroeping Van de H. Maria
Magdalena , was ingewijd , is , nadat zij , sedert het midden der ze-
ventiende eeuw , aan de Herv. had toebehoord, in het jaar 1802 , aan
de R. K. terug gegeven, die haar, door het aanwenden van aanmer-
kelijke kosten , weder tot hunne godsdienstoefening hebben bekwaam
gemaakt. Deze kerk is een schoon gebouw, op twee rijen pilaren
rüstende. De toren is hoog en zwaar, zijnde gedekt met eene läge
spits of kap , die maar vier zijden heeft.