en zoo lana zij zieh met do Aartshertogen niet verzoend hadden,
zoaden zij de Staten der Vereenigde Nederlanden getrouw dienen,
mils dat hun leger afgezonderd en van stormen en graven verschoond
bleef. Verzoend zijnde zouden zij de stad G r a v e ruimen en zieh weder
naar Hoogstraten begeven. Deze Spaanscbe krijgsknecbten trokken
den 14 November 1605 de stad binnen, en verlieten haar den
9 Junij des volgenden jaars. , .
De Spaanschen en in het bijzonder G ro b b en d o n e . stclden sedert verschei-
dene pogingen in het werk, om G r a v e wederom magtig te worden, onder
anderen in den nacht tusschen 18 en 19 Augustus 1805, oc e ver-
geefs. De Staten hieven meester van de stad tot in het jaar IbU. AiJ
was toen, zoo van levensmiddelen, als van oorlogsvoorraad, wel voorzien,
en werd bewaard door eene bezetting van omtrent 2500 man, genpeg-
zaam voor eene vesting van een zoo klein begrip, staande daarenboven
onder het bevel van den Gouverneur v a s W a ie n b o r g , die alle toebereid-
selen deed maken tot eene kloekmoedige verdediging. Zij zoude daprom
vermoedelijk niet zoo spoedig tot den vijand zijn overgegaan, ten ware
de AlRemeene Staten, beducht voor ’s Hertogenbosch, waaraan veel
sneer dan aan G r a v e gelegen en dat siecht van krygsvolk voorzien
was , W a l e n b b r g bevel hadden gegeven , om G r a v e te verlaten en
’s Hertogenbosch te bezetten. W a l e n b b r g sammelde en wilde bet Oesluit
van den Prins eerst afwachlen, doch op het ontvangen, van
nadere bevelen en scherpe hedreigingen, trok h ij, den i. Julij,
ter stad ui t , en kwam dien zelfden avond omtrent tien ure binnen
’s Hertogenbosch. T b r e n n e , die voor Nijmegen lag,, kreegzoo haast
geen berigt, dat G r a v e vertaten was , of hij deed de stad opeischen.
De Regering gaf voor, onzijdig te willen blijven • doch T b r e n n e stond
stiif op het innemen van. Fransche bezetting, haar met een beleg
hedreigende, waarbij hij niet in gebreke bleef het voorkomen' aan
te nemen van een aanzienlijker leger tot zyne bescbikking te
hebben, dan hij werkelijk bezat. Men moest hem dan Gemagtigden
toeschikken om over de voorwaarden te handelen. 0ndertusschen
ontving W a ie n b b b g te ’s Hertogenbosch eenen brief van den Prins van
Oranje, en daarbij bevel om G r a v e niet te vertaten, of zoo zulks
reeds gesehied was, zieh in allerijl wederom naar die stad te begeven.
Hij rijdt er dan op den 4 Julij, met eenig vplk naar toe. Voor de
poort gekomen, eischte bij , dat men hem binnen liet, voorgeven e
dat hem eene aanzienlijke krijgsmagt volgde. Ook kwam hy m de
stad. Doch deFransehen , die kondschap gekregen hadden, dat men
hem G r a v b , met eenen kleinen hoop volks, zocht te ontweldigon,
zonden er eenige troepen op a f , die de Staatsehen tegpngingen tot
in het dorp Reek, längs den ouden weg op ’s Hertogenbosch, yaar
zij hen moede en afgemat en in zulk eenen. ontredderden toestand
aantroffen, dat het hun weinig moeite kostte dit kleine leger, over
hetwelk W a ie s b d r g het bevel had gevoerd , te slaan en te verstrooijen.
De stad moest zieh vervolgens aan de Fransehen overgeven. loen zij,
in het volgende ja a r, de overmeesterde steden . in de Nederlanden verlieten
, hielden zij Maastricht en G r a v e nog in-
G r a v e werd in het jaar 1674 door den Generaal R a ben ha bv t belegerd,
toen de F ran sten , die tot in het hart van Holland waren
doorgedrongen, genoodzaakt waren deze landen wederom te vertaten.
