ruim 2800 inw,, die meest hun hestaan vinden in den landbouw,
maar ook wegens hunne wild- en hoatstrooperijeri berucht zijn. De han-
del, welke- hier gedreven wordt, bestaat in granen, hout en bezems.
De R. K., die hier ruim 2700 in getal zijn, onder welke 1600 Com-
munikantcn, maken eene parochie uit, welke tot het apost. vie. van
Roermonde, dek. van Nijmegen, behoort en door eenen Pastoor en
eenen Kapellaan bediend wordt.
De Herv., van welke men er 100 te lt, zijn gecombineerd met de
gem. van Heumen-en-Malder.
Men heeft in deze gem. ééne school.
Het d. G r o e s b e e k , is 2 u . Z. W. van Nijmegen, zeer scbilderach-
tig gelegen. Men heeft er onderscheidene bergen, van waar men de
heerlijkste gezigten op de verraaarde Mokerheide en ver omliggende
streken heeft. Men telt e r , in de kom van het d., 108 h. en 7ÖÖ inw.
Er zijn hier geen hooilanden , de behoefte ten dezen moet in de
naburige gem. gekocht worden , waardoor de veeteelt hier niet anders,
dan voor eigen gebruik noodzakelijk, gedreven wordt. De gem. heeft
veel bosch- en heidegronden. Door de zandige en hooge ligging ver-
ebcht de landbouw vele kosten , en bij drooge zomers , is de oogst
niet voordeelig. Men heeft er eenen wind-korenmolen. Yroeger stond
hier ook een wind-oliemolen , doch deze is afgebroken. In Februarij
1822, werd hier nog een wolf geschoten , welke dieren , hoewel vroe-
ger menigvuldiger in deze streken, er thans in het geheel niet meer
gezien worden.
De Herv. kerk is een doelmalig, doch vervallen gebouw, met
eenen toren.
De R. K. kerk, aan de H. H. Cossus en D a x ia n iis toegewijd, is in
het jaar 1834 geheel nieuw gebouwd, in plaats van eene kerkenschuur,
welke daar vroeger gestaan had. Deze kerk is van toren en orgel
voorzien.
De dorpschool wordt gemiddelddoor een getal van 65 lcerlingen bezocht.
De kermis v a l t in den Zondag n a Cosses en D am ia n u s .
G r o e s b e e k was eertijds eene heerl., welke in naauwe betrekking stond
met het Rijkswald, daar het uit oude oorkonden blijkt, dat de Heeren
van G r o e s b e e k , steeds Waldgraven (Syndici forestales of Nemoris comités),
geweest zijn. De.hoeve G r o e s b e e k , werd in het jaar 1040,
door Keizer H e n d r i k III, aan den toenmaligen Waldgraaf geschonken ,
waarop deze en zijne nakomelingen den naam van G r o e s b e e k , ontwij-
" felbaar naar de hoeve, hebben aangenomen. Uit het geslacht v a n
G r o e s b e e k , stamde onder anderen af G é r a r d v a n G r o e s b e e k , die op de
lijst der Luiksche Rissehoppen, als de negen en vijftigste is aangeteekend j
hebbende geregeerd van het jaar 1565 tot 1580. Dit geslacht is in
het bezit der heerl. geblevcn , tot in het jaar 1699, toen de Vrijheer
van W a c h t e n d o n k , daarvan door koop eigenaar werd , en zijne afstam-
melingen daarmede bij opvolging beleend werden , tot in het jaar 1768,
in welk jaar F r a n s K a r e l , Vrijheer van Loe van Wessen, erfgenaam
der familie W a c h t e n d o n k , G r o e s b e e k aan de Staten van Gelderland
verkocht, voor de som van ongeveer 98,000 gülden, behalve nog
6600 gülden voor het lossen der pandschap van de hooge heerl. Bij
beslnit van 27 Julij 1769, werd voorts verstaan, dat G r o e s b e e k , als
eene heerlijkheid , op zieh zelve zoude blijven, en de rekenkamer er
het hoog en laag regtsgebied uitoefenen zoude.
