"34 E ED .
dal zij tlians slecbts uit 16 zielen bestaat. In 18115 is de kerk en
pastorij aan de R, K. verkocht. De eerste Predikant in de gem. Erde
is geweesb Jo h a n n e s M o r r i s , die er reeds in 1648 moet gestaan heb-
ben , ofschoon de kerk eerst een paar jaren later werd ingewijd. —
De laatste eigen Predikant in die gem. was D a n ie l J a c o b e s D r e s z e l a e r ,
die, wegens gebrek aan bezoldiging, bij den inval der Franschen,
zieh genoodzaakt zag een beroep naar Zuid-Beveland aan te nemen.
De R. K., die in deze gem. altijd in grooter getal aanwezig waren,
dan in andere plaatsen van dit distriet, gingen , zoo als reeds is aan-
gemerkt, voor een gedeelte te St. Laurens, maar meest. te Middelburg
, in Viaanderen , ter kerke, daar zij ook grootendeels in het
graafschap van dien naam woonden (1). Bij de kerkelijke organisatie
onder bet Fransch bestuur, werden, zij tot de nieuw opgerigte^ R. R.
kerk van Aardenburg. onder het bisdom van Gent, gebragt, die' alzoö
talrijk genoeg werd , om binnen die stad eine kerk te stiebten.
Toen de kerk van E e d e doör de Herv., in 1818-,. aan de R. K. was
verkocht, werd hier eenen Kapellaan of Onderpastoor geplaatst. De
kerk werd op den 27 October 1818, door den Deken van Maldegem,
P. F o n te in , onder aanroeping van de Maagd M a r ia , aan de R. K. eere-
dienst gewijd. Bij Koninklijk besluit van 26 Augustns 1840 , is echter
de gem. van E e d e als afzonderlijke parochie, onderhoorig aan de pastorij
der tweede klasse te Sluis, erkend. De eerste Pastoor was J o h
a n n e s E v e r in k , die er nog Staat. De par., welke öngeveer 1200 zie-
len teit , behoort thans onder het Bisschöppelijk vicariaat van t fioir- fruU
tegenbosth , dek. van Hulst. _ .
Aangezien de kerk van E e d e , met de pastorie en eenige huizen, aan
de oostzijde van het watertje van dien naam stonden , maar de meeste
liuizen aan de overzijde gevonden werdenzoo was geen der namen
van de beide oüde parochien, op het nieuw ontstane dorp toepasselijk,
waarom het dien van gemeld watertje, de Eede, verkreeg.
De vier Doopsgez., welke onder deze gem. wonen , bebooren tot de
gem. van Aardenburg.
Het d. E e d e , meestal oJ E e uitgesproken , bestaat niet uit aan elkander
gebouwde, maar wcl aan elkander ervende huizen. Het loopt
door tot over de Belgische grenzen, alwaar het tot Middelburg , in
Vlaanderen, behoort. Het dorp is niet bestraat, maar aangenaam m
eene zandachtige, zeer boom- en boschrijke streek gelegen ;■ terwijl
het beider, altoos stroomend watertje, waarover vier bruggen liggen,
vöör de inwoners zoo aangenaam, als geriefelijk is. Tot de kom van
het dorp , voor zoo ver het op Nederlaridsch grondgebied ligt, behoo-
ren 1 1 0 h. en 600 inw.
Het kerkgebouw is niet groot of aanzienlijk, en heeft slechts eenen
kleinen bouwvalligen toren, van eenen bengel, doch niet van een uur-
werk, voorzien. i , ,
De school, die in het jaar '1824 gebonwd werd, is goed en tüchtig
, en wordt door elkander van 80 hinderen bezocht.
Andere openbare gebouwen b e s ta a n er te E e d e niet. Er zijn twee
windmolens , van welke de eene, de B ie z enm o len , bijna een half
uur van het dorp, geheel op de grenzen, ligt.
Er worden twee kermissen te E e d e gehouden, de eerste, op den twee-
den Pinksterdag ; de andere, op St. Pietersdag.
(I) Hnone hiiwelijtcn morsten e ie n v e l , om borgfrlijk vottig te z ijn , in do Hèivormde kerk te
E eds roltrokkcn worden.
E E D .
