en ruim 800 inw. telt, die nicest hun. bestaan vinden in de Vecnderij,
den landbouw en de veeteelt. Hier wonen veel schippers, die des
zoiners hoofdzakelijk de Zuiderzee bevaren en ’s winters hier opleggen.
Zij gaan en komen , vroeger door de aldus genaamde Oostermoersche-
vaart of Hunse , nu door het Groninger zoogenoemde Nieuwe-Stads-
kanaal.
De inw., die bier alien Herv. zijn , maken eene gem. u it, die tot
de klass. en ring van Assert behoort. De eerste, die hier het leeraar-
aiubt heeft waargenomen, is geweest G erhardds C o c k , die in het jaar
1697 herwaarts kwam, en in het jaar 1705 naar Emmen vertrok. Het
beroep geschiedt door den kerkeraad , na de mansledematen te hebben
gehoord. De kerk is met de pastorij , voor weinige jaren nieuw ge-
bouwd, ter vervanging van andere^ die, hoezeer eerst in het jaar 1707
gebouwd, echter zwak en verlStea^waren. Zij heeft geen toren , maar
de klok hangt in eenen eikenboom.
De dorpschool wordt door een gemiddeld getal van 70 leerlingen
bezocht.
GASSELTER-NIJEVEENSTERMOND , geh. in Oostermoerderding-
spil, prov. Drenthe, a rr,, judic. en adm. kant. en 4. u. O. van Assen,
gem. en 1 u. 0. N. 0 . van Gasselte, nabij Gasselter-Nijeveen ,
waartoe het behoort. A iit 2oh IlffinW.
Men heeft er eene school, die gemiddeld door een getal van 80 leerlingen
bezocht wordt.
, GAST (DE-) of d e G a a s t , hoogte in lict Jf^cstßvkwQiTticv der prov.
Groningen, onder Zuidhom, die inzonderheid door haren hoogen zan-
digen grond met rolsteenen , en hare vruchtbaarheid , te midden der
klei- en der läge landen gelegen , zeer bekoort.
Zij lag ten tijde , toen men zulks onderzocht, 8 eil. 5 duim boven
het toenmalig waterpnnt van het trekdiep en wordt verdeeld in Ooste r-
G a s t en W e s te r-Ga st.
GAST (DE), onbehuisde, lange kleistreek in Westerwolde, prov.
Groningen. Zie G aast (D e) .
GAST (GROOTE-), d. in het Westerkwartier der prov. Groningen.
Zie G ro o te-G a s t .
GAST (LUTKE-) o f L d t je -G a s t , d . i n h e t Westerkwartier d e r p r o v .
Groningen. Zie L u t k e -G a s t .
GAST (OOSTER-), h e t o o s t e l i jk e g e d e e l t e v a n d e G a s t , in h e t Westerkwartier
d e r p r o v . Groningen. Zie G a s t (D e ) .
GAST (UDEN-), onbehuisde, läge kleistreek in Westerwolde, prov.
Groningen. Zie G aast (D e ),
GAST (WESTER-), het westelijke gedeelte van d e G a s t , in het
Westerkwartier der prov. Groningen.
Op deze hoogte plagt de geregtsplaats van Oosterdeel-Langewold te
zijn. Het landvolk verbeeldt zieh er nog gedurig des nachts vuur en
rook te zien, ten gevolgc van het verbranden en dooden van een
en twintig menschen, die, in het jaar 1731 en 1732, als beschul-
digd van sodomie, bij vonnisse van den Heer R . de M efscre van Faan,
als GrictmaD van Oosterdeel-Langewold, tot den dood werden veroor-
deeld. In de älgemeene opinie werden velen hunner beschouwd als
onschuldig en als het slagtoifer van de heerschzucht van de M epsche.
Vermits dit regtsgeding voorviel, vöör de oprigting van het Provinciale
Hof in 1749, zoo viel er geen appel van het voorschreven vonnis. Deze
regtspleging heeft zulk eenen diepen indruk op het volk nagelaten , dat
de naam van de M epscde van Faan heden nog onder hen een algemeen
tifgrijzen verwekt, en het landvolk nog dikwijls het vuur des brandstapols,
op uren afstands, rneent te zien branden. Zie verder over deze regtoefening
'het art. B i jm a . Tot in het jaar 1824 stond te dier plaatse nog
eene kaak (geesselpaal), even ten W. van den straatweg, op het hoog-
ste gedeelte der G a s t .
