Het bestaat uit eenige boerenwoningcn niet bij elk,anjer gebqnwd 7
maar hier en daar verspreid.
Uit eenige omstandigheden, vermeld in, een oud geding, gehoudeu
voor den Hove van Holland, in den jare 1483,, zoude men moeten be-
sluiten , dat er eertijds meer huizen hebben gestaan, immers het is uit
die acte kennelijk, dat die van S ch e v en in g en en E ikendbinen \n alle
lasten impositien en ommeslagen , welke over ’s Gravenhage en Haag-
Ambacht Averden gedaan en gezet , een derde, .en die van s’Grqyen-
hage twee derden moesten dragen , en dat ook de dorpen van den Hage
, Scheveningen en E ikendbinen, stonden en gemeen. waren onder
een Baljuwschap en Schependom , waaruit dan ook gevolgelijk zeker
blijkt, dat E ikendbinen te dier tijde een dorp is geweest, gelijk het ook
nog, in het jaar 1371 , een dorp genaamd werd. Ook had het zijn
eigen korenmolen.
Eikendbinen. is reeds in den jare 1266. bekend geweest, en werd^ in
eenen Latijnschen brief, van Vrouw M a g t e ld , gemalin van F l o r i s IY >
Graaf van Holland, qznoemd H e k en d b in e n . De naam vap deze plaats
schijnt afgekomen en ontleend le zijn van de Eken-o.f Eikenboomen ,
die hier eertijds in de duinen groeiden : want dat deze geheele Noorder-
streek, van ’s Gravenhage af tot voorbij; Loosduinen , niet dan duin en
wildernis is geweest., kan uit menigvuldige authentieke stukken aan-
getoond worden. De hoomen en wildernissen zijn met der tijd weg ge-
raakt en de duinen voor een gedeelte afgezand, zoo dat men die thans
door bek warne wei- en eenige koornlanden vervangen ziet. Men vindt nog
eene-sententie van den Hove van Holland, in dato 3 Jan.uarij 1443,
waarbij die van E ik en d b in en verklaard werden hunne landen te mögen
verdelven, zoo als zij meer dan honderd jaren gedaan hadden , niet-
tegenstaande de wederstreving van den Heer van W assenaar, uithoofde
van het verlies zijner tienden, voorgevende, dat hij daardoor in zijn heer-
lijkheid verkort werd. In den evengemelden brief van Yrouw M a g te ld
werd van eene kapeilany te H ek en d b in en gewaagd, aan welke de yoor-
noemde. Gravinne drie morgen lands tot eene aalmoes. vereert, waar uit
dus duidelijk blijkt, dat aldaar, reeds ter zelfder tijd, eene kapel heeft
gestaan, zoo dat het te betwijfelen valt, of deze plaats niet veel öuder
is dan s’ Gravenhage. »■
De kapel was toegewijd aan de H. Maagd Maria en stond 9 naar roen
wil, onder de parochiekerk van St. Jacob te ’s Gravenhage; terwijl
de Pastoor der gemelde parochiekerk zijne Kapellanen derwaarts plagt te
zenden, hoewel hij zelf alleen geregtigd was om de Paasch-com-
munie , het Sacrement des huwelijks, en het laatste Oliesel aan die van
E ikendbinen te bedienen. Zeker ishet, dat de Kapellaan van E ikrndbinen
al zeer vroeg een der vier Priesters was , die de kapel ten Hove bedienden ,
en op zijne beurt als de Graaf of de Gravin in ’s Gravenhage was , het
middagmaal bij hen genoot, welke gewoonte echter W illem I I I , Graaf
van Holland, ten hoogste mishaagde, zoodat hij, toen hij , in den jare
1326 aan N icolaas, Abt van Middelburg, vergunde, om de käpel teEiKE$-
dbinen, met toestemming des Bisschops van Utrecht, tot eene parochiekerk
te verheffen , en die te laten bedienen door een zijner Kanunni-
ken, wel duidelijk bedong , dat de Kanunnik, die bij vervolg Paro-
chiaan aldaar zoude wezen , van het voorregt om ten Hove te eten
zoude afstand doen. De kapel te E ikendbinen, welke van geen gropten
omtrek was , zoo als genoegzaam uit de nog overgeblevene fundamen-
ten af te leiden is , werd vervolgens bediend door eenen Kanunnik
uit de Äbdij van den Premonstreiterorde te Loosduinen, , wiens kerkbied
z;cj1 uitstrekte van de Moersloot en den Stoeldam westwaarts
tot Loesdune lane en voort alzoo verre alze Hage-Ambaeht gaat. 01
nn dcccrste kapel is afgebroken , en in plaats daarvan eene kerk is ge-
boiiwd geworden, is onzeker, maar dat de laatste van eenen redelij-
ken hoogen toren voorzien is geweest, daarvan is het bewijs- niet ver
te zoeken. De kerk met bet kerkhof besloeg eenen omtrek van 108
roeden (14 v. r.), vol'gens meting in het jaar 1886 gedaan. Deze kerk
was oudtijds zeer vermaard, zoodat de geloovigen uit alle oorden in
«roote menigte naar Eikenduiken plagten te' reizen, om er bunnen
eerbied aan het H. kruis des Zaligmakers te bewijzen. Die ter bede-
vaart kwamen , waren gewoon eenig geld te offeren uit welk geld ,
volgcns sonimigen , weleer eene kapel ter eere van de H'. Maagd
zoude gesticht zijn, hetwelk nogthans niet te vermoeden is., dewijl
deze Maagd reeds Patronesse van de kerk was , tenzij er in of aan de kerk
nog een afzonderlijk kapelletje ter barer eere gesticht geweest wäre.
