het Slijk, 0. aan den Vinkswaard, N. 0 . aan liet Hoogeland, Z. 0.
aan de Biezen, Z. W. aan Bloemendaal.
GRASPEEL , geh. in het Land-van-Ravestein, prov. Noord-Bra-
land, Eerste distr., arr. en 6 u. 0. van ’s Hertogenbosch, kant. en
1 | u. Z. Z. W. van Grave, gem. en 18 min. M- M. 0. van Zeeland;
met 280 h. en ruim 1700 inw.
GRASPOLDER, pold. in Staats-Vlaanderen, in het Vrije van Sluis,
Land van Kadzand, prov. Zeeland, arr. Middelburg, kant. en distr.
Sluis,' gem. Zuidzande. Deze pold. is het zuidelijk deel van den
Crubeke-en-GraspoIder. Het dijkje, dat oudtijds misschicn beide pol-
dertjes scheidde , is reeds lang verdwenen. De G r a s p o l d e r grenst dus N. aan
den Crubeke-polder, 0. en Z. aan den St. Joris-polder, W.aandenAnt-
werpen-polder. Hij is groot 10 bund. 20 v. r. 32 v. eil. Zie voorts
C r UBEKE-EN-Gr ASPOLDER.
GRASSE, geh. in de heerl. Elter, grooth. Luxemburg. Zie G r a s s
e r h o f f .
GRASSE, kl. eil. in Oost-Indie, tot den Moluksche-Archipel behoo-
rende, N. 0. van Oby.
GRASSERHOEF, G r a s s e of G r a s h o f f , geh. in de heerl. Elter, grooth.
Luxemburg, voorm. kw. en J u. 0. Z, 0. van Arlon, arr. en 3 u.
W. N. W. van Luxemburg, kant. en gem. Steinfort.
GRASWAL, eene der vijf afdeelingen van het Hoogeland, in debar,
van Asperen, prov. Zuid-Holland, arr. Gorinchein. kant. fernen, gem.
Asperen; palende N. aan den Eng , 0. aan het stadje Asperen en de
buitenwaarden tegen de Linge , Z. 0. aan Klein-Hoogeland, Z. aan de
vijf Heuvels, W. aan den Polder binnen den Tiendweg.
GRASWASSER, beek in het grooth. en de Belgische prov. Luxemburg.
Zij ontspringt 20 min. W. van het d. Differdingen, in de zooge-
naamde Breite-Grund (Fond-de-Gros), stroomt in eene noordwestelijke
rigting en valt, na het d. Reding in Hoog-Reding en Laag Reding
gesplitst te hebben , bij den molen van het Belgische d. Athus in de Kor.
GRATERHEIDE, beide in het Land van Falkenburg, prov. Limburg.
Deze uitgestrekte beide beslaat 6666 bund, en is van gemeen gebruik der
rondom, niet alleen in het voormalige staatsge’bied 's Lands van Valkeü-
burg, maar ook in het Guliks en Oostenrijks gebied , gelegene dorpen.
Aangaande deze heide , benevens de reden waarom zij dus genoemd
en de aanleiding welke aan een der vorige Landheeren daartoe gegeven
z ij, om ze dns in gemeen gebruik te doen dienen , worden onder
de landlieden aldaar vele dingen verhaald, voor welks echtheid men
niet zou durven instaan. Zoo wil men onder anderen , dat Z u e n t ib o l d ,
Hertog van Neder-'Lotharingen, bastaardzoon van den Duftschen
Keizer A r n o l d , welke te Born, zijne hofhouding had, en door zijn
woest en brooddronken gedrag , zijne onderdanen , doch vooral de in
de nabijbeid van zijn slot gelegene gemeenten , veel overlast berok-
kende , en door het teugelloos jagtvermaak, niet zelden, hunne veld-
vruchten vermeide, in een oogenblik van leedwezen over dit bedrijf,
aan tafel zittende, een zijner pages last gaf te paard te stijgen , en
voör het eindigen van den maaltijd, de grootstc mogelijke oppervlakte
van deze heide om te rijden, onder bepaling, dat de in den om-
gerodenen kring gelegen gronden, toen een rijksdomein , aan de hier na
te noeme ¡jemeenlen, bij wijze van schadevergoeding , zoude worden
geschonken. Men weet dat deze Z c e n t ib o l d , nabij Elsloo, in het jaar
900 sneuvelde, de b'edoelde gift, zoude dus omstreeks dit tijdstip
dagteekenen. Yoorheen was, ten opzigta van deze heide, het aan deel,
dat ieder der drie gemelde Mogendheden daarvan hevat, nimmer door
grenspalen aangewezen; doch de inwoners der nabij gelegene dorpen
hadden van tijd tot tijd aldaar huizen gebouwd, en onderscheidene
stukken dezer heide gebroken en tot bekwaam bouwland gemaakt,
waarvan zij zieh alzoo den bijzonderen eigendom aanmatigden , zonder
daartoe eenig verlof te hebben ontvangen , en zonder van hun huis of
aangematigd land, eenige lasten te betalen. Diensvolgens zijn de drie
Mogendheden, de Keurvorst van den Palts, als Hertog van Gulik
gelijk ook de Keizer, benevens de Algemeene Staten, als bezitters
van het Land van Valkenburg, zamen overeen gekomen, om ieder van
hun Commissarissen derwaarts te zenden , die, in het jaar 1776, deze
G r a t e r h e id e door eenen bekwamen Landmeter hebben doen opnemen.