Den 7 Januarij 1831 viel bij dit d. eene schermutseling voör tusschen
een detachement van bet 2e bataillon der 8e afdeeling Infanterie en de
Beigen , waarbij van onze zijde een Onderofficier sneuvelde ; den 16
Februarij van datzelfde jaarhad er weder, eene schermutseling tusschen
dezelfde troepen plaats , waarbij een Soldaat en de Hoornblazer A d r i a -
nu s d e P o t t e r gewond werden , welke laatste , lioewel in de lies ge-
kwetst zijnde, evenwel den stormmarsch bleef doorblazen, waarvoor
hy later van Mevrouw J. A. G e r l a c i t i s , douairière de H o c b ep ie d ,
eene meerschuimen j met zilver gemonteerdé tabakspijp ten gesehenk
ontving, met het eigenaardige opschrift : Dal zijn ze die Wilhelmus
bluzen.
De gem. E e d e heeft geen wapen.
EEDE, water in Staats-Vlaanderen, in het Vrije van Sluis, prov.
Zeeland, arr. Mtddelburg, kant. en distr. Sluis, gem. Eede.
Het draagt veelal den naam van rivier ; doch volgens den kundigen
A b U t r e c h t D r e s s e lh d is (1), verdient het dien naam niet. Het heeft
zijnen oorsprong uit eenen heuvel in het Maldeghemveld, bezuiden
Maldeghem , in de Belgische prov. Oost-Vlaanderen (2), loopt met eenen
duiker onder het Belgische riviertje de Lieve door, en komt, na
eenen körten loop, op Nederlandschen bodem, op welken het door
het dorp en de gem. Eede, die daarvan bunnen naam ontleenen , in
de volle lengte, vloeit.
In vorige tijdeu was de bedding wel 300 eilen oostelijker, en wa-
•terde het uit längs Aardenburg, door de Aa r d e n b u r g e r - h a ven en
het G o x ijsch e -g a t, in de Noordzee; maar toen, in het jaar 1701,
de haven van Aardenburg werd töegedamd, iS het door den beroemden
G o e h o o rn , längs de Elderschans en de Kruisschans, naar Sluis afge-
leid , waar het voorts door de kaai en haven in het Zwin stört; maar
ook op drie plaatsen , door sluizen kan opgehouden worden. Het be-
gint op sommige tijden van het jaar, onafhankelijk van regen, te
vloeijen; maar bij overvloedigen regen, zweit het soms zoo zeer, dat
de gem. Eede en omliggende streken met overstrooming bedreigd
worden * en men de alarmklok luidt, ten einde d it, zoo veel mogelijk ,
te beletten.
Het water is zoetcr en helderder dan anders in het Yierde Distrikt
van Zeeland gevonden wordt ; zoo als er ook waterplanten (nymphen,
water-iris enz.) in groeijen , die anders daar niet te vinden zijn. Het
is dus voor de streken, welke het besproeit, in drooge jaargetijden,
eenen zegen , en wel voornamelijk voor de stad Sluis, wier inwoners
daardoor nooit gebrek hebben aan water, even goed tot drinken als
tot wasschen geschikt. Door het toehouden der uitwaterings-sluizen
kunnen de vesten te Sluis voor het grootste gedeelte,. met zoet water,
vol gezet worden , zoo als zelfs nog in de onlusten met Belgie, in
1850 en later, geschied is ; ook kan men daarmede een groot gedeelte
van den omtrek dier stad onder water zetten.
EEDE (BEOOSTER-), pold. in Staats-Vlaanderen, in het Vrije
van Sluis, prov. Zeeland. Zie E e d e (O o s t e r - ) .
(1) Distriet S lu is in V l a a n d e r e n b l. 20.
(2) De heuvel, waaruit d it watertje ontspringt, bestaat u it zeer zware leemaarde, en is omringd
door dorre zandvelden. De broouen der Eedb vertoonen zieh als sa tte slijkvlekken aan de zijden
b e rg s , worden lager bij den voet plasjes, vooral opmerkelijk by droog zomerweder; Terzamelfl®
zieh tot gootjes, worden eiadelijk beekjes, en Ioopen in eene sloot u i t , welke op körten afstand h e t
r iyiertje vormt.