Deze pold. is, in hct jaar 1745, ondergevloeid, en bestaat thans uit
eenige schorren in den Roompot.
GRAVENHOLT (’S ), S charvenholt of S cranaholt , plaa ts voorko-
mende in de naatnlijst van de goederen der Utrechtsehe kerk, ten
tijde van O oibaldus , den twaalfden Bisschop van Utrecht. Men weet
thans niet, waar deze plaats gelegen was.
GRAVENINGUM, naam , zanicngesteld uit graven en ingumodnge,
d. i. veld of laud, dus zoo veel beteekenende als ’s Gravenveld of ’s Gra-
venland. Onder dezen naam komt zeker stuk weiland, buiten Utrecht,
onder de vesten dier stad voor , in eenen giftbrief van 722, waarbij
K abel M a b t e l zekere goederen schenkt aan W il l ib r o r d , den eersten
Bisschop van Utrecht.
GRAVENKEET (’S), huis of keet, prov. Zeeland, distr., arr. en
2i u. N, W. van Goes , kant. en 1 u. N. W. van Körtgene, gem.
Wissekerke-Geersdijk-’s Gravenhoek-en-Kampens-Nieuwland.
Dit huis heeft hären naam ontleend van W illem V , Graaf van
Holland en Zeeland, die, toen in het jaar 1382 de Vlietendijk door-
brak en Wissekerke ondervloeide, zelf in het eiland kwam, en bij
het werk eene keet liet opslaan, in welke bij zieh tot de Voltooijing
van het werk ophield.
GRAVENKREEK (’S), naam, onder welken de Krabbelireelt, prov.
Zeeland, iussehen Tholen en Philipsland, wel eens voorkomt. Zie
K ba b b ek r e ek . ■
GRAVENMACHER, s t . i n h e t balj. v a n Remich-en - Grevenmacher,
r e g t s g e b . Grevenmacher, g r o o t h . Luxemburg. Zie G revenmacher.
GRAVENMADE (’S), buit. in Helfland, prov. Zuid-Holland, arr.
en 1 u. Z. 0. van 's Gravenhage, kant. en 1 u. Z. W. van Voorburg,
gem. en J u. Z. 0. van Rijswijk, aan den straatweg van ’s Gravenhage
naar Delft.
GRAVENMADE (’S ), boerenhofstede, met een klein buiten of zo-
merverblijf daaraan verbonden , in Kennemerlandy prov. Woord- Holland
, arr., kant. en 1 u. Z. van Haarlem, gem. en 10 nain. W,
van Rennebroek, aan de trekvaart van Haarlem op Leyden.
Deze hofstede, welke men vermeld vindt in zekeren gunstbrief, ten
jare 1476 , door K arel de Stoute verleend, beslaat, met het daartoe
behoorende weiland, eene oppervlakte van 9 bund. 29 v. r. 60 v. eil.,
en wordt thans in eigendom bezeten hij X. X. Deyn , Logementhou-
der in het logement de Gele erde m an , onder de gemaente Ben-
nehroek.
GRAVENMOER (’S ), veeltijds ' s G ravemoer , ook wel ’s M oer gesehre-
ven, gem. bij de Langstraat, prov. Noord-Braband, Vierde distr., arr.
Breda, kant. Oosterhout (9 k. d., 14 m. k.-, 9 s .d .) ; palende N. aan
Raamsdonk en Waspik, O. weder aan Waspik, Z. aan Dorigen , W.
aan Oosterhout, dat daarvan door de Donge gescheiden wordt,
Deze gern'., die vroeger tot Zuid—Holland behoorde, bestaat uit den
S tra a ts c h e -B in n e n p o ld e r, den S tr a a ts c h e -B u ite n p o ld e r ,
den V a a r ts c h e -B in n e n p o ld e r en den V a a rtsch e-B u iten -
p o ld e r, benevens eenige onbedijkte landerijfen ; bevat twee wijken,
het Dorp of de S tr a a t en de V a a r t, beslaat eene oppervlakte van
813 bund.; telt 114 h., hewoend door 178 huisgez., uitmakende
eene bevolking van 880 inw., die meest hun bestaan vinden in de
scheepvaart, den landbouw en de kantwerkerijen, welk laatste beroep
door het vrouwelijk geslaeht der arheidende klasse algemeen b eo e fen d
wordt. Ook wordt hier jaarlijks veel- turf gestoken.
De Herv., die hier 800 in gctal zijn, maken eene gem. u it, welke
tot de klass. van Heusden, ring van 's Grevelduin-Capelle, beboort.