Ook was er eene broederschap van bet H. Kruis, alsmede H. Geest--
meesters tot bezorging van de armen. Na het invoeren van de Hervormde
godsdienst hier te Lande, werd deze kerk, om de nabijheid Van de hoofd-
kerk van JsGravenhage, als onnoodig, afgekeurd eu, op bevel van de Sta-
ten van Holland, verkocht, om afgebroken te worden , volgens resolutie
van den 2 September 1880; is voorts verstaan, dat bij advijs van de
Magistfaat van den Hage, de lcerke tot Eykendmnen gedemolieert zal
worden. alzoo de Staten verstaan dat die kerke tot Eykenduinen onnodig
is, en daaromme niet gerepareerd zal worden. Wat moeite de kerk-
ineesters, buren en inwoners van Eikesdoiheä bij de Staten aange-
wend hebben, tot behouding van hunne kerk en toren, zelfs met aan-
bieding van te willen voldoen en opleggen de honderdtachtig guldens,
waarvoor de kerk was verkocht, zoo hebben zij echter niets kunnen
verwerven, blijvende de Staten bij hunne eerstgenomene resolutie.
Hierop werd de kerk in het jaar 1881 afgebroken, en de Kerkgoe-
deren, die er vrij aanzienlijk waren, ten behoeve van het gemeeneland ,
bij de Staten aangeslagen. De buren van Eikendttinen, dus van hunne
kerk beroofd zijnde, werden in den jare 1880, met die van Lo osduinen
vereenigd en onder eerie parochie gebragt, terwijl tot hun gemeen gebruik
gegeven werd de kerk van de Abdy te Loosduinen , met magt, om die
te hersteilen uit zoodanige middelen als hen bij de Heeren Staten van
Holland werden aangewezen. Tbans ziet men nog, ter plaatse waar
deze kerk van Eikendijinen gestaan heeft eenig muurwerk , terwijl de
daarom liggende grond, welke door eene sloot omgeven is , thans ge-
deeltelijk tot eene begraafplaats dient, en, even als de overige tot
lusttuin aangelegde en met eenen koepel voorziene gronden , een par-
ticulier eigendom is "van den Heer Jan Noordendorp , woonachtig te
’s Gravenhage.
Na verloop van tijd hebben de R. K. te Ejkendüinen weder eene
eigen kerk en . pastorij gekregen, welke aan het Zuideinde van dit
geh. stonden , doch deze later aan de R. K. van de Oude Clerezij
overgegaan zijnde, strekt sedert het jaar 1820 niet meer tot eenig
godsdienstig gebruik, maar dient thans tot woonhuis.
EIKENHEUVEL, geh. in het Land-van-Ravestein, prov. Noord-
Braband, Eerste distr.', arr. en 8 u. 0. ten Z. van 's Hertogenbosch ;
kant. en 1 u. N. 0. van Veghel, gem. en 18 min. Z. W. van Uden;
met 22 h. en 138 inw.
EIKENHOQP vroeger A m s t e r d am geheeten, verl. plant., in Neder-
lands-Guiana, kol. Suriname, aan de Suriname ter regter zijde in het