Tusschen den 18 en 19 Julij 1828 woedde hier een allerhevigst
onweder, en werd een huis door den büksem getroffen, waarvan het
vuur zieh ten spoedigsta aan de beiendende huizen mededeelde, zoo-
dat, in minder dan 6en uur, dertien huizen in de asch werden gelegd.
GROESBEEK, buit. in Kennemerland, prov. Noord-Holland, arr.,
kant. en 1 u. Z. W. van Haarlem, gem. Bloemendaal-Tetterode-
Aalbertsberg-en-de-Vogelenzang, 1J u. Z. van Bloemendaal in da
Hogelenzang.
Deze buit. beslaat, met de daartoe bekoorendc gronden, eene op-
pervlakte van 60 bund., en wordt thans in eigendom bezeten door
Mevronw de wed. Mr. J o h a n V a e c k e n a a r , woonachtig te Bennebroek.
GBOESBEEKSCHE-GEBERGTE (HET), keten bergen, welke een
begin neemt in het Pruissische Hoogewald, zijnde eene houtstreek
aan het Pruissisch domein behoorende.
Va.n deze bergketen zijn de F re u d e n b e rg en de Hemmendaal-
s ch ck le f de voornaamste,; en bieden een ver uitzigt aan. Deze
worden gevolgd door den St. J a n s b e rg , den St. M a r te n s b e rg ,
den K iek b e rg en den K loosterbe rg, welke, tot hethert. Limburg
behoorende, een uitgestrekt gezigt op de beide oevers der Maas aanbie-
den , en de grensscheiding tusschen de Limburgsche gem. O tte r s um ,
Mid d e la a r en Mook, en de Geldersche gem. G ro e sb e e k , maken.
De aansluitende bergen, in de rigting naar Nijmegen, en onder
de gem. Groesbeek liggende, zijn: de L a a tb e rg , de Hoender-
b e rg , de Muntberg, de L a n g e n b e rg , de Uselenberg* de
B ak k e rsb e rg , de Hogeklef en anderen, welke een ruim uitzigt
over het Land tusschen Maas-em-Waal, de Betuwe, den Rijnstroom ,
Cleve, en omliggende plaatsen aanbieden.
GROESEND, geh. in de Meijerij van's Hertogenboseh, kw. Oister-
wijk, prov. Noord-Braband, arr. en 4f u. Z. W. van 's Hertogenbosch,
kant., gem. en £ u. N. van Tilburg; met 24 h." en 130 inw.
GROESKUILEN, geh. in de souvereine heerl. van Gemert, prov.
Noord-Braband, Herde distr., | arr. en 4 u. N, O. van Eindhoven,
kant. en 2 u. N. van Helmond, gem. Gemert.
GROESSEM, d. op de Lijmers;, prov. Gelderland. Zie het vol-
gende art.
GROESSEN, ook wel G r o e s s en - in - h e t - L oo of G r o e s s e n genoemd, d.
op de Lijmers, prov. Gelderland, distr. Hoesborgh-en-Zevenaar, arr.
en 2 u. Z. O. van Arnhem, kant. en £ u. W. van Zevenaar, gem.
en £ u. Z, van Duiven; met ongeveer 1300 inw., die in den landbouw
hun bestaan vinden.
Dit d. komt onder den naam van G r u o sn a voor, in eenen giftbrief
van S t. A l t f r ic u s , den negenden Bisschop van Utrecht , waarin hij het
d. aan Graaf R o t g a r id s , tot eene wedergift voor zijne milde geschen-
ken, heeft gcgeven , om het gedurende zijn geheele leven te bezitten
en er het vruchtgebruik van te trekken.
De inw. zijn schier allen R. K., en maken eene statie u it, die
tot het aartspr. van Gelderland behoort, en door eenen Pastoor bediend
wordt.
In de kerk, aan den H. A n d r e a s toegewijd, zijn drie altaren en
ten minste drie vikarijen. De een, te weten die van S t. B a r b a r a ,
is met de pastorij vereeoigd. ,
De weinige Herv., die men er aahtreft , worden tot de gem. van
Zevenaar gerekend.
. GROESSEN-IN-HEI-LOO, naam, qnder welken het d. Groessen,
op de Lijmers, prov. Gelderland, wel eens voorkomt. Zie het vorige
art.