Er is eene geteekende kaart ontworpen , met oogmerk om, zoo het
scheen, de geheele heide te verdeelen , ten 'einde voortaan clk met
zijn eigen aandeel naar goedvinden konde handelen, wat hiervan
echter geworden zij , is ons niet gebleken.
Thans^ behoort deze heide geheel tot ons vaderland, en is bij eene
beschikking van het gewestelijk bestuur, verdeeld tusschen de gem.
Beek, Sittard, Born, Susteren, Grevenbicht, Stein, Urrnond en Elsloo;
hoewel deze verdeeling, ook in deze dagen , tot vele moeijelijkheden en
geschillen , heeft aanleiding gegeven,
GRATHEM , gem. in het Land van Thorn, prov. Limburg , dist. en
arr. Roermonde, kant. Weert (8 k. d., 9 m. k., 4 s. d.); palende
N. aan de gem. Nederweert, 0 . aan de gem. Baaxem , Heel-en-Pan-
heel, Z. aan Heel-en-Panhecl en Ittervoort, W. aan Hunzel.
Deze gem. bevat het d. Gr a them, benevens de geh. Kelpen en
01er. Zij beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van
2107 bund,, waaronder 2049 bnnd. 88 v. r. 97 v. eil., belastbaar land-
telt 172 h., bewoond door 188 huisgez., uitmakende eene bevolkino-
van 1000 inw., die meest hun bestaan vinden in den landbouw. °
De inw., die hier allen R. K. zijn , maken eene par. uit, welke
tot het vic. gen. van Limburg, dek. van Roermonde, behoort, en
door eenen Pastoor en eenen Kapellaan bediend wordt. — Men heeft
in deze gem. eene school.
Het d. G r a t h em ligt 2 u. W. Z. W. van Roermonde, 2 | u. 0 . Z.
0. van Weert, aan de Meer. Men telt er in de kom van het d"
87 h. en 490 inw.
De kerk , die aan den H. S e v e r in ü s toegewijd is , is een oud ruim
gebouw , met toren en orgel voorzien. Men heeft in het jaar 1841
deze kerk met een zijpand vergroot.
De dorpschool wordt door een gemiddeld getal van 100 leerlinn-en
bezocht. 6
De kermis en jaarmarkt wordt jaarlijks den 24 October gehouden
Indien die met op eenen Zondag valt, in welk geval zij den vollenden
dag gehouden wordt.
GRATHEMER-BEEK of A a , riv. in de prov. Limburg, arr. Roermonde,
die, in de nabijheid vau het d. Grathem, de Ghoorbeek ver-
laat, voorts oostwaarts aanstroomt, en bij Wessem in de Maas valt.
GRATI, G r a t t i of G r a t t i e , distr. in Oost-Indie, op het Sundasche
eil. Java , res. en reg. JRassaroewang.
Men heeft in dit dist. een binnenmeer, Ra noe -Kl indoenpan
geheeten.
GRATIA'S HOOP, verl. kostgr. in Nederlands-Guiana, kol. Suriname,
Zie Garcia’s h o o p .