De eerste, die zooveel bekend is, in deze gem. het leeraarambt heeit
waargenomen, is geweest Goswun B e s t b n d i j k , die in het jaar 1610
herwaarts kwam en in het jaar 1616 , naar Dirksland vertrok. Het
beroep geschiedt door den kerkenraad, na verkregen handopening van
den Heer , die ook de agreatie heeft. •
De R. K., v®n welke men hier 80 telt,' behooren tot de par. van
Waspik. — Men heeft in deze gem. eene school. . , , ,
’s G r a v e n m o e r is eene hooge heerl., welke hoog , laag en middel-
baar regtsgebied plagt te hebben, .en vermoedelijk tot het oude
graafs. Strijen beboort heeft, waaruit zij , onder de erfgoederen der
Heeren van D e iv e n v o o rd e en P o l a r e n , in de dertiende eeuw , aan P h i l i p s
v an W a s s e n a e r is gekomen en vervolgens, door eene erfdochter uit het
huis v a n P o l a n e n , in dat v a n S p a n g e n overgegaan ; z i j n d e echter E n g e l b e r t
v an S p a n g e n , die in 1432 overleed, de eerste van dat geslaeht, drebe-
paald als Heer van ’s. G r a v e n m o e r vermeld staat; de heerljjkheid is m
dat geslaeht gebleven tot op P h i l i p s v a n S p a n g e n , m 1892, aan de
zweetende ziekte overleden , die ze verkocht had , zoo het schijnt, aan
het geslaeht v a n B r u b e s e ; want A g a t h a v a n B b e h e s e , Heer H e n r i k s
dochter bragt deze heerl. vöör of omtrent 1880, op baren man ,
N ic o l a a s v a n A s s e n d e i f t over. Z i j lieten die na aan hnnnen zoon
N ic o la a s v a n A s s e n d e l f t , die in 1601 overleed en gehuwd was_ met
P h il ip p o t* v a n d e r D e n n , deze kinderloos overlijdende, deden de heer-
lijkheid overgaan op hunnen neef A d am v a n d e r D e y n N i c s z . , daarmede
verleid den 4 Augustus 1602; sedert is zij meer dan twee eeuwen
door dit aanzienlijk geslaeht bezeten , tot dat ÄnAM F r a n s I a c o b A d r i a a s
Grave v a n d e r D e y n v a n ’s G r a v e n m o e r B e n t h o r n e n M a a sd am , Staatsraad,
Gouverneur van Zuid-Holland enz., die in 1823, bij openbare veiling
, verkocht aan Jonkheer X o h a n n rs d e C o e r t , wonende te Dordrecht,
die ze nog bezit.
Het d. ’s G r a v e n m o e r ligt 5 u. N. 0. van Breda, 1 u. O. van llos-
terhout, 2 n. Z. 0. van, Geertruidenberg , 4 u. Z. W. van Heusden ,
u, N. W. vau Tilburg, zeer b^vallig aan de Donge, en let er t over
zij ne dijken , längs die rivier en elders, aangenanie wandelingen op»
Het maakte met Raamsdonk y ^ a s p ik , C a p e lle7 Resoipen* en
S p ra n g ,, de zes Ziiidhollandscbe dorpen in de Langstraat uit.
De kork, die vöor de Reformatie vermoedelijk aan de H. Maagd
M a r i a was toegewijd, is een tamelijk groot en weil onderbouden ge-
bouw , met eenen toren en in 1819 van een orgel voorzien.
De dorpschool wordt gemiddeld door een getal van 65 leerlingen bezoebt.
Men vindt in deze plaats , weLke eene bekwame haven heeft en vrij
gped voor de scheepvaart gelegen is , velo hooiäken , ook wel s Gra-
venmoersche aken genaamd.
De naam van ’s G ravenmoer is ontleend van de moeren. of veenlanden
, waaruit de grond grootendeels bestaat, welk© vroeger tot de do-
meinen der Graven van Holland beboorden.
Van de geschiedenis dezer plaats in vroegere dagen is weinig- bekend,
zijnde de meeste archieven bij den brand, in bet jaar 1672,
verloren gegaan. In 1565 bad 's G r a v e n m o e r reeds Landpoorters te
Dordrecht. In 1421 is bet mede overstroomd, doch spoedig weer
droog geloopen, zonder dat de inwoners veel van den vloed zullen ge-
leden hebben , die wel aanvankelijk het gemeene land , in de poging
©m den Grootenwaard te bedij'k.en behulpzaam waren , doch weldra,