De belegering was voorzeker eene der • merkwaardigste, ; die in onze
iaarboeken te vinden zijn. Alle de oorlogsbehoeften , kanonnen_en
mortieren, meer dan 500 stuks in getal, door de Fransehen in tlo -
f a n d v e r o v e r d , t f a r e n * i n d e z e ^ ^ ' " L ^ b e v e l e n ^ r d e d i g d e h a a r n i e t N
G e n e r a a l M a r q u i s d e C r a w g h y v o e r d e e r h e t b w e l e 5 b c w e _
alleen op het hardnekkigste J dat niet
gingen , de belegeraars zoodamg te m i isleide;ne.a op tenoia ^
a l l e e n h u n n e a a n v a l l e n s t e e d s w e r d e n a f g e s l a g e g m ^ ^ e r r o m p e l d ,
d a n e e n s o n v e r w a c h t s d o o r v i e r m a a n d e n l a n g d u u r d e
e n u i t d e l o o p g r a v e n v e r j a a g . _ p w o n p k r a e h t s i n s p a n n i n g e n o p o f -
d i t b e l e g , e n e e r s t n a v e e l b u l ‘ e " S e v " d M e r z i ] d s - d e v e s t i n g t o t d e
f e r i n g v a n m e n s c h e n l e v e n s g e l n j* - k - » , „ a d a t P r i n s W i l l e « I I I e n
o v e r g a v e t e n o o d z a k e n . D i t h a d p l a ’ z e l v e Q b i j h e t b e l e g e -
de b e r o e m d e Vestingbouwkundige a bestuurden. T o e n de
r i n g s k o r p s w a r e n a a n g e k o m e n , e n f # d e b e l e g e r d e n , i n v e r s c h i l -
voorraad hadden. . ■» . “1k79 4- toke' n“ 8d“e
Vooral is G rav e beroemd door hel be d A -aren den lande
Generaal Majoor A sd rbas d e B ons , ie S e wakkeren Zwitserschcn
met trouw ge diend ¡¡¡S» f Ä Ä j f e S e n t Ansehen verde-
Maioor, A. G. von G r o s s , haar mannelj staat Vanverdediging
Ä ä g a Ä Ä - J g g ä S S
z o o m a n n e l i j k t e v e r d e d i g e n , r t s m i m e ^ i n o g e l j w a s . ^ ^ ^ ^ A d j u _
de regterhand van den Opperbev , ■ gevaarlijkste punten,
d a n t d i e n d e ; o n v e r m o e i d o p d e ^ U ® " ’k e P d a ° d e v e s t i n g b e t z o o
h a d m e n v o o r n a m e l i j k a a n h e n i i n o - e s l o t e n e n , d o o r e e n
l a n g v o l h i e l d . T i e n w e k e n w a s z , j
b o m b a r d e m e n t v a n 24 <d ä g e n , e n j G o u v e r n e m e n t , d e
n i e l d , d a t e r g e e n h u i s o n b e s c h a d i g d . w a s H e t^»* a f g e b r a n d .
k a s e r n e n , d e h a l v e M a a s s t r a a t e n v p - e d u r e n d e d e t i e n l a a t s t e
D e s t a d w a s g e h e e l m t g e h o n g e r d „ t i n m o e s t g e s p i j s d
d a g e n , d e b u r g e r y z e l v e d e " , l u k v l e e s c h e n d e l a a t s t e
w o r d e n , e n b i j d e o v e r g a a b r o o d n o g v i i f o f z e s d a -
d r u p p e l a r a k Sebruikt ^ ' * s ’ b a l v e a m m u n i t i e w a s v e r s c h o t e n , h e t
g e n h a d k u n n e n s t r e k k e n . „ l l r p n p e h e e l o n b r u i k b a a r g e m a a k t ,
g e h e e l e w e r p g e s c h u t , d o o r h e t s e . , ^ r V e r m i n d e r d , d a t
c n d e b e z e t t i n g , d o o r « ' ’ e r d e
h e t b e z e t t e n d e r p o s t e n o f h e t a w n ( j e n g e r e k e n d w o r d e n . E r
b e v r o z e n M a a s e n g r a c h t e n , o n d o e n l i j g d o o r b e t v i j a n -
w a r e n m e e r b e l e g e r d e n o m g e k o m e n o o r ^ b o m m e n , t e r
d e l i j k e v u u r , o f s c h o o i i d e F r a n s e h e n v e r o v e i d e
v e s t e h a d d e n i n g e w o r p e n (2). i8 i 4 N i j m e g e n e n h e t
D e F r a n s e h e n , i n h e t b e g i n Y a n J n u a n j » v e s t i n g
L a n d v a n M a a s - e n - W a a l v e r t a t e n h e b b e n d e , h a d d e n i n
-werd aangesteld, e a aldaar
(1) Dezelfdo, die ia 1830 tot Opperbeyelhetei van de yeahng Gravb Vf
de» 17 Junij 1838 overleed. M
(2) Meer omataudigheden van d it Beleg, dan one Bestek H h g j y n d ie n ä a d in te
in het b o # onien lof vetheven iverk van den Hoogloeraan J . Bosscha ,
land, Bl. iSA-lSC.