eene groote sluis, om van deze zijde de provincie, op het terrein der
Beerscne-Maas , des te beter onder water te kunnen zetten.
Men heeft binnen G r a v e , 896 h., welke gedurende de laatste vijf
en twintig jaren voor het grootsle gedeelte vernieuwd , aanmerkelijk
verbeterd en tbans in zeer goeden slaat zijn. Men telt binnen
de wallen ongeveer 2800 inw. De stad is van drie poorten voorzien :
de Maaspoor t , de Hampoor t en de Brugpoort. De Ham-
poor t is een deftig bomvrij gebouw, en kan met regt de schoonste
poort van Nederland genoemd worden. Zij is zoo groot, dal er, in tijd
van belegering, wel twee bataillons voetvolk in kunnen geborgen worden.
Men had te G r a v e eerlijds een fraai kasteel, alwaar de Heeren
v a n C uyk , gewoonlijk hun verblijf bielden, en waar Anoir, Hertog
van Gelder, in het jaar 1468 zijnen vader gevangen nam , dien hij
in den barren winter naar het kasteel te Buren liet vervoeren. Het was veel
ouder dan de stad, doch in de belegering van het jaar 1674, zeer be-
schadigd zijnde, heeft men het eenige jaren daarna , afgebroken , om
de vestingwerken der stad aan dien kant bekwamer te kunnen1 ver-
beteren. De stallen en voorpoort van dit kasteel zijn alleen overgeble-
ven. Van de stallen heeft men een wapenhuis gemaakt, waarin wapens
van allerlei aard voor eene belegering voldoende, in eenen goeden Staat,
voorhanden zijn. Op de y o o r m a l i g e plaats van het kasteel, thans
tot een bastion van dien naam gemaakt, heeft men ook in het wa-
penmagazijn der vesting, eeri zwaar kruidmagazijn. Van het kasteel
zelf is thans niets meer te onderkenncn, dan een kleine toren en spits,
zigtbaar aan het gebouw , waar tegenwoordig de voornaamste burgers
hunne societeit'houden. Het kleine kasteel, waardoorde Maas beschermd
werd, is , ter gelegenheid van het uitbreiden der vestingwerken längs
die rivier, ook ten eenenmale gesiecht.
Van twaalf straten , uit welken de stad G r a v e bestaat, loopen er
vier uit op een groot plein , rondom hctwelk vele goede huizen staan.
Het Stadhuis dat op de Markt Staat , is een fraai gebouw. Als
eene merkwaardigheid wordt daar een zilveren keteltje bewaard, het-
geen M a x im i l i a a n v a n E gm o n d , Graaf van Buren, te Tunis, op de
kust van Afrika, bij den krijgstogt van Keizer K a r e l V derwaarts,
heeft buit gemaakt en , in 1856, aan de stad ten geschenke ge-
geven. De Regering heeft onderscheidenen Vorsten en rijksgrooten
daaruit den eerewijn aangeboden. Midden om dit keteltje is benevens
het wapen der Heeren van Buren, in Ietters uitgesneden. D it k l e y n o e t
i s b t M a x im i l i a e n i o n c e g r a e f v a n B v e r e n v a n d e r o n g e l o v i g e i n A p r r i c a
GEWONEN EN DEN 28 DESEHB. A. 1856 DER STAT G rA E F GEGONEN. Ook vindt
men op -het stadhuis de eigenhändig geschreven' capitulatie van den
Maarschalk d e T d r e n n e , op welken de stad, in het jaar 1672, aan
de Franschen is overgegaan; alsmede eenen brief van den Hertog van
A l b a , aan de regering der stad, over het leveren van vivres aan de
Spaansche troepen.
De Hoofdwa cht , op de Markt, is vroeger eene Vleeschhal
geweest en deze was later onder het, stadhui.s , waar thans de gevan-
genen bewaard worden ; doch sedert jaren heeft hier geen vleeschhal
meer bestaan.
Van de beide jaarmarkten , die men er boudt, valt de snijmarkt in,
Maandag na den Zondag Judica of veertien dagen voor Paschen en
duurt eenen dag, op welken veel linnen, laken, vruchtboomen,
heesters cnz., verhandeld worden; de najaarsmarkt, Vrijdag voor
Allerheiligen en duurt eenen dag. De kermis , welke den eersten
Zondag in September begint en acht dagen duurt, is van niet veel
beteekenis, doordien er zelden, en dan nog weinige, kramen komen,
en er naauwelijks iets van eene kermis te zien is. Ook is er eene
wekelijksche graanmarkt.
Men heeft te G r a v e mede een Postkantoor en eene Station der
Paardenposterij.
De Roomsch Katholijk e Ke rk , op de Markt, aan de H. E l i z
a b e t h toegewijd, was voorheen een fraai kruisgebouw. Zij is gesticht
door J a n 1, Heer van Cuyk, en diens gemalin J u t h a v a n N a s s a u , die
daarvan gemaakt hebben eene collegiale kerk, stichtende daarin een
collegie van zes Kanunniken, onder eenen Deken. Met den opbouw
is een aanvang gemaakt in het jaar 1290 en zij is voltooid in het
jaar 1508. Het koor dezer kerk is in 1506 begonnen, en, na tien
jaren, namelijk in 1516, voltooid, door welken bouw de meeste goe-
deren dezer kerk weggeraakt zijn. Bij het zware beleg van het jaar
1674 door de Franschen, is het schip der kerk, door de menigvul-
dige kogels, .bij die gelegenheid er ingeworpen, onbruikbaar gemaakt
en diensvolgens afgebroken. Het spits van den hoogen toren werd te-
vens, zeer gehavend en het klokkenspel onbruikbaar gemaakt. Zij is
door de Hervormden, die baar destijds in bezit hadden, in het jaar
1759 , aanmerkelijk verbeterd en versierd. Gemelde Heer J a n v a n Cu y k
is, even als zijne opvolgers, in deze kerk begraven. Onder deze was
ook A r n o u d , Hertog van Gelder, ter wiens eere K a r e l de Stoute, Hertog
van Bourgondie, in deze kerk eene prächtige graftombe heeft opgerigt»
Bij het beleg der stad, in 1794, werd dit gedenkleeken deerlijk ge-
schonden. Het Staatsbestuur der Bataafsche Bepubliek bepaalde,
kort hierop, dat een nieuw in de plaats zou worden opgerigt, be-
staande in eene sarcophaag van geslepen arduinsteen , waarachter eene
naald rijst ^ op de naald is eene urne, ter zijde vaandels, wapenen
enz. Op een schild of tablet, aan de naald gehecht, leest men, in
gouden letteren , het volgende |
ARNAUD,
h e r t o g v a n G e l d e r la n d ,
DOOR ZIJNEN ZOON ADOLF
UIT DE REGERING GESTOOTEN EN
GEVANGEN GEZET,
VERVOLGENS DOOR CAROLUS AUDAX
VERLOST , EN DOOR BEHULP
VAN DE BURGERIJ DER STAD G r aVE
IN DE REGERING EN RET BEZIT
ZIJNER REGTEN HERSTELD
EN TEGEN DE WEDERSPANNELINGEN
VEEDEDIGD ZIJNDE ,
I S , NA PEZELVE OVERWONNEN
i . < • TE HEBBEN ,
ZIJN OVERBLIJFSEL ,
OP ZIJNE BEGEERTE , ALUIER
IN EEN AANZIENLIJK
PRAALGRAF BIJGEZET.
H l J STIERF DEN XXIII VAN
S p r o e k e lm a a n d
MCCCGLXXI1I
■V. D eel , 49