burgerij, had men de poorten nog vroegtijdig gedamd en de -ver*
laten bezorgd, waardoor de stad van water was bevrijd gebleven,
Buiten , en vooral aan den Zomerdijk, was de schade aanmerkelijk
veel grooter dan in het vorige jaar. Geheele vakken dijk waren weg,
zoo wel als de nieuw aangevulde gaten , wáaruit de brokken met ge-
weld afsloegen ; meest alle huizen aan den Zomerdijk, zoo nieuwe
als oude, waren almede door de golven en den wind weggerukt , ter-
wijl daarbij zeven nienschen omgekomen en de sluizen aan stukken
geslagen waren.
E l b d b g verzettede zieh, met het naburige H a tte m, in het jaar
1786, tegen de Staten van hun gewest, die daarop den Stadhouder,
als Kapitein Generaal bunner provincie, bevel gaven, die steden ,
zulks noodig oordeclende, met geweld te bezetten. E l b d r g werd toen
door het Staten krijgsvolk ingenomen , en , even als H a ttem , uit-
geplunderd.
De zware storm en voorbeeldeloozen vloed, inFebruarij 1823, dreigde
E l b u r g , even als hare omstreken , met eene geheele vernieling, en ,
hoewel de stad zelve , door kistingen aan de poorten , van overstroo-
naing verschoond bleeí, zoo waren reeds des middernachts, tussehen
5 en 4 Februarij , de buitenwaarden der stad van alle zijde overstroomd.
De dijken onder de stad en verder aan wéerszijde , leden buitenge-
meen veel. Bijna al bet vee in deze gem. verdronk; doch de menschen'
, die op hoogten en daken gevlugt waren, werden, door kracht-
dadige bulp, allen gered.
Het wapCn der stad bestond in de derliende en veertiende eeuw uit
een zilverveld beladen met een’ ongekroonden rooden klimmenden leeuw
naar de regterzijde gewend. — Het tegenwoordige wapen echter bestaat
m eene met een valhek geslotene poort met drie in azuur gedekte torens
op een zilver veld , voor welke poört is liggende, een zilver wapen-
schild, voorzien van eenen rooden klimmenden leeuw. Het geheel gedeckt
met een gouden kroon van vijf fleurons, gehouden door twee
klimmende leeuwen van natuurlijke kleur.
ELCKEfiZEE , d. op het eil. Schouwen . prov. Zeeland. Zie Ei-
KEBZEE.
ELCKERZEESCHE-VAART , vaart in het eil. Schouwen, p r o Zeeland.
Zie E lkebzeescbe- vaabt.
ELDE, d . in h e t d in g sp il Noordenveld, p ro v . Drenthe. Zre E elde.
ELDE (BODEM VAN), naam onder welken den grond bekend is ,
die in het jaar 1314 aan de parochie van Gemonde gegeven is, en
in de Meijerij van 's Hertogenbosch, op de grenzen der kw. Oisterwijk
en Peelland , prov. Noord-Braband ligt ; welke grond later ook V ie r
G emalen (consortes) genoemd is, omdat hij tot St. Michels-Gestel,
Boxtel, Schijndel en St. Oedenrode behoort. Zie voorts G emonde.
ELDEN , d. in Over-Betuwe. prov. Gelderland, kw. en 7¿ N. ten 0.
van Ttel, distr., arr. en 2-| u. N. van Arnhem, kant., gem. en 1¿
N. ten 0. van E ist, aan den Rijndijk en Grift tussehen Nijmegen en
Arnhem.
Men telt er , met de daartoe behoorende heerl. Meiners wijk, 1 0 1 h.
en ruim 700 inw., die meest hun bestaan vinden in den landbouw,
labaks- en veeteelt.
De Herv., die hier 160 in getal zijn, behoorden vroéger tot de gem.
Elden-en-Driel, maar maken , sedert het jaar 1837, eene afzonderlijkc
gem. u it, welke tot de klass. van Nijmegen, ring van Eist, behoort.