GASTEL, d. in het markgr. van Bergen-op-Zoom,, prov. Noord-
Braband. Zie G astee (O od- ) .
GASTEL, voorm. d., thans een geh. in de Meijerij van ’s Hertogenbosch,
kw. Peelland, Herde distr., arr. en 4-J u. Z. Z. W. van Eindhoven
, kant. en 3-J u. Z. W. van Asten, gem. Soerendonk-Sterksel-en-
Gastel, | u. Z. W. van Soerendonk; men telt er 35 h. en 200 inw.,
die meest hun bestaan vinden in den landbouw. De grond is ligt
zand, dat bij de minste regen slijk wordt, en bij de geringste droogte
aanmerkelijk veel stof opgeeft; uit den aard bestaat de bodem uit dorre
beide en zure broeklanden ; de granen en veldvruchten , welke hier gebouwd
worden, zijn rogge, boekweit en haver, alsmede veel spurrie,
tot voeding van het vee, bij gebrek aan weiland.
De inw., die, op 7 na, alle R. K. zijn, behooren tot de par. van
Budel. — De 7 Herv., die hier wonen , behooren tot de gem. Budel-
en-Gassel. Yroeger stond hier eene kapel, aan den H. C ornelius toe-
gewijd , welke is afgebroken; terwijl op de plaats , waar zij gestaan
heeft, eene school is gebouwd, die door een gemiddeld getal van
30 leerlingen bezocht wordt.
Dit d. behoorde vroeger onder de har. van Kranendonk en maakte
met Maar he ze en S o e r e n d o n c k eene dingbank uit.
GASTEL, par. in het apost. vic. van Breda, dek. Bergen-op-Zoom,
met ongeveer 2900 zielen.
Men heeft in deze par. eene kerk, te Q u d -G a s te l, welke door
eenen Pastoor en twee Kapellaans bediend wordt.
GASTEL (NIEUW-), geh. in het markgr. van Bergen-op-Zoom,
prov. Noord-Braband, Vierde distr., arr. en 5 u. W. ten N. van
Breda, kant. en 1 u. N. W. van Oudenbosch, gem. Oud-en-Nieuw-
Gastel, 5 u .. N. van Oud-Gastel.
Het was voorheen een welvarend d., maar is in den tachtigjarigen
oorlog geheel afgebrand, en sedert niet weder opgebouwd , zoodat het
thans slechts bestaat uit eenige huizen, die, längs den dijk van den
Dintelstroom, van elkander verstrooid liggen.
De R. K., die er wonen, worden tot de par. van Gastei gerekend. —
De Herv., die men er aantreft, behooren tot de gem. van Oud-en-
Nieuw-Gastel. — Men heeft hier eene school.
GASTEL (NIEUW-), eigenlijk H e er - J aesrakd , pold. in het markgr.
Bergen-op-Boom, prov. Noord-Braband, Vierde distr., arr. Breda,
kant. Oudenbosch, gem. Oud-en-Wieuw-Gastel; palende N. aan den
Dintel, 0. aan. de Oudenbossche-haven, Z. aan den Polder van Oud-
Gastel en de Yliet, W. aan den Oud-Prinslandschenpolder.
Deze pold., die voor de eerste maal in het jaar 1551 bedijkt ,• en
daarna weder ondergeloopen is, werd in het jaar 1591 andermaal
beverscht. Hij beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van
1745 bund. 70 v. r. 1 v. eil., en wordt door vier sluizen op den Dintel
van het overtollige water ontlast. Hetland ligt van 3 palmen beneden
tot 8 palmen boven A. P. Het polderbestuur beslaat uit eenen Dijkgraaf,
die tevens Penningmeester en Secretaris is, en twee Gezworenen.
GASTEL (OUD-), d. in het markgr. Bergen-op-Zoom, prov. Noord-
Braband, Vierde distr., arr. en 3 u. W. ten N. van Breda, kant.
IV. D e e l . 29