prijkt; körnende aan bet gezegde gedenkteeken de volgende opschrif-
ten voor :
Aan de Noordzijde :
J anb s C a ro lu s J o s e p h b s v an S p e i k
P r a e f e c t b s S c a ph a e B e l l ic a e N ° . I I
IS ScALDI AD AnTVERPIAM A SEDITIOSIS B e lG IS OPPRESSBS
D eCBS VEXILLI NeERLASDICI INTEGRE SERVATUM VITAE PRAETBL1T
PoLVEREM PYRIUM 1SCESDIT
S lB I MORTEM ET IMMORTALEM GLOR1AM PARAVIT
N o n is F e b r u a r h s MDCCCXXXI.
Aan de Zuidzijde |
R e x G u il ie lm u s I
H anc P h a r dm
D o s i s C o l l e g i i S p e i N a b t ic a e
ET QUIBUS FAC1SUS 1SVICTI JUVESIS ADMIRATIORI FB1T
MÜTATAM IN P url ICDM MONBMENTBM
A p p e l l a v it t b r r im Jani v an S p e ik
ISABGBR. MDCCCXL.
De vertaling dezer opschriften leest men aan de Oostzijde; als, fer
regterzijde van den ingang van het gedenkteeken:
J a s C a r e l J o s e p h b s v an S p e ik
LbiTESANT TER 2EE
MET ’s LANDS KANONNEERBOOT N", 2
o p d e S c h e l d e y o o r A n tw e r p e n
DOOR DE OPROERIGE B e lGEN OVERWELDIGD
HEEFT
DE E e R DER N eDERLANDSCHE VLAG BOVEN HET LEVEN STELLENDE
DEN BRAND IN HET KRUID GESTOHLEN
EN ZICH ZELVEN DEN DOOD
MAAR OOK
EENE ONVERWELRELIJKE KROONE DES ROEMS BEREID
V F e b r b a r i j MDCCCXXXI.
Aan de l i n k e r z i j d e v a n d e n i n g a n g S t a a t :
K o n in g W il l em I
HEEFT
DEZE VOBRTOREN
DOOR VRIJWILLIGE GIFTEN
VAN HET COLLEGIE Z e EMANSHOOP EN ANDERE BEWONDERAARS
DES JEBGDIGEN HELDS
TOT EEN NATIONAAL GEDENKTEEKEN
HERVORMD EN 1NGERIGT
DEN NAAM GESCHONKEN VAN
J an van S p e y k s t o b e n
INGEWI ID IN DEN JARE MDCCCXL.
De dorpschool te E gmond- aan- Z e e wordt gemiddeld door een getal van
180 leerlingen bezocht. — De kermis valt in met -het Pinksterfeest.
In April 1871 werd dit d. door de Watergeuzen , ondcr B a r t o l d
E n t e s van Menteda, in brand gestoken , waardoor 138 h. eene prooi
der vlammen werden. — Het wapen dezer gem. beslaat in een veld
van gond, met zes kepers van keel (rood).
EGMOND-BINNEN, ook wel G r o o t - E gmond of E gmond- a an - D u in en
enkel E gmond geheeten, d. in de heerl. Egmond, prov. Noord-Holland,
arr., kant. en 1 a u. Z. W. van Alkmaar, gem. Egmond-Binnen-en-
'ip-den-Hoef-en-Hirni egum.
Dit d. is zgne opkomst verscbuldigd aan de abdij, welke er reeds in
de tiende eeuw gesticht was. Men telt er thans 49 h., bewoond door
64 huisgez., uitmakende eene bevolking van 310 inw-., die meest hun
bestaan vinden in land-, akker- en veebonw , visscherij en schulperij.
Vroeger had men er twee bleekerijen , doch deze zijn vöör jaren reeds
vervallen ; zoo ook de hier bestaan hebbende korenmolen.
De Herv., die hier 80 in getal zijn, behooren tot de gem. van Eg-
mond-Binnen-en-op-den- Hoef, welke hier eene kerk heeft. Vroeger stond
hier eene kerk , welke door A l a r d o s of A t h a l a r d d s , die van 1104 tot
1124 Abt was, gesticht en in het jaar 1164 volbpuwd is. Zij was vöör
de Reformatie aan de H, Maagd M a r ia toegewijd en tevens ingewijd
op den naam van den H. P e t r o s , en werd door de wandeling de
B u u rk e rk genoemd. Alzoo er toen le E gm o n d -a a n -Z e e eene
en te E gm o n d -o p -d e n -H o e f nog geene kapel was, zoo behoor-
den deze twee kerken of kapellen onder eene paroebie, waardoor
er over de begiftiging tusschen de Abten en Heeren menigmaal getwist
is , tot dat zij, in 1442, bij de abdij is ingelijfd, waardoor het aan-
stellen van den Pastoor aan den Abt van Egmond verbleef. Den 15
Julij 1589 stortte, bij stil weder, de buik van deze kerk, welke van
eenen ouderwetschen spitsen toren voorzien was, tusschen den toren
en het koor, in , waardoor dit laatste alleen tot godsdienstig gebruik
gediend heeft, tot in het jaar 1857 , toen het wegens bouwvalligheid
gesloopt is. Van de daarvan afgekomene bouwstoffen werd in dat jaar,
eenige schreden Zuidwaarts, een kerkje gesticht, voorzien van een
vierkant torentje van hout, opgetrokken , beslaande een gedeelte der
oppervlakte, op welke de abdij- of kloosterkerk heeft gestaan. Nabij
deze kerk ligt eene opene vlakte , bet K rijtv e ld of de Krijthoeve
genoemd, over welker naamsoorsprong men het niet eens is. Zie
voorts. K r i j t v e l d .
De R. K., van welke men in dit d. 230 aantreft, behooren tot
de stat. der Egmonden.
De dorpschool wordt gemiddeld door een getal van 65 leerlingen
bezocht.
kermis le E gmond- B in n e n valt in op St. Jan Baptist, zijnde 24
Junij , of den daaraan volgenden Zondag.
E gmond-B in n e n is de geboortepl. van de Godgeleerden : N ik o l a a s v an
N ie b w l a n d (N ic o la b s ä N o va T e r r a ) , die in het jaar 1560 tot eersten
isschop van Haarlem benoemd werd en in 1580 overleden is , en A n t h o n i j
v an H o ve (A n t o n ib s H o v a e b s ) , f 8 October 1568 als Abt van Echternach}
van den Latijnschen Dichter W il l e m J a co b sz , die de daden van
A l e x a n d er den Groote en de jaarboeken van St. M a a r t e n in Latijnsche
verzen besehreven en meer andere dichtwerken vervaardigd heeft; van den
etterkundige D ir k v an E gmond , die, onder anderen, eene Latijnsche
spraakkunst geschreven heeft, welke nog lang naderhand in groote
ac ting stond, en vermoedelijk ook van W il h e l m b s P r o c b r a t o r , die
net Chromcon Egmondanum vervolgd heeft.
,.®5n /j® Julij 1573 werd dit d. door de Spanjaarden , die, nadat
w , aa„ em uadden ingenomen , Alkmaar bedreigden, maar daarvoor
°P hunnen terugtogt in de asch gelegd.
EGMOND-BINNEN-EN-OP-DEN-HOEF, kerk. gem. in de heerl.
gmand> pr°v. Noord-Holland, klass. en ring van Alkmaar, welke
ruim 3b0 zielen telt.,
»iiÜi? 'rr ®e^orlnat‘e was Egmond-Binnen met Heilo gecombineerd,
J e E gm o n d -o p -d en -H o e f toen met Egmond-aan-Zee ver