De eerste, die in de gern, Elden-en-Driel het leeraarambt heeft waargenomen
, is geweest J o h a n n e s W o l t i n g i ü s , nadal hij eerst E l d e n alleen
had bediend j daar gekoraen in 1603, kwam de combinatie ook in dat
jaar nog tot stand, en overleed alhier in het jaar 1630. De eerste ,
die na de afscheiding van D r ie l te E i d e n Predikant is geweest, was
A d r i a a n W illem B u e k e b s , welke in het jaar 1837 herwaarts kwam en
in 1841 naar Ootmarsum vertrokken is. Deze gem. heeft een vrij be-
roep. De kerk is een fraai gebouw.
De R. K., van welke men er 610 aanlreft , onder welke 323 Com-
municanten , maken eene stat. u it, welke door eenen Pastoor bediend
wordt en waarvan de fraaije, in het jaar 1837 nieuw gebouwde, kerk,
aan den H. L ucas , Evangelist, is toegewijd.
De dorpschool, welke in 1836 nieuw gebouwd is , wordt gemiddeld
door een getal van 130 leerlingen bezocht.
In den Rijndijk bij dit d. viel in den nacht tussehen 23 en 26
Januarij 1820 eene doorbraak, welke 44 roeden wijd was.
Den 23 Maart. 1839 sloeg aldaar de bliksem in eene tabaksplanters
woning, in de nabijheid van den grooten weg van Arnhem naar Nijmegen
gelegen , welke ten gevolge daarvan geheel afbrandde.
ELDEN , d. in het dingspil Noordenveld, prov. Drenthe. Zie E e l d e .
ELDERDIEP , water in het dingspil Noordenveld, prov. Drenthe. Zie
E e ld er d ie p .
ELDERENS, geh., in de heerl. Geertruidenberg, prov. Noord-Braband
, arr. en 3u. N. ten W. van Breda, kant., gem. en 2 u. O. N. 0.
van Zevenbergen.
ELDERENSPOLDER, pold. in de heerl. Geertruidenberg, prov.
Noord-Braband, arr. Breda, kant. en gem. Zevenbergen; palende
N. aan den Bredasche-polder, 0. aan de Lage-Zwaluwe, Z. aan den
Zonzeelsche-dijk, en aan het Land over den Dwarsdijk , W. aan den
Kleinen-Schenkel en aan den Geldersche-polder.
Deze pold., die in het jaar 1393 bedijkt is , beslaat eene opper-
vlakte van 243 bund. 72 v. r. 83 v. eil., waaronder 213 bund. 88
V . r. 81 v. eil. schotbaar land , telt 5 h., waaronder 1 boerderij , en
wordt door eene sluis, op het Hollandsdiep van het overtollige water
ontlast. Het land ligt 3 of 4 palm. onder A. P. Het polderbesluur
bestaat uit eenen Dijkgraaf, een Lid en eenen Penningmeester.
ELDERIK , buurs. in het graafs. Zutphen, prov. Gelderland. Zie
E l d b ik .
ELDERSCHANS, ook wel E ederschans of H elderschans gespeld,
voorm. schans in Staats-Viaanderen, in het schependom van Aar-
denburg, prov. Zeeland, arr. en 7 u. Z. van Middelburg, kant.,
distr. en 1 u. Z. 0. van Sluis, gem. en £ u. W. van Aardenburg,
tussehen de pold. Bewester-Eede-bezuiden-St.-Pietersdijk en Bewester-
Eede-benoorden-St.-Pietersdijk.
Zij is voorzeker aangelegd gedurende de Spaansche onlusten. Door den
Nederlandschen Staat, in het laat.st der zeventiende eeuw, verkocht,
behoort zij thans aan de familien van den B bo ece e en V ermeer , en
is tot een buitenverblijf aangelegd, als wanneer zij den naam van
R dstenburg bekomen heeft. Deze naam is echter weinig in gebruik.
De vorm der schans is nog genoeg zigtbaar , zijnde de buiten- en bin-
nenvest nog aanwezig. Zij is groot 3 bund. 39 v. r. 60 v. eil., de
binnenvest, -zijnde thans een vijver, daaronder begrepen.
ELDERSINGHUIZEN of ELLERsiNGRcizEN , geh. in Westerwolde, prov.
Groningen, arr., kant. en 3 u. Z. Z. 0. van Winschoten, gem. en
¿ u . Z. van Vlagtweddc; met 15 h. en 90 inw.